به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاهی مزارع کلزا استان خراسان شمالی، طی سال های 87-86 تعداد 40 نمونه خاک و ریشه از مزارع کلزا جمع آوری گردید. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شستشوی خاک و ریشه ها و استخراج نماتدها به روش الک و سانتریفیوژ، تثبیت و انتقال آنها به گلیسیرین با استفاده از روش دگریس (1969) و جن کینز (1964) انجام گرفت. سپس از نماتدهای جدا شده به تفکیک جنس، لام های میکروسکوپی تهیه شد. پس از بررسی های میکروسکوپی، اندازه-گیری های لازم، رسم تصاویر و شناسایی گونه ها با استفاده از منابع و کلیدهای معتبر موجود، تعداد 40 گونه نماتد متعلق به 17 جنس شناسایی گردید که عبارتند از: amplimerlinius glubigerus, aphelenchus avenae, aphelenchoides confusus, aphelenchoides daubichaensis, aphelenchoides delhiensis, aphelenchoides rutgersi, basiria tumida, geocenamus quadrifer, geocenamus rugosus, geocenamus tessellatus, helicotylenchus californicus, helicotylenchus canadensis, helicotylenchus crassatus, helicotylenchus digonicus, helicotylenchus exallus, helicotylenchus egyptiensis, helicotylenchus minzi, helicotylenchus pseudorobustus, helicotylenchus vulgaris, heterodera avenae, heterodera schachtii, heterodera trifolii, megadorus megadorus, merlinius brevidens, merlinius microdorus, merlinius nanus, merlinius nothus, merlinius sp., paratrophurus costarricensis, paratylenchus coronatus, paratylenchus perlatus, pratylenchus brachyurus, pratylenchus neglectus, pratylenchus thornei, pratylenchoides ritteri, psilenchus iranicus, quinisulcius acti, tylenchorhynchus goffarti, zygotylenchus guevarai. جنس های megadorus (megadorus megadorus)، جنس paratrophurus (paratrophurus costarricensis) و جنس quinisulcius ((quinisulcius acti و گونه های aphelenchoides confusus،aphelenchoides delhiensis ، aphelenchoides daubichaensis، aphelenchoides rutgersi، geocenamus quadrifer، geocenamus tessellatus، helicotylenchus californicus، helicotylenchus canadensis، helicotylenchus crassatus، helicotylenchus egyptiensis، merlinius nothus، mellinius sp.، paratylenchus perlatus برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. به منظور شناسایی نماتدهای سیستی مزارع کلزا استان خراسان شمالی تعداد 12 نمونه خاک و ریشه مزارع کلزا جمع آوری گردید. در این نمونه ها گونه غالب heterodera schachtii جداسازی و شناسایی گردید. گونه heterodera schachtii در گلخانه بر روی رقم حساس چغندرقند تکثیر گردید. جهت بررسی تنوع ژنتیکی درون گونه ای آن، استخراج dna هر جمعیت انجام و تکنیک rapd-pcr با 11 آغازگر تصادفی و با استفاده از کیت انجام شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار ntsis و با توجه به نتایج کلی، نشانگر rapd-pcr از لحاظ جغرافیایی نتوانست جمعیت های مختلف گونه مورد مطالعه را از هم تفکیک کند.