در فصل اول، اهداف تحقیق بیان می شوند: 1)توصیف کاملی از ‘خود اصلاحی’ و انواع آن، 2)بررسی ‘قلمرو بازیابی’ در زبان فارسی و بسامد نسبی بازیابی انواع سازه های متفاوت، 3)بررسی ‘بازیابی’ و ‘جایگزینی’ در صرف مقید، 4)بررسی الگوهای نحوی خود اصلاحی جایگزینی، 5)بررسی الگوهای نحوی خود اصلاحی ‘افزایش’ و ‘حذف’، 6)بررسی روابط بین الگوهای خود اصلاحی و ویژگیهای رده شناختی. با توجه به این اهداف سه سوال اصلی مطرح می شود: ) چه نوع ‘خود اصلاحی هایی’ در محاوره زبان فارسی رخ می دهد؟ 2)‘قلمرو بازیابی’ در زبان فارسی چیست؟ 3)چه رابطه ای بین ‘اصلاح’ با دیگر ‘ویژگیهای رده شناختی’ زبان فارسی وجوددارد؟ فصل دوم به پیشینه تحقیق اختصاص دارد. در تاریخچه مطالعاتی اساساً به سه موضوع اصلی پرداخته شده است: (1) ویژگیهای ساختاری و عملکردهای اصلاحی آنها، (2) سازمان نحوی خوداصلاحی (3) مطالعات بینازبانی برای تعیین میزان ‘قلمرو بازیابی’ با توجه به ویژگی های نحوی و رده شناختی زبانها. مطالعاتی در زبان شناسی رایانه ای و روانشناسی زبان نیز صورت پذیرفته است. در فصل سوم به مفاهیم و مبانی نظری و روش انجام تحقیق پرداخته می شود. چارچوب اتخاذ شده ‘تجزیه وتحلیل گفتگو’ است. این تحقیق، به بررسی مورد به مورد نمونه های خوداصلاحی براساس مفاهیم و اصول تجزیه وتحلیل زبان شناختی سنتی و اصول تجزیه وتحلیل گفتگو پرداخته می شود. پیکره از چهار ساعت و پنجاه دقیقه گفتگوی تعاملی واقعی تشکیل شده است. بنابراین، اولین گام، مجهزشدن به داده های آوانگاری شده از این گفتگوهاست. دومین گام، کشف نمونه های ‘خوداصلاحی’ در آن داده ها بر اساس خصوصیات صوری است. سومین گام، تجزیه وتحلیل خوداصلاحی براساس خصوصیات نقشی است. در گام بعدی، تمام نمونه های قابل تشخیص، در متن های آوانگاری برجسته و آن بخش از متن که دربردارنده خوداصلاحی می باشد، به منظور ارائه پایه و مبنایی برای تجزیه وتحلیل های کامل و دقیق، برگزیده و به همراه صدای آن بخش در ‘برنامه فایل میکر 7’ قرارداده می شود. برای هر نمونه از خوداصلاحی ها یک سابقه و شماره واحدی وجوددارد و مشخصه های مربوط به آن کدگذاری می شود. مجموعاً 500 نمونه به این طریق تجزیه وتحلیل می شوند که به عنوان "نمونه های کدگذاری شده" در این رساله مطرحند. پس از تجزیه وتحلیل داده ها در فصل چهارم و پنجم ، در فصل ششم، نتایج این تحقیق عنوان می شوند: از 500 نمونه بررسی شده، بازیابی ساده با200 مورد در مقام اول، جایگزینی ساده با 100 مورد در مقام دوم، ‘افزایش’ با 99 مورد در مقام سوم، جایگزینی قابدار با 59 مورد در مقام چهارم و تولید دوباره ساده با 15مورد، حذف با 14مورد و تولید دوباره قابدار با 9 مورد از نظر تعداد و درصد رخداد در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. در این زبان، هیچگونه خود اصلاحی ساختواژی اتفاق نیفتاده و جایگزینی هم به صورت بی قاب و هم به صورت قابدار رخ داده که از نظر تعداد و درصد، شکل ساده آن مرجح است. هیچ موردی در خصوص عملکردهای اصلاحی افزایش و حذف ثبت نشد که بدون بازیابی باشد. این فرضیه که قلمرو بازیابی در سطح بند است، ردشد. زیرا از تعداد 500 نمونه، 449 مورد در سطح سازه و فقط 51 مورد به صورت ترکیبی رخ داده که از این تعداد فقط در چهار مورد فعل با نهاد ترکیب شده است. و آخر اینکه، ‘الگوهای خود اصلاحی’ در زبان فارسی تحت تأثیر ‘وی‍‍‍ژگی های رده شناختی’ این زبان قرارندارند.

در این تحقیق تلاش شده است تا نقش اجتماعی زبان های (فارسی و ترکی) در شهر قوچان مشخص شود. در این تحقیق 180 آزمودنی از شهر قوچان به صورت تصادفی براساس گروه سنی (زیر 10 سال، 11 الی 16، 17 الی 25، 26 الی 65 و 65 به بالا)، سطح تحصیلات (بی سواد، ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، دیپلم، فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس و دکتری)، جنس (مرد و زن) انتخاب شده اند. از آزمودنی ها خواسته شده که دو گونه ی زبانی (فارسی و ترکی) را در 6 حوزه اجتماعی (خانواده، دوستی، همسایگی، دادوستد، آموزشی و اداری) براساس یک میزان 4 گزینه ای (همیشه، اغلب، بعضی وقت ها و هیچ وقت) مشخّص کنند. پرسشنامه شامل 36 سوال است که براساس درجه رسمیت حوزه ها به ترتیب از غیررسمی به رسمی مرتب شده اند. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات توسط کامپیوتر پردازش شدند. روش های آماری آزمون ت تست، واریانس، واریانس یک طرفه، گروه های همبسته و... جهت تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق به کار گرفته شده است. نتایج یافته ها نشان می دهد که اختلاف در استفاده از زبان (فارسی و ترکی) توسط گروه های مختلف (سنی، تحصیلی و جنسی) از نظر آماری معنی دار می باشد. کلید واژه ها: جامعه شناسی زبان، دوزبانگی، زبان فارسی، گویش ترکی قوچان

بختیاری یکی از گویش هایی است که در منطقهی وسیعی از غرب و جنوب غربی ایران تکلم می شود. بختیاری در کنار لرستانی و لری کهگیلویه و بویر احمد سه گونه ی اصلی گویش لری را تشکیل می دهند. این پایان نامه به بررسی گویش بختیاری چهارلنگ می پردازد که گویشوران آن در دامنه های سلسله جبال زاگرس جنوبی زندگی می کنند. داده های این تحقیق از گفتار گروهی از کوچ نشینان بختیاری به نام طایفه ی هیودی گردآوری شده است. می توان به گستره ی زندگی طایفه مذکور از شمال دزفول فعلی تا دامنه های فرح بخش و دل انگیز اشترانکوه و قلل مرتفع آن در استان فعلی لرستان اشاره نمود. با این وجود یکی از مناطقی که محل زندگی هیودی بوده حوالی منطقه ی فعلی دشت لاله، (حدفاصل شمال شهرستان دزفول و جنوب شهرستان درود) می باشد. هدف این تحقیق بررسی جامع یکی دیگر از گونه های گویش بختیاری است. برای رسیدن به این هدف، در پایان نامه حاضر سعی شده به سوالات زیر پاسخ داده شود: 1) واج های گویش بختیاری کدامند؟ 2) به لحاظ ساختمان واژه (صرف) کدام مقولات در بختیاری چهارلنگ وجود دارد؟ 3) انواع جمله در گویش بختیاری چهارلنگ کدامند؟ 4) عمده تفاوت بختیاری چهارلنگ و فارسی معیار در کدام سطح است؟ این تحقیق با استفاده از روش میدانی انجام می شود. داده های تحقیق از طریق مصاحبه و ضبط صدای گویشوران با استفاده از ضبط صوت جمع آوری شده است. جامعه آماری آن را دو فامیل از افراد طایفه هیودی دشت لاله تشکیل می دهد. و از این میان 12 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. داده های تحقیق حاضر و نتایج به دست آمده، نشان می دهد که گویش بختیاری چهارلنگ در تعداد واج ها با فارسی معیار متفاوت است. از نظر دستوری اختلاف جزئی که بیشتر شامل کاستی و افزونی با تغییر آوا می باشد، میان بختیاری چهارلنگ و فارسی وجود دارد. انواع اصلی جمله در گویش بختیاری چهارلنگ عبارتند از: خبری، پرسشی، تعجبی، امری و بیشترین تفاوت بختیاری چهارلنگ و فارسی معیار در سطح ساخت واژی است.