نام پژوهشگر: پگاه عزیزی
پگاه عزیزی مجید حسن پور عزتی
مطالعات پیشین نشان داده اند که در رفتار های وابسته به پاداش و مدل های حیوانی اعتیاد سیستم های اوپیوئیدی و کانابینوئیدی با یکدیگر روابط متقابل دارند. هسته اکومبنس و مسیر دوپامینرژیک مزولیمبیک در اثرات پاداش دهنده داروها دخیل هستند. در این مطالعه 370 سر موش سفید بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار جهت انجام آزمایش ها در دو بخش الکترو فیزیولوژی (ثبت تک واحدی) و رفتاری (ریز تزریق آنتاگونیست کانابینوئیدی در هسته اکومبنس و تست ترجیح مکان شرطی) استفاده شدند. نتایج نشان دادند که تزریق زیر جلدی دوز های مختلف مورفین (5/0، 1، 5/2، 5، 5/7 و 10 mg/kg) ترجیح مکان شرطی (cpp) را فقط در دوز های بیش از mg/kg 5 ایجاد می کند. به علاوه تزریق مکرر دوز موثر مورفین ( mg/kg5) به صورت روزی یکبار به مدت سه روز که پس از آن 5 روز بدون تزریق سپری می شد (دوره حساس سازی)، پاسخ شرطی القا شده با دوز غیر موثر مورفین (mg/kg 75/0 و 25/0، 5/0) را افزایش داد. تزریق دو طرفه درون هسته اکومبنسی am251 (ng/0.5µl 125و 25، 5) اکتساب و بیان ترجیح مکان شرطی ناشی از مورفین را در موش سفید بزرگ آزمایشگاهی حساس به مورفین به صورت وابسته به دوزکاهش داد. تزریق دو طرفه درون هسته اکومبنسی نه سالین و نه dmso هیچ اثری روی اکتساب cpp نداشت. دوز mg/kg5/0به عنوان دوز غیر موثر برای القای cpp در حیواناتی که قبلا? am251 ( 5، 25 و 125 ng/0.5µl) را به مدت سه روز متوالی و هر روز یک بار به عنوان تزریق sub-chronic دریافت کرده اند و نیز آنهایی که am251 (5، 25 و 125 ng/0.5µl) را تنها یک بار در روز آزمایش دریافت کرده اند، به کار می رود. تزریق دو طرفه درون هسته اکومبنسی am251 به صورت sub-chronic، اثرات پاداش دهنده مورفین را به صورت وابسته به دوز تقلید کرد و با دوز غیر موثر مورفین (mg/kg5/0) در موش سفید بزرگ آزمایشگاهی cpp را القا کرد. اما این اثر در تزریق تک دوز در روز آزمایش، دیده نشد. تزریق دو طرفه درون هسته اکومبنسی نه سالین و نه dmso اثری روی cpp نداشت. یافته های ما پیشنهاد می کند که درون هسته اکومبنس بین اوپیوئید ها و کانابینوئید ها ارتباط وجود دارد. در بخش الکتروفیزیولوژی آزمایش هایمان، ما تلاش کردیم تا اثرات احتمالی am251 را بر روی میزان فعالیت نورونی بخش core هسته اکومبنس در موش سفید بزرگ آزمایشگاهی حساس به مورفین آزمایش کنیم. نتایج ثبت خارج سلولی تک واحدی از بخش core هسته اکومبنس نشان دادند که میانگین فعالیت نورونی در حیوانات دست نخورده 31/0±41/1 و در حیوانات حساس به مورفین 21/0±22/1 می باشد. داده های ما نشان دادند که مورفین توانست میزان فعالیت نورون ها را کاهش دهد ولی در حیوانات حساس به مورفین am251 از این اثر کاهشی مورفین جلوگیری کرد و اثر کاهشی خود را بر میزان فعالیت نورون ها اعمال کرد. در تأیید یافته های بخش رفتاری، یافته های الکتروفیزیولوژی نیز پیشنهاد می کند که گیرنده کانابینوئیدی cb1 درون هسته اکومبنس، در پدیده حساسیت به اوپیوئید ها نقش دارد.