چکیده تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل بازدارنده و سوق دهنده دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر اردبیل از لحاظ مشارکت در فعالیتهای ورزشی طبق مدل سلسله مراتبی عوامل بازدارنده اوقات فراغت انجام گرفته است. روش انجام تحقیق، عبارت از روش توصیفی پیمایشی یا زمینه یاب است و جامعه آماری دانش آموزان دختر و پسر شهر اردبیل در سال تحصیلی 89-88 با استناد به اعلام آمار آموزش و پرورش نواحی 1 و 2 اردبیل 22983 نفر بوده که به تفکیک جنسیت، دانش آموزان پسر 12068 نفر و دانش آموزان دختر 10915 نفر در مدارس متوسطه مشغول به تحصیل بودند. برای تعیین تعداد نمونه با استفاده از جدول مورگان تعداد 379 نفر محاسبه گردید. ابزار اندازه گیری این تحقیق، پرسشنامه تحقیق خانم دکتر سارا کشگر و پرسشنامه عوامل سوق دهنده محقق ساخته با تعداد 53 سئوال است که برای این پرسشنامه ضریب پایایی 90% به دست آمده است.برای تحلیل فرضیات از آزمون تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی lsd استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که 31/17 درصد دختران اصلاً ورزش نمی کنند، در حالی که این مورد برای پسران 07/3 درصد است و تنها 29/12 درصد دختران ورزشکار باشگاهی هستند در صورتی که 53/61 درصد پسران ورزشکار باشگاهی هستند.نسبت ورزشکاران باشگاهی به دیگر افراد در پایه اول متوسطه بیشتر از دیگر پایه هاست، در صورتی که در پایه های تحصیلی دوم و سوم متوسطه اکثریت افراد حداقل یکبار در هفته ورزش می کنند. طبق نتایج حاصل از تحلیل فرضیات تفاوت معنی داری بین میزان تاثیر عوامل بازدارنده در میزان مشارکت در فعالیتهای ورزشی وجود دارد و از نظر دانش آموزان عوامل ساختاری مهمترین عامل بازدارنده از مشارکت در فعالیتهای ورزشی است . بین میزان نارضایتی و سرخوردگی دانش آموزان از مولفه های عوامل بازدارنده فردی بر حسب میزان مشارکت آنها در فعالیتهای ورزشی تفاوت معنی داری وجود ندارد. تفاوت معنی داری بین میزان انگیره های فردی دانش آموزان از مولفه های عوامل سوق دهنده بر حسب میزان مشارکت آنها در فعالیتهای ورزشی وجود ندارد.بین میزان تاثیر عوامل بازدارنده در میزان مشارکت در فعالیتهای ورزشی افرادی که در فعالیتهای ورزشی شرکت نمی کنند تفاوت وجود دارد . نتایج حاصل از اجرای آزمون تحلیل واریانس نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین میزان تاثیر عوامل بازدارنده در میزان مشارکت در فعالیتهای ورزشی افرادی که در فعالیتهای ورزشی شرکت نمی کنند وجود دارد. نتایج حاصل از اجرای آزمون تحلیل واریانس نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین میزان تاثیر عوامل بازدارنده در میزان مشارکت در فعالیتهای ورزشی افرادی که در فعالیتهای ورزشی شرکت می کنند وجود دارد. کلید واژه: فعالیتهای ورزشی، مشارکت ، عوامل بازدارنده، عوامل سوق دهنده، دانش آموزان دختر و پسر