نام پژوهشگر: فرزانه علوی زاده

نقد صورت گرایانه حکایت های مرزبان نامه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1388
  فرزانه علوی زاده   زهرا اختیاری

مرزبان نامه از آثار برجسته زبان فارسی است که تاکنون در زمینه نقد صورت گرایانه و بررسی اجزای داستانی حکایت های آن، تحقیق علمی و مستقلی انجام نشده است. در پایان نامه حاضر به ارائه تحلیل و طبقه بندی روش مند عناصر داستانی چون پیرنگ، شخصیّت، زاویه دید، درون مایه و ... در حکایت های مرزبان نامه براساس نظریه نقد صورت گرایانه و تعیین میزان تناسب و هماهنگی این اجزا و یک پارچگی و انسجام اثر پرداخته شده است. هم چنین سعی شده است تا نشان داده شود که مرزبان نامه به عنوان یکی از متون کلاسیک زبان فارسی، قابلیّت تحلیل بر مبنای نظریه های نقد نوین را دارد. در این راستا تحقیق حاضر در دو بخش تنظیم شده که در بخش نخست که شامل نه فصل است، به بررسی عناصر داستانی حکایت های مرزبان نامه و نقد و تحلیل هریک و نیز دسته بندی و تشریح آن ها و ذکر شواهد از حکایت ها پرداخته شده است. بخش دوم به پاسخ گویی به سوالات محوری تحقیق اختصاص یافته است. در این بخش با توجّه به داده های حاصل از فصل های پیشین و با محور قرار دادن هدف راوی، سعی شده است تا در هر حکایت میزان نمود و ظهور عناصر داستانی در انتقال بهتر و موثّرتر هدف سنجیده و سپس نقش کارکردی حکایت های فرعی و ارتباط معنادار عناصر داستانی آن ها با یکدیگر بررسی و تحلیل شود. در نهایت به این نکته پرداخته شده است که باب های مرزبان نامه دارای ارتباط معنایی مشخّص و هدف مندی با یکدیگر می باشند.