نام پژوهشگر: هدی سنوبری

تفسیر مبهمات قرآن در پرتو روایات امامان شیعه (علیهم السلام )
thesis سایر - دانشکده علوم حدیث 1389
  هدی سنوبری   محمد علی مهدوی راد

بخش عظیمی از آثار مکتوب تدوین شده در آستانه قرآن را، نگاشته هایی شکل می دهد که با عنوان «علوم قرآنی» شهره اند. در میان علوم قرآنی، عنوان «مبهمات قرآن» بحثی ، مهم و کارآمد در فهم قرآن وآیات آن است. قرآن کریم در لابلای سطور زرین و صفحات نورانی خود از نامها،جایها، جریانها و پدیده هایی سخن گفته است بدون اینکه به گونه مشخص چند و چونی آن ها را رقم بزند مانند: ?وَ وَاعَدْنَا مُوسیَ‏ ثَلَاثِینَ لَیلَهً وَ أَتْمَمْنَاهَا بعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیلَهً? و ?وَ عَلَی الثَّلاثَهِ الَّذینَ خُلِّفُوا حَتَّی إِذا ضاقَتْ عَلَیهِمُ الْأَرْضُ بما رَحُبَتْ وَ ضاقَتْ عَلَیهِمْ أَنْفُسُهُم? ، از این موارد در اصطلاح علوم قرآنی با عنوان مبهمات یاد می شود که از دیر باز در ضمن تفسیر آیات بوده است و برخی از عالمان آثاری درباره آن رقم زده اند.روشن است که ابهام زدایی از آنچه مبهم نامیده می شود پیش از هر چیز مستند به نقل ها و گزارش ها خواهد بود که پژوهش های انجام شده دربار? مبهمات با تکیه به مستندات و نقل های اهل سنت شکل گرفته است این پژوهش برای ستردن خلأ، اثری مکتوب در این زمینه است که با هدف تبیین و تفسیر مبهمات بر پایه روایات اهل بیت (علیهم السلام) سامان یافته است. «تفسیر مبهمات القرآن» بلنسی که گسترده ترین کتاب در این موضوع است مبنا قرار گرفته و هر آنچه او «مبهم» تلقی کرده است با روایات و نقل های منابع شیعی سنجیده شد، مواردی پذیرفته شده و مواردی دیگر نقد شده و بخش هایی از آنچه در آن کتاب آمده است از نقد رد شده است. این پژوهش نشان داده است که تفسیر مبهمات در مکتب خلفاء غالباً در جهت فضیلت سازی و منقبت سوزی به خامه آمده است و اما آنچه در نکتب اهل بیت (علیهم السلام) شکل گرفته است واقع نمایی دقیق و استوار و سامان یافته است.