نام پژوهشگر: علیرضا آهنگ
علیرضا آهنگ احمد اکبری
پژوهش حاضر با هدف تعیین مزیت نسبی محصولات منتخب کشاورزی و اولویت بندی بازارهای هدف صادراتی این محصولات و همچنین بررسی پتانسیل تجاری محصولات منتخب به اتحادیه اروپا طی دوره زمانی( 06-2002) می باشد. به منظور بررسی مزیت نسبی ایران و اتحادیه اروپا شاخص های میچلی، کای دو، مزیت نسبی آشکار شده ومتقارن به کارگرفته شده است. که برای اولویت بندی بازارهای هدف نیز از فرایند آماری غربالگیری با به کارگیری از شاخصهای ششگانه پتانسیلهای وارداتی استفاده شده و سرانجام نیز با براوردپتاسیل تجاری محصولات منتخب ایران، میزان صادرات تحقق یافته محصولات مورد بررسی ایران به این اتحادیه مورد ارزیابی قرارگرفته شده است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که در طول دوره مورد بررسی همه محصولات منتخب ایران دربررسی مزیت نسبی نسبت به صادرات کل ایران وجهان برای متوسط دوره مذکور مزیت دار بوده اما در بررسی مزیت نسبی بر اساس صادرات گروه کالایی محصولات کشاورزی ایران در همه محصولات بجز کیوی و سیب درختی دارای مزیت می باشدو کشورهای دارای مزیت نسبی این محصولات در اتحادیه اروپا به عنوان رقبای اصلی ایران عبارتند از:محصول پسته(کشورهای لوکزامبورگ، آلمان و هلند )، زعفران (کشورهای اسپانیا و یونان)، خرما(فرانسه) و سیب درختی(فرانسه، ایتالیا، بلژیک، هلند، لهستان، یونان ولیتوانی)، انجیر(اسپانیا، هلند و یونان)صمغ ها ورزین های طبیعی (ایرلند، پرتقال و یونان)، هندوانه (اسپانیا، ایرلند، مجارستان، اسلوواکی و یونان )، زیره سبز( جمهوری چک) و در نهایت برای محصول کیوی (ایتالیا، بلژیک، یونان و هلند) همچنین در اولویت بندی بازارهای صادراتی محصولات منتخب به اتحادیه اروپا کشورهای مذکور دارای اولویت می باشند: زعفران(کشورهای اسپانیا، ایتالیا، سوئد، اتریش، فنلاند)، کیوی ( اسپانیا، بلژیک، آلمان، هلند، رومانی)، خرما (فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، انگلستان، قبرس)، هندوانه( آلمان، چک، لهستان، لتونی، فرانسه)، انجیر(فرانسه، آلمان، اسلواکی، لیتوانی، ایتالیا)، صمغ ها و رزین های طبیعی (قبرس، فرانسه، پرتغال، هلند، ایتالیا)، زیره سبز(انگلیس، اسلواکی، اسپانیا، هلند، مجارستان)، پسته(کشور های لوکزامبورگ، آلمان، اسپانیا، ایتالیا)، سیب درختی ( آلمان، انگلستان، لیتوانی، مالت، اسپانیا) ودر نهایت درباره میزان پتانسیل صادراتی ایران به اتحادیه اروپا اینکه کشور ایران فقط برای دو محصول پسته و زعفران توانسته است از پتانسیل موجود استفاده نماید ودر بقیه محصولات همانند کیوی، سیب درختی و هندوانه کمتر از یک درصد از پتانسیل موجود تحقق یافته است. اتخاذ سیاستهای نامتوازن میان صادرات و میزان تولید، باعث شده که با تغییردرساختار تجارت جهانی، نوسانات زیادی در میزان مزیت نسبی ایجادشده که این امرکاهش سهم صادرات جهانی این محصولات را سبب می گردد.