حوضه ی رود کُر یکی از نخستین استقرار های روستانشینی در فارس مرکزی می باشد که اوج شکوفایی آن در«تل باکون» در نزدیکی تخت جمشید است که، امروزه در دنیای باستان شناسی شناخته شده است. در دوره عیلامی شهر شاهی انشان در کنار این رود کلید شرق فلات ایران شناخته می شده که واسط دشت بین النهرین و سرزمین های شرقی بوده است. در دوره تاریخی دو شاهنشاهی بزرگ هخامنشی و ساسانی از کناره این رود و دشت مرودشت سر برآوردند. اهمیت این تمدّن ها نشان می دهد که فرهنگ و رسوم های متفاوتی در حوضه ی این رود شکل گرفته که یکی از ویژگی های بارز آن چگونگی نحوه تدفین ها می باشد.در دوره پیش از تاریخ عموماً تدفین ها در کف خانه ها و یا نزدیک محل استقرار به همراه جسد کامل در خاک دفن می گردید. با بوجود آمدن شاهنشاهی هخامنشی ابتدا آرامگاه هایی در سطح دشت و سپس شکل گیری گوردخمه ها در دل صخره ها نمودار شد که نمونه بارز آن مقابر شاهی نقش رستم است. گورهای حفره-سنگی و صخره ای که بیشتر آن ها در کوهستان بالای تخت جمشید شکل گرفته نیز از جمله تدفین های این دوره است که به مردمان عادی تعلّق داشته است. در دوره فرا هخامنشی و اشکانی تدفین های حوضه-ی رود کُر معطوف به گورهای تابوتی شکل، خمره ای و گوردخمه هایی می شود که به تقلید از آرامگاه های شاهی نقش رستم و تخت جمشید بنا شده است. به احتمال زیاد این گوردخمه ها متعلّق به شاهان محلی و یا روحانیان بلند پایه بوده است. با گسترش دین زرتشتی در دوره ساسانی و مقدّس شدن برخی عناصر همچون خاک، پیروان این دین سعی بر آن داشتند تا جسد یا نَسو که آلوده می نمود را از این عناصر مقدّس به دور نگاه دارند، به همین خاطر تدفین هایی همچون استودان ها، گورهای هاونی، دخمک ها، گورهای حوض مانند و میل گورها شکل گرفت که استخوان متلاشی شده شخص درگذشته را در آن می نهادند. در این پژوهش سعی بر این شده تا بدانیم اشکال مختلف تدفین در حوضه ی رود کر از چه مولفه هایی تأثیر پذیرفته و مطالعه اشکال مختلف تدفین چه نقشی در بازسازی عقاید و سنت های مردمان این ناحیه داشته و تدفین های شکل گرفته بیانگر چه مفاهیم و موضوعاتی در رابطه با دنیای پس از مرگ می باشد.

چکیده وقف به عنوان یکی از سنت های مهم در تاریخ ایران بعد از اسلام در حیات فرهنگی و تمدنی ایران نقش مهمی داشت. در پی هجوم مغولان به ایران، بسیاری از موقوفات در معرض غارت و بی سامانی قرار گرفت. با تأسیس حکومت ایلخانی تلاش هایی برای جلوگیری از تداوم این وضع شروع شد که باروی کار آمدن غازان خان و اسلام آوردن او و سپس اولجایتو وقف در دوره ای از شکوفایی قرار گرفت. در این میان نقش وزیران و دبیران ایرانی از جمله خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی حائز اهمیت می باشد. رشیدالدین فضل الله همدانی رجال مشهور و متنفذ دوران ایلخانی که با اقداماتش در زمینه اوقاف سبب رونق گرفتن موقوفات شد. او در عصر غازان ریاست موقوفات شنب غازان را عهده دار و در زمان سلطنت الجایتو در سلطانیه ناحیه ای را آباد ساخت که به نام رشیدیه معروف گشت. موقوفات خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی بیشترین و مهم ترین موقوفات ایران در دوران ایلخانی است. معروف ترین اقدام وی در زمینه وقف، بنیان نهادن مجتمع آموزشی ربع رشیدی می باشد. این مجتمع موقوفات عظیمی را در شهرهای چون یزد، آذربایجان، شیراز، اصفهان و موصل را به خود اختصاص داده بود. بیشترین مقدار این موقوفات در یزد می باشد. این موقوفات در بزرگ ترین سند وقفی ایران، وقف نامه ربع رشیدی ذکر گردیده است. در این پژوهش سعی بر آن است تا بامطالعه تاریخ مغول، وضعیت وقف در این دوره و همچنین بررسی شخصیت فرهنگی- سیاسی خواجه رشیدالدین و کنکاش در وقف نامه و بهره گیری از سایر منابع هم زمان به موضوعاتی چون وضعیت وقف، انگیزه و اهداف حقیقی واقف، اقدامات فرهنگی و از همه مهم تر به شرح و بررسی موقوفات این واقف بزرگ در آن دوره پرداخته شود. نتایج حاصل از پژوهش موردنظر این می باشد که باوجود تثبیت مالکیت ها و انجام اصلاحاتی در عهد غازان و اولجایتو، وزیر ثروتمند آن دو با وقف اموال گسترده خود در پوشش اسلامی و دینی و درواقع با اهداف اقتصادی و مالی به نوعی هم باعث احیای وقف فراموش شده عهد ایلخانی شد و هم این که اموالش را از دخالت و غصب حکومت و افراد سودجو در امان نگاه داشت. کلمات کلیدی: فارسی: وقف، رشیدالدین فضل الله همدانی، غازان، اولجایتو

نقاشی ایران از دیرباز دچار تغغییر و تحولات زیادی شده است. از زمان صفویه و کمی قبل از آن باورود هنر اروپایی به ایران در اثر عوامل مختلف هنر سنتی ایران با هنر اروپایی درهم آمیخته شد و هنر جدیدی را بوجود آورد و نتیجتا هنر ایران به هنر رئال بیشتر پرایش پیدا کرد

تثبیت و توسعه گسترش تشیع امامیه توسط سید قوام الدین مرعشی در طبرستان، شروع فعالیت های فرهنگی مانند فقه شیعه، وجود خانقاه ها که خود سید قوام از صوفیان بزرگ محسوب می شود فعالیت های فرهنگی را در دوره مرعشیان رونقی دوباره بخشید. سعی بر این بوده که همه ی این عناصر در پژوهش حاضر مورد بررسی و کند و کاش قرار بگیرد.

ه شهرستان بشرویه در استان خراسان جنوبی واقع شده و با وسعتی معادل 5993 کیلومتر مربع از شمال به شهرستان بردسکن، از شرق به شهرستان های فردوس و بجستان، از جنوب به بخش دیهوک طبس و از غرب نیز به شهرستان طبس محدود می شود. وجود نخبگانی از دوره صفویه تا انقلاب اسلامی وعدم انجام مطالعات جامع درمورد آنها ،ضرورت انجام این تحقیق را فراهم آورده است . تحقیق حاضر بر اساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی است و برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از دو شیوه موسوم به مطالعات میدانی و مطالعات اسنادی بهره گرفته شد. مهم ترین هدف این پایانامه ، شناسایی نخبگان بشرویه از دوره صفویه تا انقلاب اسلامی وبررسی خدمات علمی ،فرهنگی ،اجتماعی آنان و همچنین در این راستا به نقش عوامل سیاسی واجتماعی وجایگاه مذهب که در زایش این نخبگان موثر بوده نیزپرداخته شده است .

علم تاریخ نگاری قدمتی هم پای علم تاریخ دارد. در بررسی آثار تاریخی یک مورخ یکی از راه کارهای اعتبار بخشی علمی به آن تشخیص شیوه‎ی نگارش مورخ و ارزیابی سبک وی می‎باشد. از آنجایی که تاریخ نگاری کوششی است برای انتقال روح و اطلاعات زمانه که توسط مورخ انجام گرفته و اندیشه‎های تاریخی خودرا در آثارش متبلور کرده است، پس در بررسی تاریخ نگارانه‎ی آثار تاریخی باید شناختی جامع از وضعیت فرهنگی- اجتماعی عصر مورخ داشت؛ چراکه این تحولات تأثیر مستقیم بر سبک نویسندگی ایشان نهاده است. بااین تفاسیر در این پژوهش که سعی در شناخت تاریخ نگاری عباس اقبال آشتیانی و معرفی آثار وی دارد؛ بررسی وضعیت فرهنگی دوره‎ی قاجار که عصر دگرگونی‎های مهم در تاریخ ایران و جهان بود، ضروری می‎نماید. زیرا در این دوره مراودات اجتماعی، بازرگانی وفرهنگی ایران و جهان غرب افزایش چشمگیری یافت و نیز اندیشه‎ها و افق‎های تازه‎ای در میان مردم پدید آمد. لازم به ذکر است که دامنه‎ی تحولاتی که در عصر قاجار نمایان است شامل تغییر در شیوه‎ی تاریخ نگاری شماری از تاریخ نگاران این دوره شده و همپنین شرایط پیش آمده ظهور افرادی چون عباس اقبال که در تاریخ نگاری معاصر ایران سهم بسزایی داشته را سبب شده است. اقبال از نخستین مورخان نسل مشروطه است که با اتخاذ روش‎هایی از تاریخ نویسی غربی و تأکید بر ناسیونالیسم عصر پهلوی شیوه‎ای مدرن را بوجود آورده و آثار تاریخی بسیاری از خود بر جای گذاشته است. بنابراین پرداختن به زندگی و زمانه‎ی اقبال یکی از مباحث اساسی دراین پژوهش است؛ هم چنین در ادامه معرفی آثار وی و بررسی سبک نویسندگی ایشان مورد توجه قرار گرفته است. از آنجایی که این پژوهش از نوع بنیادی است، شیوه مورد استفاده در آن توصیفی- تحلیلی می‎باشد که به روش کتابخانه‎ای و از طریق فیش نویسی انجام شده است.