در این تحقیق دو دسته از موارد نسخ بررسی شده است: یک دسته از آن ها مواردی است که قرآن به نسخ آن ها اشاره داشته که این موارد در دو فصل « نسخ های تخفیفی و تضییقی میان دینی مذکور در قرآن » و « نسخ های ابطالی میان دین مذکور در قرآن» مورد بررسی قرار گرفته است و دسته ی دیگر در قرآن و حدیث از نسخ آن ها سخن نرفته است؛ اما درباره ی آن ها در دین اسلام و ادیان آسمانی پیشین، تباین به چشم می خورد و آن ها را با این پیش فرض که این تباین، نشانه ی نسخ شرایع گذشته از سوی شریعت اسلامی است، در فصلی تحت عنوان « نسخ های میان دینی غیر مذکور در قرآن» مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در دو فصل به بررسی تطبیقی نماز در دین یهودیت، مسیحیت و اسلام پرداخته شده و به وجوه افتراق و اشتراک نماز در این ادیان اشاره شده است تا از طریق آن به دست آید که آیا در نماز، شروط و جزئیات آن، در میان ادیان نسخی رخ داده است یا نه. در بررسی صورت گرفته مشخص شد که نماز در هیچ یک از این ادیان نسخ نشده است.

ظهور حکومت اسلامی_شیعی آل بویه در قرن چهارم و تغییر شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در ایران و سرزمین های تحت حاکمیت خلافت عباسی به ویژه بغداد سبب ظهور دانشمندان بسیاری در عرصه های مختلف علم و دانش گردید، به طوری که این عصر، عصر رنسانس اسلامی بود. قاضی ابوسعید سیرافی پس از ترک زادگاهش سیراف، به مرکز علمی آن زمان یعنی بغداد رفت. او علاوه بر انجام بحث های علمی با دانشمندان عصر خود، آثار بسیاری را به رشته تحریر در آورد.اهداف پژوهش حاضر، با عنوان بررسی احوال و آثار ابو سعید سیرافی عبارتند از: 1- تبیین اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر ابو سعید سیرافی، 2- بررسی اوضاع و احوال شخصی وی 3- بررسی مکتب نحوی بصره، 4- بررسی آثار و تبیین رویکرد و روش وی در تألیفاتش.آثار بر جای مانده از ابو سعید سیرافی، در عین دارا بودن مباحث دشوار نحوی از قلمی ساده و روان برخوردار است که امتیاز بزرگی، برای آثار وی به حساب می آید. وی با نگارش کتاب «اخبار النحویین البصریین» توانایی و وسعت اطلاعات خویش را در زمینه نگارش و ثبت تاریخ نحویان به ویژه نحویان بصره نشان داد. هم چنین آگاهی او به علوم قرآنی و انواع قرائت ها سبب تألیف کتاب «ادغام القراء» شد. وسعت آگاهی های وی باعث شد تا شرحی علمی و ادبی بر «الکتاب» سیبویه بنویسد. از ویژگی های برجسته ی این شرح، بهره مندی از استدلال و دیوان های شاعران جاهلی می باشد. همچنین وی با شناخت مکاتب مختلف نحوی، گرایش نحوی بصره را در آثارش برگزید. واژه های کلیدی: ابو سعید سیرافی، احوال، آثار، مکتب بصره.

چکیده محمد عبده غانم یکی از شاعران جاودانه و برجسته یمنی است که نامش در آفاق قله شعر این سرزمین می درخشد. شعر این شاعر بزرگ معاصر در عین دوری از هرگونه تکلف و تصنع زیباست و در عین زیبایی، رسا، روان و فصیح است. زبان روان، توصیف صادقانه دنیای عاطفی شاعر، تصویرهای بدیع و ترکیبات تازه و موسیقی شعر از ویژگیهایی است که بر زیبایی اشعار غانم می افزاید. شعر غانم به فرهنگ و ادب کلاسیک تکیه دارد. مجموعه های شعری اش غالباً به سبک شعر کلاسیکی سروده شده است. مضامین شعریش را عموماً وطنیات و موضوعات سیاسی و اجتماعی روز تشکیل می دهد. شعر او سرشار از عواطف وطنی است. موضوعات شعری غانم هم عشق و عواطف شخصی و هم سیاست و مسائل حاد اجتماعی است و مایه اصلی شعرش همان میهن خواهی است.مفاهیمی چون مقاومت و پایداری، عشق و دلدادگی به وطن، غم و اندوه، نفرت از جنگ های ویرانگر و استعمارگران در شعر غانم موج می زند. شعر روان با درون مایه های عاطفی غنی و بیان مصائبی که بر فلسطین رفت، از ویژگی های شعر غانم در سروده های فلسطینی اش است. فقر، فساد اجتماعی، جهل و عقب ماندگی و نوع دوستی و همدردی از موضوعات شعر اجتماعی اوست. زبان گفتگو و محاوره، رمز و نماد، قصه پردازی و تصویرگری موجب تنوع اسلوبها در بیان مفاهیم سیاسی و اجتماعی شعر محمد عبده غانم شده است. کیفیت تصویرگری شاعری و نوع نگاهش به تاریخ و فرهنگ یمن است. در حقیقت شعر او با تاریخ یمن گره خورده است و بیانگر اوضاع سیاسی و اجتماعی آن دوران است. واژه گان کلیدی: محمد عبده غانم، یمن، اشعار سیاسی و اجتماعی، اسلوب شعر.

کشف مراد خداوند متعال از عبارات قرآن متوقف بر فهم معنای تک تک الفاظ عبارات آن است. طبیعی است که برای این کار بایستی به منابع لغوی مستقل (مثل غریب القرآن ها) و غیر مستقل(مثل تفسیرها) که حتی المقدور نزدیک به عصر نزولند مراجعه کنیم. زیرا معنای به دست آمده برای کلمه مثل تمامی پژوهش های دیگر باید مبتنی بر منابع معتبر، شواهد کافی و هم چنین توجه به آراء صاحب نظران و خبرگان این فن باشد. یکی از راه های دستیابی به معنای مفردات قرآن کریم، تقابل آراء صاحبنظران در امر لغت و مفهوم شناسی آن است. بیشتر تفاسیر از قرن سوم به بعد چه به صورت گسترده و چه به صورت خلاصه به بحث لغوی هم پرداخته اند. در واقع کم کم تخصص در فن لغت یکی از شرایط ضروری برای مفسر در نگاشتن تفسیر شد. بنابراین تفاسیر معتبر که در بردارنده دیدگاه های مولفان آنها درباره لغات قرآن کریم است، منبعی مناسب برای اندیشه ورزی و کار علمی در این زمینه است. تفاسیر مجمع البیان و کشاف دو انتخاب مناسب و قابل دفاع برای مفهوم شناسی لغاتند. گواه این مدعی، استفاده کتب تخصصی مربوط به مفهوم شناسی لغت و تفاسیر برجسته فریقین از این دو تفسیر است. در پایان نامه پیش رو سعی شده است تا نظرات این دو لغوی درباره مفردات جزءهای 15 و 16 قرآن کریم استخراج شود و پس از کار ترجمه و اعراب گذاری، به تطبیق یا همان بررسی نقاط اشتراک و افتراق نظراتشان بپردازیم. در این راستا 232 واژه ای را که مجمع البیان در بخش اللغه اش مورد بررسی قرار داده بود استخراج و طبق روش مذکور عمل شد. در فصل کلیات ضمن مفهوم شناسی و معرفی کشاف و مجمع البیان و مولفان آنها، مهمترین مباحث نظری علم مفردات به صورت خلاصه آورده شد و نظرات مرحوم طبرسی و زمخشری درباره آن مباحث با تکیه بر اقوال آن دو درباره لغات دو جزء 15 و 16 ارائه شد. از نتایجی که در تحقیق به آن دست یافتیم این بود که مجمع البیان بیشتر از کشاف به بحث های لغوی و ریشه شناسی کلمه و نقل شواهد از اشعار و کلام عرب پرداخته است و هم چنین نه مجمع البیان و نه کشاف وارد بحث های نظری علم مفردات نمی شوند مگر به صورت بسیار مختصر. در مورد مطابقت معنا با سیاق هم با گرفتن آمار دیدیم که تقریبا با تعداد دفعات مشابه معانی موافق سیاق آورده اند.

کتاب «الفصل و الوصل فی القرآن کریم» نوشته ی منیر سلطان از جمله آثار معاصر در زمینه ی علم بلاغت،مبحث فصل و وصل می باشد. نویسنده ی کتاب در خصوص فصل و وصل واقسام مختلف آن از ناحیه ی بزرگان علم بلاغت، و بررسی کردن مبحث فوق در قرآن کریم به تحقیق وتفحص پرداخته است،منیر سلطان در مقدمه ی کتاب ابتدا به چگونگی شکل گیری اصطلاح فصل و وصل وتقسیمات وگرایشات آن توجه داشته، و در فصل اوّل کتاب به بررسی فصل و وصل قبل از جرجانی پرداخته، و در این فصل در خصوص انواع وسایل فصل وکاربرد آن وهمچنین در مورد وصل واستفاده های وصل سخن به میان آورده است. در فصل دوّم نیز به جایگاه فصل و وصل در زمان جرجانی توجّه داشته؛ و به کنکاش وبررسی وسایل فصل و وصل به صورت دقیق همّت گماشته،و در فصل سوّم کتاب به تعریف فصل و وصل بعد از جرجانی پرداخته،و با آوردن دیدگاههای مختلف از بلاغیون بزرگ از جمله زمخشری به کتاب خود رونق خاصی بخشیده؛که برای خوانندگان نیز از اهمیّت به سزایی بر خوردار است،او همچنین در طول این فصل به کاربردهای مختلف فصل و وصل در میان کلمات مفرد و جملات توجّه ویژه ای داشته؛و نظرات دانشمندان بزرگی از جمله سکاکی را در خصوص فصل و وصل مورد بررسی قراداده است،وی در پایان در فصل چهارم به کاربرد فصل و وصل در سوره های متنوع با آوردن آیات قرآن کریم،اشاره ای دقیق داشته،و به مهم ترین نقصهای این مبحث از بلاغت یعنی فصل و وصل به نحو شایانی پرداخته است؛لذا با توجّه به اهمیّت زیاد موضوع که یکی از مهم ترین مباحث علم بلاغت است،ترجمه ی این اثر می تواند مورد استقبال و استفاده ی چشمگیر دانشجویان علاقمندبه علم بلاغت قرار گیرد،وهمچنین نگارنده با توجّه به استفاده وکاربرد بی بدیل موضوع در قرآن کریم،سعی داشته در بسیاری از موارد به ترجمه ی آزاد کلمات وجملات و تحلیل مواردی که نیاز به توضیح داشته،و معرفی شخصیتهای کتاب بپردازد؛تا بهتر مورد توجّه مخاطبین واقع شود،و در پایان به نقد وبررسی شکلی ومحتوایی کتاب به صورت گذرا و با اشاره به اشکالات اثر، توجّه داشته،و با ارائه ی پیشنهاداتی در خصوص آن ها همّت گماشته؛تا بهترمورداستفاده باشد.

احمدعبدالمعطی حجازی درسال 1935م در مصر متولد شد. وی یکی از شاعران پیشگام ونو آور معاصرعربی است و در حوزه ی نقد نیز فعالیت داشته است و در این خصوص چندین مقاله از خود بر جای گذاشته است و مجموعه ی اشعارش درچندین دیوان گرد آمده اندکه عبارتند از: «اوراس»، «لم یبق الاالاعتراف»، «مرثیه العمرالجمیل»، «کائنات مملکه اللیل»و«اشجار الاسمنت». وی شاعری است که تقریبا در همه ی زمینه های شعری دستی توانا داشته است،اما در این پایان نامه، نگارنده مسائل اجتماعی اشعار شاعر را بررسی نموده وسعی برآن بوده تا مسائلی از قبیل ازدحام و شلوغی، زمان، تنهایی و غربت، ضعف روابط اجتماعی، میل به بازگشت به روستا، مرگ، دردورنج، فقر، فساد ومقایسه شهر و روستا را مورد بررسی قرار دهد، و نیز بخاطر تاثیرپذیری شاعر از مکاتب ادبی دربیان مضامین اجتماعی ابتدا مکاتب ادبی تاثیرگذار در شعر شاعر از قبیل مکتب رمانتیک،رئالیسم و سمبولیسم بررسی شده و در ادامه به مسائل اجتماعی پرداخته است. در این پایان نامه،این نتیجه حاصل شد که این شاعر بیشترین اهمیتش را در موضوعات اجتماعی شهرنشینی قرار داده که نشانگر نگاه بدبینانه ی وی به این جامعه است واز مکاتب رمانتیک، رئالیسم وسمبولیسم نیز در بیان شعر اجتماعی بهره جسته است.

حضور دین مقدس اسلام در شبه جزیره ی عرب، نه تنها بر رفتار و کردار مردم عرب، و پس از فتوحات بر سراسر جهان تأثیر شگرفی داشت، که حتی بارزترین ویژگی عرب ها؛ یعنی خطابه و شعر را تحت الشعاع خود قرار داد. به سخن دیگر، نزول قرآن کریم در آن زمان و سامان، بر تمامی ابعاد مردم عرب و غیر عرب، تحول آفرین بود و خطابه های سهمگین و چکامه های بلند و بلیغ شاعران عرب، در آستان نثر رسا و اسلوب و شیوه ی گویای کلام مبین الهی کرنش کردند. زبان و بیان قرآن، حتی بر پیامبر اکرم، ائمه ی اطهار، خلفا و سایر مسلمانان اثرگذار بود و در سبک بیان و بکارگیری ایماژها و نمادها، طرحی نو افکند. کتاب "القرآن والشعر"، به قلم خانم دکتر دلال عباس، پس از توصیف فضای عصر جاهلی، در فصل های پنجگانه ی کتاب، ما را با تاثیر شگفت قرآن / اسلام بر زندگی دینی، اجتماعی و سیاسی و دست آخر، نگرش و اندیشه ی آن دوره آشنا می کند. بدین سان که قرآن به مثابه یک متن، چه تحولاتی در زبان و واژگان و دیدگاه شاعران عرب داشته است. مولف محترم با روش تحلیلی وعلمی تأثیر قرآن بر شعر و نقش بی بدیل شعر بر روان و جان و زبان عرب ها را به تصویر می کشد و سپس با ارائه ی ادله ی ارزشمند و منابع موثق، وجود قرآن را باعث بالندگی نثر و کم فروغی شعله ی شعر می انگارد. از مهم ترین نتایج بدست آمده، تغییر درون مایه ی شعر، نثر و خطابه به محتوا و درون مایه ی اسلامی و دینی می باشد. همین کارکرد و تاثیر مثبت را روایات و احادیث پیامبر اعظم و پس از ایشان، خلفا؛ به ویژه حضرت علی بن أبی طالب (ع)، بر ساختار و بافت متون عربی نهاد.

در آیات فراوانی از قرآن کریم «ادات حصر» به کار رفته است. شناخت این ادات، اهمیت ویژه ای در فهم کلام عرب و خصوصا قرآن کریم دارد. پژوهش پیش رو با موضوع چگونگی مواجهه مفسران با ادات حصر در قرآن، با هدف بررسی نحوه تعامل مفسران با «ادات حصر» در قرآن کریم، به رشته تحریر در آمد. در ابتدا، وضع اصلی، نحوه کار برد، و جایگاه اصلی این ادات در کلام عرب بررسی شد. بعد از آشنایی با «ادات حصر» و کارکرد آنها، با استفاده از تفاسیر معروف شیعه و سنی، نحوه برخورد مفسران با«ادات حصر»در قرآن مورد بررسی قرار گرفت. در بسیاری از این تفاسیر اعم از تفاسیر با گرایش ادبی و گرایش های دیگر، «ادات حصر» تا حد زیادی مورد غفلت واقع شده اند؛ برخی مفسران اصلا به این ادات توجه نداشته و در مورد آنها هیچ مطلبی را متذکر نشده اند. برخی دیگر فقط اشاره ای کوتاه به افاده «حصر» توسط این ادات داشته اند. در نتیجه، معنایی که از آیات مشتمل بر این ادات صورت گرفته است، نمی توانند چندان صحیح و به واقع نزدیک باشند. البته برخی مفسران که به تعداد انگشتان دست هم نمی رسند، به ابعاد مختلف در مورد «ادات حصر» پرداخته و نوع و معانی آنها را متذکر شده اند، اما با این حال باز هم دیده می شود درهمین تفاسیر نیز آن چنان که شایسته معانی اصلی و کاربرد « ادات حصر» است، حق مطلب ادا نشده است. لذا همین موضوع سبب مهجور ماندن این ادات در بسیاری از تفاسیر شده است. خصوصا این که بسیاری از مفسران اهل سنت در تفسیر آیاتی که مورد اختلاف و مشتمل بر این ادات هستند، به خاطر رعایت برخی مسائل، یا وارد این موضوع نشده اند، یا از اصل منکر افاده «حصر» توسط این ادات شده اند. لذا طبیعی است تفاسیری که از این آیات ارائه داده شده است، نمی تواند مورد قبول اهل تحقیق و انصاف باشد. واژگان کلیدی: ادات حصر، قصر، آیه ولایت، آیه تطهیر، آیه مودت.

تهکم یکی از اسالیب تعبیر بیانی است که متکلم به منظور اهانت و استهزای مخاطب کلام خود را با کمک قرینه در ضد معنای اصلی به کار می برد. استفاده از اسلوب تهکم اهداف متعددی دارد که می توان به تحقیر، تعجیز، توبیخ و غیره اشاره کرد. هدف در این پایان نامه تحلیل و بررسی اسالیب تهکم و استهزاء در قرآن کریم است. برای این منظور پس از استخراج آیات مربوط به این اسالیب با مراجعه به کتب بلاغی و تفاسیر ادبی به بررسی ساختار، بیان اهداف و اغراض بلاغی مورد نظرآنها پرداختیم. با بررسی این موضوع مشخص گردید که اسالیب مورد نظر در بسیاری ازآیات قرآن وجود دارد. این اسالیب در علم معانی تحت عنوان اغراض ثانویه، در علم بیان ذیل استعاره تهکمیه و در علم بدیع به شکل استعمال کلام در ضد معنای خویش بیان شده است.

چکیده: اسلوب تقسیم یکی از فنون و آرایه های معنوی علم بدیع به شمار می آید که حجم قابل توجهی از آیات شریفه ی قرآن را به خود اختصاص داده است. این اسلوب گاه به تنهایی و گاه به صورت ترکیبی به همراه آرایه های دیگری چون جمع و تفریق در بافت آیات قرآنی به کار رفته است. و پس از خلق زیبایی در معنا، درصدد القای مضامین و مفاهیم والای قرآنی بر دل مخاطبان بوده و موجبات تقریب و تفهیم عمیق تر معانی را به اذهان آنان فراهم گردانیده است. این نوشتار با بررسی انواع تقسیم در قرآن و دست یابی به برخی اسرار بلاغی آیات مربوطه در پی آن است تا گام کوچکی در جهت نمایاندن زیبایی های معنوی و لفظی قرآن به مخاطبان قرآن پژوه برداشته، زمینه درکی عمیق و توأم با بصیرت و معرفت را برای آنان به ارمغان آورد. در این نوشتار داده ها به روش استقصائی – تحلیلی گردآوری و مورد ارزیابی قرار گرفته است و از جمله نتایج حاصل گردیده در پژوهش این است که بیشترین انواع اسلوب تقسیم در قرآن از نوع استیفای اقسام معنای مورد نظر متکلم به طور کامل می باشد که در موضوعاتی پراکنده همچون ارکان ایمان و تقوا، مراتب انبیاء و انفاق به کار رفته است. با این اسلوب اغراض مهمی چون ایجاد تفاوت، درجه بندی بین اقسام تقسیم، ترغیب مردم به کارهای نیکو و پسندیده، حصر عقلی اقسام تقسیم و احاطه کامل به موضوعی خاص تبیین شده است.

رساله حاضر نظرات و دیدگاه های شهید مطهری را درباره قیام اباعبدالله الحسین (ع) مورد نقد و بررسی قرار داده است، که در یک مقدمه و پنج فصل سامان یافته و در پایان هر فصل به نتایج مهم آن اشاره گردیده است. فصل اول، دربر گیرنده کلیات و چارچوب نظری تحقیق است. فصل دوم، شناخت مختصر از زندگانی اباعبدالله الحسین (ع) و فضایل آن بزرگوار از دیدگاه شهید مطهری است. فصل سوم، علل قیام امام حسین (ع) از دیدگاه شهید مطهری است، این فصل شامل مسئله بیعت، دعوت و امر به معروف و نهی از منکر است به نص قطعی تاریخ. فصل چهارم، اهداف قیام امام حسین (ع) از دیدگاه شهید مطهری است و فصل پنجم، دستاوردهای قیام امام حسین (ع) از دیدگاه شهید مطهری می باشد و در پایان، خاتمه و جمع بندی نهایی تحقیق نیز مورد توجه واقع شده است.

در طول تاریخ اسلام (مخصوصا در عصر غیبت کبری) عالمان پارسای مذهب حقه اثنی عشری به عنوان مرزبانان عقیده و ایمان مردم هر گاه کتابی در رد اسلام یا مذاهب تشیع نوشته شده است به دفاع برخاسته اند. در این رساله کتابهایی که در شش قرن اخیر از طرف علمای شیعه در رد کتب مخالفان نوشته شده است، و از صدها با آغاز دوران غیبت کبری، علمای شیعه به عنوان مرزبانان عقیده و ایمان مردم، هرگاه کتابی در رد اسلام یا عقاید مذهبی تشیع نوشته می شد، از طریق مناظره یا تألیف کتاب و رساله، به معاندان یا مخالفان پاسخ می دادند. این رساله به بررسی کتب و رسائلی که از دوره صفویه تا عصر حاضر و به مدت حدود شش قرن، در رد آثار مخالفان دینی و مذهبی توسط علمای شیعه نوشته شده، و بالغ بر 314 کتاب می باشد پرداخته، و آن ها را مورد بررسی و نقد قرار داده است. البته سنت تألیف و تدوین آثار مختلف برای پاسخ گویی به شبهات غیرمسلمانان یا مخالفان مذهبی، از سده های نخستین هجری در میان علما و دانشمندان شیعه متداول بوده است؛ و خصوصاً از قرن سوم تا دهم هجری این سنت، بسیار چشم گیر بوده است. مهم ترین آثاری که در این زمینه تدوین یافته است، مربوط به پاسخ علمای شیعه به شبهات ابن تیمیه می باشد. در قرن دهم هجری که صفویان موفق به تشکیل حکومت در ایران گردیدند، آموزه های شیعی به شدت مورد توجه قرار گرفته و مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی ایران تعیین گردید. در مقابل، دولت عثمانی به عنوان پرچم دار مذاهب اهل سنت عمل می کرد. در این دوران، بیش از 28 کتاب توسط علمای شیعه در رد کتب علمای اهل سنت نوشته شد، که در این رساله علاوه بر بررسی کتب مذکور، به زندگی نامه و حوادث عصر مولفین نیز اشاره شده است. در قرن سیزدهم هجری نیز بیش از 130 کتاب شناسایی شده، که از مشهورترین کتب ردود در این قرن، 55 کتابی است که در رد کتاب "تحفه اثنی عشریه" نوشته شده است. از آثار قرن چهاردهم نیز بیش از 61 اثر مورد بررسی قرار گرفته، که برخی از آن ها توسط علمای شیعه هند نوشته شده است. 100 اثر علمی نیز در قرن پانزدهم شناسایی شده که بیشتر آن ها به زبان عربی و اردو می باشد، در حالی که غالب آثار پیشین به زبان فارسی بود.کتب فقط 314 کتب لیست گردیده است.

نوشتار حاضر به تشریح جنگ های یهودیان با بابلیان، رومیان و مسلمانان می پردازد و اهداف آنان از این نبردها و علل و عوامل وقوع آن ها را شرح می دهد. نویسنده می کوشد ادعاهای باطل یهودیان درباره سرزمین مقدس شان، مظلوم نمایی آنان در طول تاریخ، چندین برابر جلوه دادن کشته هایشان در جنگ های مزبور و به حق جلوه دادن اعتقادها و اقدام های تاریخی آنان را زیر سئوال برده و کذب بودن ادعاهایشان را ثابت کند. وی در دوازده باب به نقد عملکرد یهود پرداخته است. نگارنده در باب اول نمونه هایی از خیانت های یهودیان و دروغ هایشان را در قرآن منعکس می سازد. در باب دوم کفر یهودیان و کشته شدن پیامبران فراوان توسط آنان، دروغ هایی که به انبیای خود نسبت داده اند، ادعاهای کذبشان در مورد بیت المقدس، ادعاهای یهودیان در زمینه قتل عام قوم یهود به وسیله نبوخذ نصر و اثبات کذب بودن ادعای آنان در این زمینه بیان شده است. در باب سوم برخی اهداف پنهانی یهودیان در نقل قتل های خیالی یهودیان توسط رومیان و مظلوم نمایی آنان واکاوی و اهداف پشت پرده آنان در این موضوع مطرح می گردد. در باب چهارم و پنجم جنگ های پیامبر اسلام با یهودیان، صلح و پیمان نامه های آن حضرت با آنان، رابطه نبی اکرم با یهودیان بنی قینقاع و علت جنگ ایشان با آنان را می خوانیم. در باب ششم دشمنی ها و توطئه های قوم بنی نضیر با پیامبر اسلام و برخورد رسول خدا با این قوم شرح داده شده است. باب هفتم به تأثیر یهودیان در برپایی جنگ خندق و عبرت های نبرد مزبور اختصاص دارد. در باب هشتم غزوه بنی قریظه و دروغ های آنان در کشتار فراوان یهودیان توسط رسول خدا( بیان شده و اهداف یهودیان از ذکر آمار بالای کشته شدگان خویش در این غزوه بررسی گردیده است. در باب نهم جنگ خیبر و جنگ طلبی یهودیان خیبر و حاصل این نبرد و مسأله فدک شرح داده می شود. در باب دهم نقش یهودیان در گسترش اسرائیلیات، تأثیر آن بر عدم تدوین سنت نبوی و نقش آنان در تحریف معارف اسلامی تبیین گردیده است. در باب یازدهم ادعاهای یهودیان در زمینه اسرای خویش در جنگ های صدر اسلام و اغراق آنان در این زمینه بیان می شود. در باب دوازدهم از منظری دینی و اجتماعی به ادعاهای یهودیان درباره بیگاری کشیدن از اسیران یهودی یا کشته شدن بی رحمانه آنان نگریسته شده و صحت و سقم این ادعاها بررسی شده است.

ظهور قرآن کریم در شبه جزیره ی عربستان نه تنها بر رفتار و کردار مردم عرب تاثیر شگرفی داشت که حتی بارزترین ویژگی اعراب یعنی نظم و نثر آن ها را تحت الشعاع خود قرار داد. زبان و بیان معجزه گر قرآن حتی بر رسول گرامی اسلام(ص) و اولیای دین اثر گذارد و در سبک به کارگیری اسلوب ها و نمادها طرحی نو افکند. کتاب «اللغه العربیه فی رحاب القرآن الکریم» به قلم دکتر عبدالعال سالم مکرم، نویسنده پرآوازه معاصر عرب در فصل های هفتگانه، خواننده را با تاثیر شگفت قرآن بر زندگی دینی، اجتماعی، سیاسی و به ویژه بر علوم و معارف آشنا می سازد. نویسنده در فصل اول با عنوان قرآن و زبان به تأثیر شگرف قرآن بر پیشرفت لفظ و معنای زبان عربی می پردازد. فصل دوم با عنوان قرآن و علم به تأثیر قرآن بر علوم اسلامی مانند قرائت، تفسیر، اصول فقه، فقه و... اختصاص یافته است. فصل سوم که به قرآن و علوم مادی نامبردار است به دعوت قرآن به اندیشه در آفرینش و اشاره های قرآن کریم به علوم طبیعی می پردازد. فصل چهارم که پیشرفت زبان عربی طی نهضت علمی نام دارد، به جهات گوناگون پیشرفت علمی این زبان بعد از فتوحات اشاره کرده است. نویسنده انعطاف پذیری در بیان و معنا، تحول صوتی، اجتماعی و عقلی و ابتکار اصطلاحات جدید در ساخت زبان عربی را به عنوان نشانه های این پیشرفت بیان کرده است. جنبش زبان و اثر آن در نهضت علمی فصل پنجم این کتاب است. حفظ زبان عربی با نقطه گذاری و اعراب گذاری، بیان واژه های غریب زبان عربی و قرآن و حدیث، جمع زبان عربی در لغت نامه ها وحفظ آن از تلفظ اشتباه از مباحث این فصل است. تاثیر کلمات عجمی در زبان عربی، کلمات معرب شعر جاهلی و قرآن و دیدگاه دانشمندان در این باره در فصل ششم آمده است. فصل هفتم با عنوان انتشار زبان عربی در جهان به روند انتشار این زبان در مصر،آفریقا،ایران، اروپا و جهان اسلام معاصر، مشکلات فراروی گسترش زبان عربی و راهکارهای برون رفت از آن می پردازد. در این پژوهش علاوه بر ترجمه نقدهایی نیز آمده است که بیشتر ناظر به مواردی است که با آرا و مبانی شیعه ناسازگار است.

قرآن،کتاب زندگی و برنامه ی هدایت و آموزه های آن سرشار از روشنایی،زیبایی و سپیدی است.معارف قرآن یک سر،نوراست و آموزه های دریاوارآن،همه،حق نما،زندگی ساز و رشدآفرین است.قرآن بنا به مقتضیات عصرنزول و تناسب نیازها،توانمندی ها و سطح اندیشه و افکارآن دوران با مردم سخن گفته است و حقایق بلند و معارف غیبی را با زبان محسوس و قابل فهم به مردم منتقل می کند پس در جهت تحلیل و تبیین شگفتی های قرآن در تصویرکشیدن نعمت ها و عذاب های بهشت و جهنم نیازمند این است در شرح واژگان و ساختارها، جمله ها،فقره ها،آیه ها از ادبیات عصرنزول و تعبیرهای متداول عربی که نعمت های مأنوس محیط عربی را به تصویر می کشید بهره بگیریم تا بتوانیم حقایق ناب آن را برای مردم به تصویر بکشیم در غیراینصورت عرب نه از آتش جهنم می ترسید و نه به بهشت مشتاق می شد.از همین رو کتاب حاضربازتابی راستین و ملموس از فرهنگ و تعابیری که فضای واقعی عصرنزول و فرویش قرآن کریم را به عرصه نمایش می گذارد بهره گرفته است و نویسنده ارجمند،فرهیخته،دانشمندبا هوشیاری کم نظیری با بکارگیری تعابیری ملموس و قابل درک،اعجاز قرآنی را به زیبایی نشان داده و کاربرد ضروری مطالب قرآنی را در عرصه های زندگی انسان ها بویژه جامعه عربی عصرنزول به تصویر می کشد،مجموع این عوامل باعث شد که مترجم اقدام به ترجمه این کتاب سودمندوبا ارزش نموده وبا بهره گیری از روش های برتر ترجمه روان و ارتباطی،ابهامات سخن نویسنده راتا حدودی برطرف نماید.

موضوع نسخ در قرآن از مسائل بسیار مهم و حیاتی است.در استخراج احکام دارای نقش بسیار مهمی است و در شناخت تاریخ تشریع و قانونگذاری بسیار حائز اهمیت است.پدیده نسخ در کنار سایر موضوعات قرآنی چون محکم و متشابه و اسباب النزول و... از دیر باز مورد توجه علمای قرآنی بوده و هست.اما اهتمام به مسئله نسخ آنقدر مهم است که تعدادی از علما آن را بصورت تخصصی پیگیری می کنند. موضوع نسخ از دیدگاه اهل بیت نیز مورد توجه بوده واحادیث متعددی در این زمینه بیان شده و به گفته تمام دانشمندان علوم قرآنی از شیعه و سنی اولین بار در مصحف حضرت امیر المومنین (ع) موضوع ناسخ و منسوخ بطور واضح بیان شده است. مکاتب متعددی در مورد موضوع نسخ بوجود آمده، بعضی معتقدند نسخ در قرآن از اساس منتفی است و بعضی آن را با شرایطی پذیرفته اند. آنان که پذیرفته اند نیز مکاتبی دارند که هر کدام دارای نظرات خودشان هستند. مکاتبی که در این موضوع بوجود آمده اند به مدرسه معروف شدند:مدرسه بیان، مدرسه خطاب و مدرسه رفع . این مسئله لغت شناسان را نیز به خود مشغول نموده است ؛علمای اصول و کلام نیز به این قضیه بطور جدی پرداخته اند. پدیده نسخ از زوایای مختلف مورد توجه قرار گرفته است. ریشه لغوی و اصطلاحی نسخ بدقت بررسی شده است .تالیفات زیادی مربوط به این موضوع بیان شده است.آراء دانشمندان مکاتب مختلف نیز به تفصیل عنوان شده و نظرات یهود در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته و در پایان وقوع نسخ در قرآن با دلایل عقلی و نقلی و قرآنی و حدیثی اثبات شده است.

چکیده ندارد.