نام پژوهشگر: مهناز حدادی
مهناز حدادی ملک سلیمانی مهرنجانی
کشت گانگلیون های ریشه پشتی نخاع، یکی از روش های آزمایشگاهی مهم جهت مطالعه رشد به خارج آکسون ها، ارزیابی بقا سلول ها و مکانیسم های دخیل در مرگ سلولی می باشد. در این تحقیق، طی کشت گانگلیون های ریشه پشتی نخاع موش بالغ، به نحوه مرگ نورون های حسی و همچنین مکانیسم دخیل در مرگ این نورون ها پرداخته شد. در این پژوهش، پس از باز نمودن ناحیه پشتی موش های بالغ، یک جفت گانگلیون l5، خارج و سپس برای 24،48،72و96 در محیط کشت انکوبه شدند. برای مطالعه مورفولوژیکی مرگ نورون های حسی گانگلیون های ریشه پشتی نخاع از رنگ های فلئورسنت hoechst33342 و propidium iodide و از تکنیک تانل برای مطالعه بیوشمیایی مرگ سلولی استفاده شد. به علاوه، برای بررسی مکانیسم آپوپتوزیس (وابسته یا غیر وابسته بودن آپوپتوزیس به caspase ها) از مهار کننده عمومی caspase ها یعنی z-vad.fmk و همچنین آنتی بادی activated caspase-3 استفاده گردید. نتایج بررسی مورفولوژیکی نورون های حسی گانگلیون های کشت شده، نشان دهنده ی مشخصات مورفولوژیکی آپوپتوزیس شامل: چروکیدگی سیتوپلاسم، تراکم هسته و متراکم شدن کروماتین پس از گذشت 24،48،72و96 ساعت بود. علاوه بر آن، در این زمان ها تانل مثبت بودن نورون های حسی وقوع آپوپتوزیس را در این نورون ها تایید کرد. در زمان های ذکر شده، z-vad.fmk (100میکرومولار)، توانست به طور معنی داری (p<0.01) کاهش قطر هسته نورون های آپوپتوتیک را نسبت به گروه کنترل مهار نماید. همچنین در این بازه های زمانی، به تدریج ایمیونوریکتیویتی قوی مربوط به activated caspase-3 در هسته و سیتوپلاسم این نورون ها مشاهده شد. به عنوان نتیجه گیری، بررسی مورفولوژیکی و بیوشیمیایی نورون های حسی گانگلیون های کشت شده ریشه پشتی نخاع موش بالغ تایید کننده ی وقوع مرگ سلولی از نوع آپوپتوزیس است. همچنین، کاربرد مهار کننده عمومی caspase ها و آنتی بادی activated caspase-3 بیانگر اثبات دخالت caspase ها در آپوپتوزیس این نورون های حسی می باشد. کلمات کلیدی: گانگلیون های ریشه پشتی، نخاع، نورون حسی، آپوپتوزیس، کاسپاز، موش بالغ.