ساخت جاده های جنگلی پرهزینه ترین عملیات در طرح جنگلداری می باشد. طراحی و ساخت جاده های جنگلی در مناطق نامناسب، نه تنها باعث افزایش هزینه های ساخت و تعمیر و نگهداری جاده می گردد بلکه اثرات زیست محیطی فراوانی را نیز درپی دارد. بنابراین، طراحی جاده های جنگلی توجه بیشتری را می طلبد. هدف از این تحقیق یافتن روشی مناسب جهت مکان یابی جاده های جنگلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و یافتن واریانتی کاراتر از نظر هزینه ای می باشد. همچنین هدف یافتن اسکیدر مناسب تر جهت بهره-برداری چوب آلات منطقه با استفاده از برنامه ریزی خطی می باشد. ابتدا مهمترین لایه ها در مکان یابی جاده های جنگلی شامل شیب، نوع خاک، زمین شناسی، آبنگاری یا هیدروگرافیک، جهت جغرافیایی، حجم در هکتار (مترمکعب)، تیپ درختی و ارتفاع از سطح دریا تعیین شد و سپس منطقه مورد مطالعه با توجه به نظر کارشناسان و متخصصان جاده سازی جنگل و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به پنج دسته بسیارخوب، خوب، متوسط، بد و بسیار بد جهت ساخت جاده طبقه بندی شد. دو واریانت جدید بر روی نقشه تهیه شده طراحی شد. سپس با استفاده از مناطق طبقه بندی شده و استفاده از داده های هزینه ای ساخت جاده، هزینه ها و درآمدهای هر کدام از واریانت ها تعیین گردید. در نهایت با مقایسه شبکه موجود با دو واریانت جدید از نظر زیست محیطی و هزینه ای، نتایج نشان داد که واریانت اول بهترین عملکرد را از نظر عبور از مناطق مناسب و نامناسب داشت و واریانت دوم عملکرد مناسبتری را از نظر هزینه ای، تعداد قوس ها و پیچ ها و سایر موراد داشت. همچنین اسکیدر تیمبرجک 450c به عنوان ماشین بهینه در منطقه انتخاب شد. در نهایت واریانت دوم به عنوان واریانت بهینه در منطقه انتخاب گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به صورت توأم، می تواند به عنوان روشی کارا در طراحی جاده های جنگلی مورد استفاده قرار گیرد.

از قرن بیستم، افزایش آتش سوزی ها به دست انسان وضعیتی ایجاد کرد که آتش تبدیل به تهدیدی بزرگ برای جنگل ها شده است. هدف از انجام این پژوهش تجزیه و تحلیل توزیع مکانی آتش سوزی های جنگل سراوان و شناسایی مناطق مستعد به آتش سوزی می باشد. بر طبق آمار آتش سوزیهای اعلام شده، مناطق عمده آتش سوزی که دارای بیشترین وسعت و تکرار بودند شناسایی گردیدند. برداشت زمینی این مناطق باgps انجام گرفت، سپس به محیط نرم افزار arcviewانتقال و به پلی گون تبدیل شدند. ارزش دهی درون و برون لایه ای انجام شد، تلفیق نقشه ها جهت تهیه نقشه پیش بینی نقاط حساس صورت گرفت، سپس تاثیر خشکسالی بر آتش سوزی به وسیله شاخصpdsi بررسی شد. لایه پوشش گیاهی با ضریب تاثیر 426/0 بیشترین وزن را در نقشه پیش بینی نقاط حساس به آتش سوزی داشته و سپس لایه های عامل انسانی، فاصله از جاده، دما، شیب، فاصله از آبراهه، باران، جهت، و ارتفاع در اولویت های بعدی قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شد که رایج ترین نوع آتش سوزی در منطقه مورد مطالعه آتش سوزی های کم وسعت و سطحی هستند که در کل بستر جنگل گسترش یافته و گرمای شدید هوا در مرداد ماه و کم شدن رطوبت در عرصه های طبیعی بدلیل عدم بارندگی موجب شده که عرصه های جنگلی به کانون های پر خطری تبدیل شوند که کمترین سهل انگاری در آنها منجر به خسارات سنگین می شود. همچنین مهار آتش سوزیهای اتفاق افتاده در جنگلهای گیلان بستگی به قطع تداوم وزش باد دارد. برای ارزیابی مدل بدست آمده توسط فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، نقشه پراکنش آتش سوزی و نقشه پهنه بندی با هم تلفیق شدند، و اعتبارسنجی مدل انجام شد نتایج حاصله نشان دهنده ی دقت بالای این روش بود. کلمات کلیدی : جنگل سراوان، خشکسالی، شاخصpdsi، آتش سوزی، gis

گردشگری فرآیندی است که از دیرباز با شکل های مختلف خود به منظور تامین نیاز های روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انسان ها وجود داشته است. یکی از شاخه های مهم و پر رونق این صنعت، گردشگری طبیعت است که در برگیرنده طیف وسیعی از فعالیت های گردشگری است که متکی به جاذبه های طبیعت است. فشار روز افزون و در برخی موارد بیش از حد انسان امروزی به تفرجگاه های فراشهری و حتی درون شهری می تواند دلیلی بر این مدعا باشد. بدیهی است در چنین شرایطی حفظ تمامیت این منابع و تضمین توسعه پایدار در آن ها و همچنین ارائه حد قابل قبولی از کیفیت تفرجی به مراجعه کنندگان، در راستای رعایت ظرفیت برد محیط امکان پذیر است. هدف از این پژوهش تعیین ظرفیت برد در منطقه جنگلی برنجگان در منطقه حفاظت شده جنگلی هلن واقع در شهرستان کیار استان چهار محال و بختیاری با استفاده از دستورالعمل ارائه شده توسط اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی است. در این راستا، تعیین ظرفیت برد این منطقه در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول با تهیه نقشه شیب، جهت، تراکم و درصد تاج پوشش در هکتار در محدوده، نقشه پهنه بندی منطقه تهیه و مساحت مناسب برای پذیرش گردشگر در محدوده تفرج متمرکز جهت تعیین ظرفیت برد فیزیکی تعیین شد. در مرحله دوم نیز با تعیین عوامل محدودکننده در منطقه و در نظر گرفتن تاثیر آن ها بر ظرفیت برد فیزیکی، ظرفیت برد واقعی منطقه در محدوده تفرج متمرکز تعیین شد. نتایج این مطالعه نشان داد مساحت مناسب جهت پذیرش گردشگر در محدوده تفرج متمرکز در تفرجگاه جنگلی برنجگان 6.1 هکتار است. پس از تعیین مساحت مناسب جهت پذیرش گردشگر، تعداد روزهای بارانی، شرایط محدودکننده بیوکلیمایی، تعداد روزهای یخبندان و فصل جفت گیری و زادآوری حیات وحش به عنوان عوامل محدودکننده در نظر گرفته و با دخالت دادن آن در میزان ظرفیت برد فیزیکی، عدد ظرفیت برد واقعی محاسبه شد و لذا ظرفیت برد فیزیکی 10457 نفر در روز، 3816857 نفر در سال و ظرفیت برد واقعی 911 نفر در روز و 112053 نفر در سال محاسبه گردید.

هدف از این تحقیق، تعیین سن بهره¬برداری بهینه توده صنوبر، نرخ بازدهی صنوبرکاری در استان کردستان، واسطه¬های موجود در بازار چوب صنوبر استان و تعیین مقدار ارزش افزوده هر یک از حلقه¬ها در بازار چوب صنوبر استان کردستان می¬باشد. بر این اساس معادله قیمت چوب سرپای صنوبر با استفاده از مدل خود¬کاهشی به¬دست آمد. به منظور تعیین سن بهینه بهره¬برداری از داده¬های رویش، قیمت چوب سرپا، هزینه و درآمد صنوبرکاری استفاده شد. با توجه به قیمت، رویش سالیانه و نرخ سود بانکی، سن بهینه برای توده صنوبر منطقه به¬دست آمد. نتایج نشان داد که سن بهره¬برداری بهینه صنوبر در استان کردستان در سن 11 سالگی اتفاق می¬افتد و همچنین به¬ازای سود¬های مختلف بانکی سن بهره¬برداری بهینه صنوبر تغییر می¬کند. نرخ بازدهی صنوبرکاری با استفاده از پرسش¬نامه به¬دست آمد. نتایج نشان داد که نرخ بازده سرمایه¬گذاری صنوبرکاری در استان کردستان برابر با 7/15 درصد می¬باشد. درنهایت با استفاده از پرسش¬نامه، تعداد حلقه¬های موجود در بازار چوب استان و ارزش افزوده¬ای که هر حلقه تولید می¬کند به-دست آمد. نتایج نشان داد که سه حلقه، زارعین چوب، دلالان (عمده¬فروشان) و نجاران محلی در بازار چوب استان قرار دارند و ارزش افزوده به¬ترتیب برابر با 78842393، 106919000 و 31790000 ریال در سال 92 تولید می¬کنند. به طور کلی آنالیز اقتصادی چوب صنوبر نشان می¬دهد که با گسترش صنوبر کاری در کشور می¬توانیم از واردات چوب که حدود دو میلیون مترمکعب در سال است، بی¬نیاز شویم.

قبل از هر استفاده ای از یک منبع، آگاهی از قابلیت و توان آن ضروریست تا سیاست گزاری و برنامه ریزی بر اساس توان منبع و به صورت پایدار انجام شود. ارزیابی توان زیست محیطی، فرایندی برای تنظیم رابطه انسان با طبیعت و رفع تعارض بین کاربری های ممکن برای رسیدن به توسعه پایدار و در خور تلقی می گردد. در این بررسی، ارزیابی توان اکولوژیک و اقتصادی اجتماعی جنگل های اطراف سد گاران واقع در استان کردستان (مریوان) برای گردشگری متکی به طبیعت، با در نظر گرفتن ویژگی های منطقه انجام شد. جهت انجام این پژوهش، در گام نخست مهمترین گروه نمایه ها، نمایه ها و نشانه های موثر در ارزیابی توان گردشگری منطقه بر اساس مرور منابع انتخاب گردید و با توجه به نظرات کارشناسان میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان و استان های مجاور، این گروه نمایه ها، نمایه ها و نشانه ها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی وزن دهی شدند. در مرحله بعد نقشه های مربوط به نمایه ها و نشانه های موثر در ارزیابی توان گردشگری با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. پس از آن با تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه پهنه های مناسب برای گردشگری طبیعت در دو حالت آبگیری فعلی سد گاران و آبگیری کامل آن، در منطقه مورد مطالعه حاصل شد. بعد از امتیازدهی کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، نتایج نشان داد که گروه نمایه محیطی دارای امتیاز بیش تری نسبت به دو گروه نمایه گردشگری و اقتصادی می باشد. همچنین، اکثریت جامعه محلی با حضور گردشگر در این جنگل ها موافق می باشند. نمایه منابع آبی در گروه نمایه محیطی، عاملی کلیدی در ارزیابی توان اکولوژیک تفرج محسوب می شود که دارای بیشترین اهمیت در بین هر سه گروه نمایه بود. همچنین نتایج نقشه های پهنه-بندی تفرجی در دو حالت آبگیری فعلی و آبگیری کامل سد گاران نشان داد که به ترتیب 5/51 و 6/54 درصد از سطح منطقه دارای توان طبقه یک است و نشان دهنده این موضوع است که آبگیری کامل سد گاران یکی از عواملی است که می تواند موجب بالارفتن توان منطقه جهت توسعه گردشگری-شود.