نام پژوهشگر: بنفشه صفایی فراهانی

بررسی دامنه ی میزبانی و شیوه ی بقای گونه ی phytophthora inundata
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1388
  بنفشه صفایی فراهانی   رضا مستوفی زاده قلمفرسا

گونه ی phytophthora inundata brasier, sanchez-hernandez & s.a kirk نخستین بار در سال1970 در بریتانیا جدا شد و در سال 2003 توصیف گردید. علی رغم وجود چندین گزارش مبنی بر جداسازی این گونه از مناطق جغرافیایی مختلف، هیچ گونه اطلاعات دقیقی درباره ی دامنه ی میزبانی و نحوه ی بقای آن منتشر نشده است. این پژوهش به منظور بررسی خصوصیات ریخت شناختی اندام های رویشی و زایشی، تعیین سازوکار تولید مثل جنسی، بررسی امکان تشکیل کلامیدوسپور و جایگاه آن در چرخه ی زندگی بیمارگر و تعیین دامنه ی میزبانی جدایه های مختلف بیمارگر انجام شد. به منظور جداسازی بیمارگر، نمونه برداری از مزارع چغندرقند 11منطقه ی چغندرکاری استان فارس در طول فصول زراعی سال های 1385 تا 1387 انجام گردید. نمونه ها با استفاده از آغازگرهای اختصاصی مبتنی بر توالی های جداکننده ی نسخه برداری شده ی داخلی مربوط به دی اِن اِی ریبوزومی (آی تی اِس) شناسایی شدند. یک جدایه ی به دست آمده از نمونه برداری مزارع چغندرقند و 10 جدایه ی تهیه شده از کلکسیون بخش گیاه پزشکی دانشگاه شیراز مربوط به میزبان های مختلف برای بررسی های بعدی انتخاب شد. بررسی دامنه ی میزبانی روی 10 گونه گیاه چوبی و چندساله، 16 گونه گیاه علفی و یک ساله، سه گونه علف هرز، شاخه ی بریده ی 21 گونه درخت و هشت گونه میوه، غده ی سیب زمینی و ریشه ی هویج و چغندرقند نشان داد که جدایه ها از گیاهان چوبی آزمایش شده، تنها به نهال های بادام حمله کرده، توانایی حمله به گیاهان یک ساله و علف های هرز مورد آزمایش را ندارد. آن ها در فصل گرم در هیچ یک از شاخه های بریده ی مورد آزمایش پیشروی نمی کنند اما در فصل سرد توانایی پیشروی در شاخه های ارغوان، ماگنولیا، نسترن، گردو و زردآلو را دارند. جدایه های این بیمارگر قادر به پیشروی در میوه های سیب ، بادمجان، گوجه فرنگی، نارنگی ، کیوی، لیموترش شیرازی و ریشه ی چغندرقند نیز بودند. به منظور بررسی نحوه ی بقا احتمال تشکیل کلامیدوسپور و اُاُسپور، توانایی بقای پوده رستی و توانایی زنده ماندن ریسه و اسپورانژیوم در خاک آزمون شد. بررسی نتایج نشان داد که جدایه های p. inundata گرمادوست بوده، اسپورانژیوم های کروی تا تخم مرغی شکل بدون پاپیلا و آماس های ریسه ی گرد تولید می نمایند و به احتمال زیاد در محیط کشت توانایی تولید کلامیدوسپور را ندارند. جدایه های مورد بررسی هتروتال و دارای تیپ های آمیزشی a1 و a2 بودند. اُاُگونیوم در آن ها گرد و دارای دیواره ی صاف بوده، آنتریدیوم ها منفرد و آمفی جینوس تولید می کردند. بقای این جدایه ها در خاک به احتمال زیاد به وسیله ی اُاُسپور، ریسه و اسپورانژیوم است؛ همچنین توانایی پوده رستی و حمله به ریشه های مرده و کلونیزه کردن ریشه ی برخی گیاهان را - بدون بروز علائم- دارا می باشند.

موقعیت فیلوژنتیکی phytophthora erythroseptica و ارتباط آن با دودمان های p. cryptogea
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1394
  بنفشه صفایی فراهانی   رضا مستوفی زاده قلمفرسا

در این مطالعه، روابط فیلوژنتیکی این گونه ها با استفاده از توالی سنجی نواحی هسته ای (فاصله ی ترانویسی شده ی داخلی، بتاتوبولین، پروتئین شوک حرارتی 90 و الیسیتین) و میتوکندریایی (زیرواحد یک سیتوکروم سی اکسیداز و زیرواحد یک اِن اِی-دی اِچ دهیدروژناز) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که در تمامی درخت های فیلوژنتیکی رسم شده بر اساس توالی نواحی هسته ای و میتوکندریایی و درخت های برآیند نواحی هسته ای و میتوکندریایی، سه دودمان مجزا در p. cryptogea وجود دارد. واگرایی مولکولی مشاهده شده بین این دودمان ها به اندازه ای بود که بتوان آن ها را به عنوان گونه هایی مجزا توصیف کرد. علیرغم وجود برخی تفاوت های ریخت شناختی و فیزیولوژیکی در میان آرایه های فوق، این تفاوت ها برای شناسایی آرایه ها از یک دیگر چندان قابل اعتماد نبود. علاوه بر این، در تمامی درخت های فیلوژنتیکی رسم شده (به استثنای درخت رسم شده بر اساس توالی ژن الیسیتین) جدایه های p. erythroseptica در تباری مجزا و تک نیا با ارزش پشتیبانی بالا قرار گرفتند. این تبار جد مشترکی با p. cryptogea sensu stricto داشت اما به طور مشخص از p. cryptogea مجزا بود. بنابراین نتایج این پژوهش موقعیت p. erythroseptica را به عنوان گونه ای مجزا و خویشاوند نزدیک گونه ی مرکب p. cryptogea تأیید می کند. بررسی دامنه ی میزبانی p. cryptogea sensu stricto، p. sp. pseudocryptogea، p. sp. kelmania ، p. erythroseptica و هفت گروه دورگ شناسایی شده در این پژوهش با استفاده از 12 گونه ی گیاهی نشان داد تمامی آرایه ها قادر به ایجاد آلودگی در هندوانه (citrullus vulgaris) و بادمجان (solanum melongena) هستند اگرچه توانایی آن ها در ایجاد آلودگی در خربزه (cucumis melo)، خیار سبز (cucumis sativus) و گوجه فرنگی (lycopersicum esculentum) با یک دیگر تفاوت داشت. علاوه بر این، تمامی جدایه های بررسی شده در این پژوهش قادر به ایجاد پوسیدگی صورتی در غده های سیب زمینی بودند.