نام پژوهشگر: ساسان سپنتا

به کارگیری رنگ در صنایع دستی هماهنگ با بیان موسیقایی دستگاه های موسیقی ایرانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی 1389
  مرجان زینل همدانی   قباد کیانمهر

چکیده: هدف تمام فعالیت های اندیشمندانه بشر از جمله هنر، جستجوی وحدت در میان گوناگونی بوده، به طوری که وظیفه غایی آنها، ایجاد ترکیب مناسب و هماهنگی مقوله های گوناگون در قالب یک طرح، بیان یا تصویر کلی می باشد. از جمله این فعالیت های اندیشمندانه و هنرمندانه بشر می توان به موسیقی اشاره نمود که خود در بستری از تکرارها، تناوب ها و تعادل در زیر و بم های متنوع تکثیر شده و با سادگی و ظرافت از کثرت به وحدت می رسد. موسیقی ایرانی بر پایه همین تکرارها و تناوب ها، فواصل و تعادل در زیر و بم هاست که به دستگاه های مختلفی تقسیم می شود و هر دستگاهی بنا بر فواصلی که دارد، حالت خاصی پیدا کرده و بیان موسیقایی خود را القا می کند. از طرفی رنگ که متعلق به دنیای تجسمی بشر می باشد علاوه بر ویژگی های فیزیکی اش، تأثیرات روانی مخصوصی دارد. پرسشی که مطرح می شود اینگونه است که آیا می توان با پیدا نمودن ارتباطی هماهنگ میان بیان موسیقایی و روانی رنگ از این دو مقوله در کنار هم در جهت تقویت بیان دیگری استفاده نمود؟ و لذا هدف از این تحقیق پیدا کردن ارتباط تطبیقی میان ویژگی های بیانی موسیقی ورنگ می باشد. بدین منظور با استفاده از روش مطالعه توصیفی- تحلیلی و مطا لعات کتابخانه ای و تجربی و استفاده از مشاوره ی صاحبنظران، تجزیه و تحلیل مطالب جمع آوری شده انجام گردیده است. نتایجی که در این تحقیق به دست آمده بدین صورت است که می توان برای هر دستگاهی، بر اساس بیان موسیقایی اش، رنگ یا رنگ های هماهنگ با آن در نظر گرفت. به عنوان مثال : دستگاه ماهور بیانی شاد و نشاط آور داشته که طیفی از رنگ های قرمز ـ نارنجی هماهنگ با این بیان می باشد. آ واز ابوعطا، آوازی است که قرائت قرآن در آن خوانده شده، بنابراین رنگ های آبی و سبز که مفهومی از درک معنوی را نشان می دهد، با بیان آواز مذکور مطابقت دارد و به همین صورت به کمک ارزش های ذهنی رنگ ها و حالات روحی دستگاه ها، برای هر یک از دستگاهها و آوازهای موسیقی ایرانی، رنگی مطابق با آن وجود دارد. نتیجه این تحقیق می تواند در سالن های اجرا و تمرین موسیقی با به کار گیری وسایل نورپردازی ساخته شده از شیشه های رنگین که جایگاه ویژه ایی در صنایع دستی ایران دارد، به گونه ای هماهنگ با بیان موسیقایی استفاده کرد و فضایی مملو از نور و رنگ و صوت را در قالب یک بیان کلی خلق نمود. کلید واژه ها : دستگاه های موسیقی ایرانی، بیان موسیقایی، نور و رنگ، جنبه های روانی رنگ، صنایع دستی، سالن های اجرا و تمرین موسیقی.

بررسی مقایسه ای آهنگ در گونه ی فارسی اصفهانی و گونه ی فارسی محاوره ی تهرانی در چارچوب مدل خیزان افتان و پیوستگی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1395
  فرشته مهدوی   بتول علی نژاد

آهنگ یعنی از عناصر زبرزنجیری مهم در زبان است و بررسی های صئت شناختی می تواند به در ک و شناخت بهتر آن کمک کند. . هدف پژوهش حاضر بررسی صئت شناختی آهنگ در گونه ی فارسی اصفهانی و فارسی تهرانی در چارچوب مدل آوایی خیزان افتان و پیوستگی می باشد.

بررسی صوت شناختی فرایندهای واجی همگونی و ناهمگونی در فارسی محاوره
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1390
  عاطفه سادات میرسعیدی   بتول علی ن‍‍ژاد

چکیده این پایان نامه به بررسی صوت شناختی فرایندهای واجی همگونی و ناهمگونی در گفتار فارسی زبانان می پردازد. در این راستا، تحلیل صوت شناختی در حوزه های شدت صوت، دیرش، ساز? اول (f1)، ساز? دوم (f2)، و ساز? سوم (f3) آواهای همجواری انجام می گیرد که در آنها فرایندهای همگونی و ناهمگونی اعمال می گردد. بدین منظور، تعدادی گفت? ضبط شده مورد تجزیه و تحلیل صوت شناختی قرار می گیرد. این بررسی در ابتدا شامل تحلیل ویژگی های صوت شناختی هر یک از آواهای مورد نظر در بافت غیرهمگون در مواضع آغازین، میانی و پایانی می باشد و سپس ویژگی های به دست آمده آواهای مورد نظر با ویژگی های صوت شناختی همان آواها در بافت همگونی مقایسه می گردد. در این حال اگر مشخصه های صوت شناختی دو واج دخیل در مواضع همگون یا غیرهمگون به میانگین هر یک از مشخصه های صوت شناختی آوای مورد بررسی نزدیک شود، این نتیجه حاصل خواهد شد که آن متغیر در فرایند مورد نظر نوعی همگونی ایجاد کرده است. دررابطه با همخوان های غیررسا شامل همخوان های انسدادی و همخوان های سایشی که دارای ساختار نامنظم هستند درواقع سازه های رهش همخوان های انسدادی و تمرکز نوف? همخوان های سایشی اندازه گیری می شود. فرایندهای همگونی و ناهمگونی همچنین در چارچوب مشخصه های صوت شناختی یاکوبسن و هاله (1956) که برای اولین بار مشخصه های آوایی را برحسب معیارهای صوتی تعریف کرده است، بررسی می شود؛ به علاوه، نحو? اعمال این فرایندها در هر شرکت کنند? در آزمون ازطریق اندازه گیری فاصل? اقلیدسی ساز? اول، ساز? دوم و ساز? سوم آواهای دخیل در فرایند تجزیه و تحلیل خواهد شد. در این تحقیق علاوه بر بررسی صوت شناختی داده ها، به تاثیر یا عدم تاثیر سن و جنسیت اهل زبان بر فرایندهای واجی همگونی و ناهمگونی در فارسی محاوره از منظر خصوصیات صوت شناختی نیز پرداخته خواهد شد. بدین منظور، 10 نفر شرکت کنند? در آزمون در دو گروه سنی 15 تا 30 سال و 42 تا 55 سال و در دو جنس زن و مرد انتخاب شده است. نتایج تجزیه و تحلیل ها در این تحقیق نشان می دهد که در زیربنای فرایند واجی همگونی و همچنین ناهمگونی در فارسی محاوره نوعی همگونی صوت شناختی در متغیرهای فیزیکی شدت، دیرش، ساز? اول، دوم، و سوم وجود دارد. همچنین متغیرهای صوت شناختی همگون شده و ناهمگون شده در فرایندهای همگونی و ناهمگونی در افراد و واژه های مختلف متفاوت است، به علاوه، میان مبنای صوت شناختی فرایندهای همگونی و ناهمگونی در فارسی محاوره و متغیرهای سن و جنس ارتباط معناداری وجود ندارد. به طور کلی نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل صوت شناختی داده ها ما را به سمت این یافته رهنمون می سازد که اعمال فرایند همگونی و ناهمگونی در فارسی محاوره علاوه برآنکه بیانگر همگونی در سطح تولید است، نوعی همگونی صوت شناختی را نیز نشان می دهد.

کاربرد دستگاههای الکترونیک در بررسی فیزیکی (آکوستیکی) آواهای زبان و اندازه گیری فرکانس صدای خوانندگان نیم قرن اخیر در ایران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1347
  ساسان سپنتا   هرمز میلانیان

این رساله پژوهشی است در باره چگونگی طرز کار دستگاههای آزمایشگاهی الکترونیک در ارتباط با آواهای زبان و اندازه گیری فرکانس صدای خوانندگان نیم قرن اخیر در ایران . ضمن آشنایی با دستگاههای مذکور و با انجام آزمایشهای لازم معیار جدیدی برای واج شناسی و فونتیک زبان فارسی بدست آمده و با رده بندی مشخصات تمایزدهنده فونم های زبان فارسی زمینه برای برنامه ریزی دستگاه ماشین تحریر فونتیک که گفتار را تبدیل به نوشتار می سازد فراهم می آید. یکی از آخرین پدیده های الکترونیک در خدمت زبانشناسی ماشین تحریر فونتیک است که هنوز در حال تکمیل می باشد. این دستگاه واج های مختلف زبان معینی را براساس مشخصات آوایی تمایزدهنده، توسط میکروفون حساس دریافت کرده و پس از تقویت با یک تقویت کننده حساس لامپی که هیچگونه شکستگی یا اختلاف فازی در فرکانس های ورودی ایجاد نسازد در طبقات مختلف تجزیه کرده، با استفاده از امواج فرکانس زیاد با فرکانس های مشخص به ماشین تحریر مخصوص داده و روی کاغذ می آورد. طبقات مختلف دستگاه عبارتند از: دستگاه منبع تغذیه، دستگاه تجزیه کننده و بخشهای دیگری بنام (judging unit) و (drum unit) . این دستگاه جنبه عمومیت نداشته و برای هر زبانی بر مشخصات آوایی و تمایزدهنده های واج های آن زبان می بایست تغییراتی در آن ایجاد گردد. صوت ، مشخصات اصوات گفتار، اطاق آزمایشگاه، ضبط صدا در ایران، روشهای مختلف ثبت ارتعاشات ، نوسان نما با اشعه کاتدی و دستگاه طیف نگار صوتی از دیگر مباحث مطروحه در این رساله می باشد.