ریخت شناسی علمی جدید در زمینه ی پژوهش های ادبی است که درسالهای اخیر توجه بسیاری از منتقدان ادبی را به خود معطوف کرده است. این نوع نقد در نظر دارد تا تأثیر مضمون بر قالب آثار و تأثیر متقابل موضوع بر انتخاب قالب را آشکار کند و ارتباط این دو را با یکدیگر بررسی نماید. ادبیات گذشته ی ما سرشار از آثار قابل توجه و ارزشمندی است که می توانیم با دیدگاههای نقد نو به سراغ آنها برویم و آنها را ارزیابی و بازشناسایی کنیم. با این باور و بر همین اساس ما در این تحقیق کوشیده ایم تا با یک دیدگاه ادبی نو، یکی از آثار ادبی گذشته خود یعنی کتاب «فرج بعد از شدت» را مورد بررسی قرار دهیم. . نویسنده مضمون «ترویج فرهنگ دینی» و در حاشیه آن مواردی چون توکل ، شرایط استجابت دعا ، تحمل ایمانی در مصائب زندگی و... را در شکلهای متفاوت القا می کند. این پژوهش شامل پنج فصل است که هر فصل ضمن استقلال موضوعی مربوط به خود، تکمیل کننده فصول دیگر است. در فصل نخست به بیان کلیات پرداخته شده است و فصل دوم به مبانی نظری تحقیق و معرفی مکتب های مرتبط با ریخت شناسی و اصول آن بر طبق نظر ریخت شناسان معروف مانند پراپ اشاره دارد ، در فصل سوم ضمن توضیح روش این پژوهش، کتاب «فرج بعد از شدت » به طور کامل معرفی شده و صد داستان برگزیده که در بخش چهارم مورد تحلیل ریخت شناسانه قرار گرفته اند در این فصل به منظور دسترسی خواننده تماماً آورده شده است. در فصل چهارم که بدنه اصلی این تحقیق و نشان گر یافته های این پژوهش است، صد حکایت برگزیده از نظر ریخت شناسی مورد تحلیل قرار گرفته اند و دست آوردهای اصلی بر اساس تحلیل این حکایت ها همراه با جدولهای الگوی کارکردی ،داستانها گزارش شده است. نتایج کلی به دست آمده در فصل پنجم در یک نگاه کلی و منسجم ارائه شده است.