نام پژوهشگر: عطیه نژادفلاطوری مقدم

بررسی بیوسیستماتیکی جنس nonea medicos از خانواده boraginaceae در ایران.
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم پایه 1387
  عطیه نژادفلاطوری مقدم   فریبا شریف نیا

nonea medik. با حدود 35 گونه، یکی از بزرگترین جنسهای خانواده boraginaceae، قبیله boragineae، در جهان است. این جنس، به خصوص به سبب وجود دشواری در شناسایی، مشاهده و بررسی صفات ریختی با ارزش دیاگنوستیک، از نظر تاکسونومیک مهم است. در این پژوهش 10 گونه از این جنس که دو گونه هریک دارای دو واریته هستند در ایران شناسایی شد. صفات رویشی در این جنس چندشکلی (پلی مورفیسم) زیادی نشان می دهند و برای تعیین حدود گونه ها مناسب نمی باشند. بنابراین ما در این بازبینی، بیشتر بر صفات زایشی، که عموماً کمتر تحت تأثیر محیط قرار میگیرند، تکیه کردیم. صفات زایشی مورد نظر ما شکل کلاله، موقعیت کلاله نسبت به بساکها، شکل فلس گلوگاه، رنگ، شکل و تقارن گل و صفات مربوط به مریکارپ نمونه ها بوده است و یک کلید شناسایی بر اساس صفات ریختی و ریزریختی پیشنهاد شده است. همچنین مطالعات گرده شناسی در 9 گونه و دو واریته، آناتومی در 10 گونه و دو واریته و کاریولوژی در 4 گونه انجام شد. در این بررسی برای اولین بار این صفات در مورد گونه های n. diffusa boiss. et buhse، n. lutea (desr.) dc. var. flavescens lipsky، n. melanocarpa boiss.، n. persica boiss. var. suchtelenioides (riedl) falatoury & pakravan ، n. rosea (bieb.) link و n. turcomanica m. pop شرح داده شده است. ترکیب جدید n. persica boiss. var. suchtelenioides (riedl) falatoury & pakravan پیشنهاد شده است. n. lutea (desr.) reichenb. ex dc. و n. flavescens (c. a. mey.) fisch. & mey. به اندازه کافی صفات متفاوت برای اینکه آنها را دو گونه مجزا بدانیم ندارند، بنابراین نظر lipskey در مورد کاهش سطح این تاکسون به صورت واریته ای از n. lutea مورد تأیید قرار گرفت. نتایج ما نشان می دهد که n. pulla subsp. macrantha h. riedl در مقایسه با n. pulla subsp. pulla (l.) dc. دارای صفاتی است که آن را در حد گونه جدا می کند. بنابراین نظر baytop در مورد ارتقاء سطح این تاکسون به صورت nonea macrantha (h. riedl) a. baytop مورد تأیید قرار گرفت. در این مطالعه گونه های با ریشه گوشتی، گلهای سفید-صورتی یا آبی-بنفش و فندقچه های سیاه و کاملاً دندانه دار بزرگ از n. caspica تحت عنوان گونه n. diffusa boiss. et buhse جدا شدند.