چکیده خشکسالی پدیده ای خزنده است که از کمبود غیر عادی بارش در دوره ای بلند مدت پدید می آید به نحوی که باعث کمبود رطوبت در خاک و سبب کاهش آب های جاری شود و در نتیجه فعالیت های انسانی و حیات طبیعی گیاهی و جانوری را برهم زند. با توجه به اینکه فشارها و اثرات شدید ناشی از خشکسالی فاقد ساختار مشخص بوده و نسبت به خسارات حاصل از دیگر حوادث طبیعی، منطقه جغرافیایی وسیع تری را تحت پوشش قرار می دهد لذا ضروری است تا این پدیده مورد پایش قرار گیرد. سیستم پایش خشکسالی از سیستم های بسیار مفید در مدیریت خشکسالی محسوب می گردد که با استفاده از پارامترهای اقلیمی و محاسبه شاخص های خشکسالی به این مهم کمک می کنند. در راستای طراحی چنین سیستم هایی، ابتدا به محاسبه شاخص ها در ایستگاه ها پرداخته می شود و سپس تحلیل مکانی می گردند که بدین منظور روش های زمین آماری بهترین شیوه می باشند. در این تحقیق، از داده های بارش 27 ایستگاه با دوره آماری 10 ساله (سال زراعی 75-74 تا 84-83) جهت محاسبه شاخص های بارندگی استاندارد (spi) و شاخص خشکسالی موثر(edi) استفاده شد. با توجه به محاسبات صورت گرفته ابتدا سال زراعی 79- 1378 به عنوان خشکترین سال انتخاب شد و تمامی محاسبات فقط بر روی این سال صورت گرفت. در مرحله بعد محاسبات متغیر مکانی بودن هر کدام از این شاخص ها مورد بررسی قرار گرفت. بعد از احراز این شرط، از روش های زمین آماری شامل کریجینگ معمولی، وزن دهی عکس فاصله (idw) و tpss برای تحلیل مکانی آن ها و رسم نقشه های فصلی و سالانه خشکسالی استفاده و عملکرد آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد، با توجه به آنالیز واریوگرافی شاخص های خشکسالی شاخص edi نسبت به شاخص spi برای پهنه بندی شدت خشکسالی در استان بوشهر از همبستگی مکانی بهتری برخوردار می باشد. همچنین نتایج نشان داد در صورت استفاده از معیارهای خطاگیری به منظور ارزیابی، روش idw با توان 2 جهت تحلیل فضایی شاخص spi و روش کریجینگ معمولی جهت تحلیل فضایی شاخص edi نتایج مطلوب تری را از خود نشان می دهند.

با توسعه گردشگری در نواحی شهری احتیاج به تأسیسات و زیرساخت هایی برای برآوردن نیازهای گردشگران است. گسترش این تأسیسات و زیرساخت ها سبب تغییر ساختار فضایی در مناطق شهری می شود. بنابراین توجه به نحوه استقرار و الگوی فضایی جاذبه ها و زیرساخت های گردشگری ضرورت دارد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل الگوی فضایی جاذبه ها و زیرساخت های گردشگری در شهر زنجان است تا ضمن بررسی تناسب، کمبودهای موجود از نظر دسترسی به تسهیلات حمل و نقل، شبکه ارتباطی و پارکینگ مشخص گردد. روش پژوهش توصیفی، تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها به دو صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. در پژوهش حاضر از مدل های آماری و گرافیکی مانند نقطه مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار و روش شبکه ای جهت تحلیل الگوهای فضایی جاذبه ها و زیرساخت های گردشگری بکار گرفته شده است و با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (ahp) تناسب و عدم تناسب توزیع فضایی جاذبه ها و زیرساخت های گردشگری، مشخص شده است. در نهایت کمبودهای موجود در دسترسی به زیرساخت های گردشگری در شهر زنجان تعیین گردیده است. یافته های پژوهش حاکی است بین توزیع فضایی جاذبه های گردشگری شهر زنجان و زیرساخت های پارکینگ، ایستگاه راه آهن، مراکز تجاری و فرودگاه تناسب وجود ندارد و بیانگر تناسب بین توزیع فضایی جاذبه های گردشگری و زیرساخت های شبکه معابر، پایانه های مسافربری و ایستگاه اتوبوس است. همچنین از نظر کمبود زیرساخت های گردشگری مشخص شد شهر زنجان با کمبود شدید پارکینگ در سطح شهر مواجه است. همچنین کمبود ایستگاه اتوبوس در نیمه جنوبی شهر و پایانه مسافربری در منطقه 3 وجود دارد. با توجه به یافته های پژوهش و به منظور توسعه گردشگری در شهر زنجان اولویت بخشی به راهبردهای ایجاد پارکینگ در نزدیکی جاذبه های گردشگری، بهبود و ایجاد ایستگاه اتوبوس در نیمه ی جنوبی و شرق شهر زنجان، انتقال برخی مراکز تجاری از بافت قدیم به مناطق دیگر و ایجاد دسترسی مناسب در منطقه 4 شهر زنجان، باید در اولویت کار مسئولین و صاحب نظران امر گردشگری شهر زنجان قرار گیرد.

تسهیلات اقامتی از تسهیلات زیر ساختی است که جزء عناصر ثانویه گردشگری است و نقش کلیدی در مقصد گردشگری بازی می کند. از موارد مهمی که در استقرار تسهیلات اقامتی باید مورد توجه قرار گیرد، نزدیکی به جاذبه ها است. از مشکلات توسعه ی گردشگری کشور و نیز استان زنجان استقرار تسهیلات اقامتی بدون توجه به توزیع جاذبه ها می باشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی الگوی استقرار تسهیلات اقامتی با توجه به توزیع جاذبه های باستانی انجام شده است تا ضمن بررسی وجود یا عدم تناسب بین الگوهای استقرار انواع اقامتگاه ها با توزیع جاذبه های باستانی، الگوی مناسب جهت استقرار آن ها ارائه شود. هم چنین به دلیل اهمیت شبکه راه های ارتباطی در توسعه ی گردشگری، تناسب بین الگوی استقرار این زیر ساخت نیز با توزیع جاذبه های باستانی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش حاضر توصیفی، تحلیلی است. جامعه ی آماری شامل 26 اقامتگاه و 446 جاذبه ی باستانی در قلمرو استان زنجان است. اطلاعات مورد نیاز به صورت کتابخانه ای، اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. در تحلیل الگوهای فضایی تسهیلات اقامتی و جاذبه های باستانی استان از مدل های آماری و گرافیکی نظیر آزمون تخمین کرنل، نقطه مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار و روش شبکه ای در محیط arc gis استفاده شده است، هم چنین تحلیل تناسب بین الگوی استقرار شبکه راه های ارتباطی و تسهیلات اقامتی با توزیع جاذبه های باستانی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (ahp) صورت گرفته است. یافته های پژوهش حاکی است توزیع جاذبه های باستانی با توجه به استقرار نقطه مرکز متوسط در مرکز جغرافیای استان و پهنای بیضی، متعادل است. جهت بیضی شمال غرب، جنوب شرق می باشد که به دلیل کاهش تعداد جاذبه های باستانی در قسمت هایی از شهرستان های طارم، زنجان و خدابنده است. تعداد کانون های تراکم در روش تخمین تراکم کرنل و روش شبکه ای نیز توزیع متعادل جاذبه های باستانی را نشان می دهد. نقطه مرکز متوسط تسهیلات اقامتی در نزدیکی آزاد راه اصلی استان واقع شده است. شکل بیضی باریک و نیمه بسته است که بیانگر تمرکز اقامتگاه ها در مسیر آزاد راه اصلی استان و به طور مشخص شهر زنجان است. روش شبکه ای و روش تخمین تراکم کرنل نیز این مطلب را تایید می کند. نتایج پژوهش نشان می دهد، بین الگوی استقرار راه های فرعی و اصلی استان با توزیع جاذبه های باستانی تناسب وجود دارد اما این تناسب بین الگوی استقرار آزاد راه و انواع تسهیلات اقامتی با توزیع جاذبه های باستانی استان مشاهده نمی شود. بنابراین توسعه ی آزاد راه و ایجاد تسهیلات اقامتی با توجه به توزیع جاذبه های باستانی به ویژه جاذبه های برجسته ی استان نظیر گنبد سلطانیه و مقبره قیدار نبی در هر برنامه ریزی توسعه ی گردشگری استان پیشنهاد می گردد.

شناسایی و تهیه نقشه پهنه بندی منطقه های آسیب پذیر آبخوان امری ضروری می¬باشد و به عنوان یک ابزار مدیریتی بسیار کارآمد برای جلوگیری از آلودگی¬های آبخوان¬ محسوب می شود. یکی از کاربردی ترین روش¬های تهیه نقشه پهنه بندی منطقه¬های آسیب پذیر استفاده از روش دراستیک در محیط نرم افزارarcgis 10.2 می¬باشد. در کار حاضر نقشه آسیب پذیری آبخوان آب شرب زنجان تهیه شده است. آبخوان شهر زنجان در استان زنجان و بین دو شهرستان زنجان و ابهر واقع گردیده است. در این مدل با همپوشانی رستری 7 لایه¬ی عمق آب زیرزمینی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، نوع خاک، توپوگرافی، اثر منطقه غیراشباع و هدایت هیدرولیکی در محیط gis، یک نقشه شاخص دراستیک بدست می آید. این شاخص برای آبخوان زنجان بین 59 تا 136 بود و نقشه آسیب پذیری منطقه با استفاده از رتبه بندی بالوشا در رتبه های 1-4 قرار گرفت. منطقه¬های واقع در رتبه 1 (حدود 70/75 درصد) بدون خطر آلودگی و منطقه¬های واقع در رتبه 2 (حدود72/22 درصد) دارای خطر آلودگی خیلی کم می¬باشند. منطقه¬های واقع در رتبه 3 (حدود 25/1 درصد) دارای خطر آلودگی کم و منطقه¬های واقع در رتبه 4 (حدود 33/0 درصد) دارای خطر آلودگی به میزان کم تا متوسط می¬باشند. همچنین نقشه آسیب پذیری منطقه با استفاده از رتبه بندی آلر در رتبه های 2-3 قرار گرفت. منطقه¬های واقع در رتبه 2 دارای خطر آسیب¬پذیری کم (حدود 82/93 درصد) و رتبه 3 دارای خطر آلودگی به میزان کم تا متوسط (حدود 18/6 درصد) می¬باشند. از نظر کاربری اراضی، حدود 40 درصد منطقه دارای زراعت دیم، حدود 50/23 درصد منطقه دارای مخلوط دیم و مرتع و حدود 55/14 درصد منطقه دارای زراعت آبی بوده که عمده این منطقه¬ها دارای خطر آسیب¬پذیری خیلی کم می¬باشند. پهنه بندی آبخوان زنجان نشان داد که بیش¬تر مساحت این آبخوان، در خطر آلودگی کم قرار داشته و فقط قسمت کوچکی در شمال غرب منطقه مورد مطالعه دارای خطر آلودگی کم تا متوسط می¬باشد.

استفاده تجاری از انرژی شرط اصلی توسعه در دنیا است کشورهایی که از این موهبت کم بهره اند در زمره کشورهای فقیر محسوب می شوند. مصرف انرژی به خصوص انرژی های ناشی از سوخت های فسیلی اثرات مخربی همچون تغییر شرایط اقلیمی، اثرات گلخانه ای،گرمایش شدید زمین (گرمایش جهانی)، بارش باران های اسیدی و افزایش مواد سرطان زا، دود و عوامل آلاینده در محیط زیست را با خود به همراه دارد.افزایش روزافزون جمعیت موجب افزایش تقاضا برای انرژی است و نیازمند یک استراتژی متوازن و درازمدت است که شامل راه کارهای متفاوت و خاص و به صورت منطقه ای نظیر بهره گیری بیشتر از منابع انرژی جایگزین، تکنولوژی تولید بهینه انرژی و استفاده از تکنولوژی انرژی های پاک توسط بخش های خصوصی است. بنابه گزارش های برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، تقریباً نیمی از برق تولیدی جهان امروزه از انرژی های پاک و تجدیدپذیر تأمین می شود و این در حالی است که هزینه های تولید انرژی های خورشیدی و بادی به سرعت روبه کاهش است. براساس مطالعات انجام شده در آلمان استفاده از انرژی های تجدیدپذیر مانع از انتشار 1/2میلیارد تن دی اکسید کربن به جو زمین می شوند. هدف از این تحقیق ارزیابی استان زنجان ازنظر پتانسیل انرژی خورشیدی و شناسایی پهنه های دریافت انرژی خورشیدی برای بهره گیری بهینه از آن برای تأمین یک انرژی پاک و تجدیدپذیر و پایداراست که با بهره گیری از فرمول دانشمندانی چون آنگسترم و پریسکات از طریق داده های هواشناسی همچون ابرناکی، ساعت آفتابی و تابش و نرم افزارهای gis و matlab و تحلیل ahp امکان فرموله کردن مسئله را فراهم آوردیم. نتایج این تحقیق نشان می دهد که استان زنجان ازنظر دریافت انرژی خورشیدی دارای پهنه های دریافت بسیار قوی و فوق العاده قوی می باشد. به خصوص نقاطی در جنوب و جنوب شرقی استان مستعد احداث نیروگاه می باشد و برای کاربرد این انرژی یک آبگرمکن خورشیدی با آینه سهموی-شلجمی طراحی و ساخته شد.

یکی از معضلات امروزه جوامع بشری به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک شورشدن اراضی است. دراین مناطق، شوری باعث بیابانی شدن اراضی و کاهش کیفیت خاک ها می شود. اولین قدم برای جلوگیری از شوری در این مناطق شناسایی خاک های شور و پایش مستمر این اراضی است. استفاده از اطلاعات سنجنده های ماهواره ای باعث تسهیل فرآیند در جمع آوری داده ها شده و کاربرد این تکنیک امکانپیش بینی، ارزیابی اثرات شوری زایی و تشخیص روند شورشدن در بازه زمانی مختلف را فراهم می سازد. تحقیق حاضر با هدف بررسی روند تغییرات شوری خاک، در مساحتی در حدود 000,64هکتار اراضی شهرستان ملکان در بخشی از اراضی اطراف دریاچه ارومیه با استفاده از داده های رقومی ماهواره لندست tm مربوط به سال 1989، etm+ سال های 2000، 2004 و سال 2013 مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی و تشخیص روند شورشدن در بازه های زمانی مختلف با استفاده از مقایسه مطالعات صحرایی و نقشه های پهنه بندی شده شوری مربوط به سال 1975 و اطلاعات داده های ماهواره ای سنجنده لندست در بخشی از اراضی حاشیه دریاچه ارومیه انجام شد. نمونه برداری صحرایی به روش شبکه بندی منظم در فواصل 750 متر در750 متر از عمق صفر تا 10 سانتی متر جمع آوری و و در مجموع تعداد 600 نمونه خاک به آزمایشگاه ارسال گردید.

چکیده در این تحقیق؛ با استفاده از روش نظریه زمینه ای، بازنمایی تحرک اجتماعی در فیلم های سینمایی(ژانر اجتماعی و طنز) طی دهه های 70 و 80 در هفت فیلم: سیب سرخ حوا، دست های آلوده، سالاد فصل، نقاب، عروس فراری، سن پترزبرگ و گشت ارشاد بررسی می شود. در مرحله اول و تبدیل عبارات به مفاهیم، 44 مفهوم به دست آمد و در مرحله بعد و تبدیل مفاهیم به مقولات، 9 مقوله؛ شکنندگی محیط، فقر و ناتوانی، تسلط ارزش های مادی، شورش، توسل به راههای ارتقای نامشروع، دعوت به پذیرش شرایط موجود از طرف اطرافیان، ناکامی، گرفتار شدن و بدفرجامی به دست آمدند. نتایج در قالب مدل پارادایمی متشکل از شرایط، تعاملات و پیامدها ارائه می شوند. مقوله هسته در این مطالعه، انسداد اجتماعی است که نشان از بسته بودن ساختارهای تحرک و ارتقا اجتماعی می باشد.

زباله های شهری یکی از مهم ترین مواد زائد شهر می باشد که عدم توجه به آن می تواند چشم اندازهای واحدهای شهری را تحت تأثیر خود قرار دهد بنابراین انتخاب محل مناسب جهت دفن مواد زاید جامد می تواند از اثرات نامطلوب زیست محیطی آن ها جلوگیری کند. در این پایان نامه تلاش شده است با بهره گیری از پارامترهایی نظیر زمین شناسی، خاک شناسی (جنس، بافت و عمق خاک)، هیدرولوژی، هیدروژئولوژی، شیب، کاربری اراضی، مناطق مسکونی، راه‎ های دسترسی، زمین لغزش، منطقه حفاظت شده، مراکز صنعتی، خطوط نیرو و جهت شیب که نقش موثری در محل دفن پسماند و مکان یابی دارند، مناطق مورد نظر برای دفن زباله در شهر هیدج در استان زنجان به ترتیب از مناسب ترین تا نامناسب شناسایی گردند.

هدف از این پژوهش، اندازه گیری میزان نیترات در منابع تأمین آب بخش مرکزی شهرستان خدابنده و بررسی تغییرات مکانی در این بخش است. برای این منظور از روش کریجینگ و کوکریجینگ با متغیرهای کمکی ec، tds و سختی استفاده شد. باتوجه به mae، mbe و r2، مدل خطی برای روش کوکریجینگ با متغیر کمکی ec بهترین مدل در پهنه بندی نیترات انتخاب شد. سپس نقشه پهنه بندی نیترات ترسیم گردید. باتوجه به نقشه های dem، زمین شناسی و کاربری اراضی و مقایسه آن با نقشه پهنه بندی نیترات، مشخص شد که آلودگی منابع تأمین آب منطقه مورد مطالعه، در بخش های جنوب غربی به دلیل محتوای زمین شناسی و فعالیت های کشاورزی و فاضلاب انسانی می باشد. زمین های با کاربری کشاورزی نسبت به کاربری های دیگر از میزان نیترات بیشتری برخوردار است که یکی از مهمترین دلایل آن را میتوان به استفاده از کودهای شیمیایی نیتراته نسبت داد.

هدف از این مطالعه بررسی و تعیین منبع احتمالی برخی از فلزهای سنگین شامل کروم، منگنز، آهن، کبالت، نیکل، روی، مس، کادمیوم و آرسنیک در خاک های سطحی اطراف کارخانه های سیمان کردستان و شهرکرد به کمک زمین آمار چند متغیره می باشد. بدین منظور 45 نمونه خاک پیرامون کارخانه سیمان کردستان و 39 نمونه خاک در اطراف کارخانه سیمان شهرکرد، در شعاع های 500، 1000، 2000 و 3000 متری، از دو عمق صفر تا 15 سانتی متری و 15 تا 30 سانتی متری خاک انتخاب شد. تحلیل آماری سه مولفه اصلی را با بیش از 90 درصد واریانس کل در بین فلزهای سنگین مورد مطالعه آشکار کرد. مدل های مختلف دایره ای، کروی، نمایی، گوسین بر روش های کریجینگ ساده، کوکریجینگ معمولی، کوکریجینگ عام و کوکریجینک ساده با استفاده از روش های میانگین انحراف خطا، خطای قدر مطلق میانگین و ضریب همبستگی برای پهنه بندی فلزها در دو منطقه یاد شده مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل برای هر عنصر یک مدل بهینه انتخاب و با استفاده از آن در محیط نرم افزار arcgis برای رسم نقشه توزیع مکانی غلظت کل فلزهای سنگین در خاک استفاده گردید. نتایج پهنه بندی کارخانه سیمان کردستان نشان می دهد، میانگین غلظت فلزهای سنگین کادمیوم، آرسنیک، سرب و مس در نمونه های خاک اطراف کارخانه بیشتر از میانگین استاندارد جهانی آن ها بوده است که ساختار زمین شناسی منطقه بیش ترین نقش را در آلودگی خاک داشته و فعالیت های انسانی و به خصوص کارخانه سیمان کردستان نیز در افزایش غلظت فلزهای مذکور در خاک سهیم بوده است. هم چنین میانگین غلظت فلزهای سنگین آرسنیک، سرب و کادمیوم بیشتر از میانگین استاندارد جهانی آن ها بوده است که ساختار زمین شناسی منطقه بیش ترین نقش را در آلودگی خاک داشته و فعالیت های انسانی و به خصوص کارخانه سیمان شهرکرد نیز در افزایش غلظت فلزهای مذکور در خاک سهیم سهم ناچیزی داشته است.