نام پژوهشگر: مژده مدنیان محمدی
مژده مدنیان محمدی مهناز شایسته فر
حضور اسلام در کشورهای تازه مسلمان، همانند افقی روشن و تابناک، باعث تحولی شگرف در این سرزمین ها شد. هر فرهنگی، اسلام را با ویژگی های خود تلفیق کرد و تشخص همان منطقه را به آن داد. ایران نیز آن را با شرایط خاص خود پذیرا شد. ایرانیان در معماری، اسلام را بر پایه های ساسانی مستقر ساختند سپس با تمدن قدرتمند و پیشینه ای بالا، اسلام را پذیرا و در نهایت به آن ویژگی ایرانی را افزودند. به زودی سراسر سرزمین های اسلامی چونان گذشته که از فرهنگ و هنر ساسانی اقتباس می کردند کار خود را دنبال و در سایه تمدن آن به حیات خویش ادامه دادند. این الگو پذیری تا جایی رسید که اسلام با تشخص ایرانی سرزمین های جدید را درمی نوردید. اسپانیا در طی هفت سده تسلط مسلمانان با ویژگی های معماری ایرانی آشنا بود. پس از تسلط مجدد پادشاهان کاتولیک بر اسپانیا، قلب تپنده هنر اسلامی تحت عنوان مدجنی همچنان به حضور هر چند کم رنگ خود ادامه داد؛ تا جایی که گائودی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل بیستم میلادی به عنوان یکی از معروف ترین معماران زمان خود، از این کهن الگوها استفاده کرده است. نشان دادن جزییات این اقتباس در تزیینات معماری از اهداف این پژوهش است. باید گفت پیش از این تنها به صورت جزیی و اشاراتی کوتاه این تأثیر پذیری عنوان شده و تا به حال به صورتی مستدل و مجزا به این مبحث پرداخته نشده بود، از این رو تحقیق مذبور تلاش بر جبران این کمبود دارد. پاسخ دادن به سوالاتی چون سیر تحول استفاده از تزیینات معماری ایرانی در آثار گائودی به چه شکل بوده و کدام بنای ایرانی بیشترین تأثیر را در آثار این معمار بزرگ داشته است، از دیگر اهداف این پژوهش می باشد.