نام پژوهشگر: مهدی بهرام پور
مهدی بهرام پور محمد رضا بمانیان
رشد سریع و لجام گسیخته شهرنشینی منجر به در هم ریزی نظام توزیع خدمات و نارسایی سیستم خدماتی است که امروز در شبکه شهری ایران قابل درک است. از سوی دیگر، در کشور ایران به علت قرارگیری انبوهی از شهرهای بزرگ و کوچک آن بر روی کمربند جهانی زلزله با خطر بالای زلزله و تبعات آن مواجه است. بدین ترتیب اهمیت موضوع مدیریت بحران به خوبی قابل درک است. در چرخه مدیریت بحران فاز واکنش ، مرحله ای حیاتی و اساسی در مواجهه با بحران تلقی می گردد. چه موفقیت در این فاز بتواند تا حدودی از اثرات ناشی از کم اهمیت در نظر گرفتن فازهای دیگر را پوشش دهد. از سوی دیگر باید در نظر داشت که در خدمات رسانی شهری تنها افزایش تعداد مراکز خدمات رسان دلیل بر خدمات رسانی بهتر نمی باشد. بلکه آنچه در این زمینه بیشتر حائز اهمیت می باشد توزیع بهینه این مراکز است که بتواند در زمان لازم به ارائه خدمات مورد نیاز بپردازند. از جمله مراکز مهم و حساس در حوزه مدیریت بحران که در فاز واکنش ، اهمیت حیاتی آن روشن می گردد، پایگاه های مدیریت بحران می باشند. بدیهی است در مکان یابی هر توع کاربری شهری در نظر گرفتن شرایط آن کاربری کمک شایانی در موفقیت و خدمات رسانی بهینه آن کاربری خواهد داشت. در نظر گرفتن الزامات خاص این پایگاه ها نیز در مکان یابی آنها می تواند ضامن کارایی آنها در زمان های مورد نیاز باشد. لذا در این تحقیق، با شناخت پایگاه های مدیریت بحران و کارکردهای آنها به درک الزامات ضروری در مکان یابی این پایگاه ها خواهیم پرداخت. به این منظور معیارهایی برای مکان یابی این پایگاه ها تدوین شده اند و در بخش تحلیل جهت ارزش گذاری و اولویت بندی معیارها ، از نظرات کارشناسان استفاده گردیده است و با مطابقت نظرات مذکور با مبانی نظری روش ahp به محاسبه وزن معیارها با استفاده از نرم افزار expert choice پرداخته شد. سپس با استفاده از تحلیل گر مکانی سیستم اطلاعات جغرافیایی و تعریف معیارهای مورد نظر به صورت لایه های اطلاعاتی، اطلاعات حاصل ترکیب و تحلیل شده و در نهایت ارزش نهایی هر بلوک با توجه به میانگین ارزش پیکسلهای هر بلوک محاسبه و در نهایت بلوک مناسب برای استقرار این پایگاه ها ارائه شده است.در نهایت ملاحظه گردید در نظر گرفتن الزامات کالبدی در مکان یابی این پایگاه ها ، تأثیرات متفاوت آنها و حریم های هریک از آنها می تواند تا حد زیادی در تسریع روند خدمات رسانی این پایگاه ها موثر باشد. فرآیند طی شده در این تحقیق می تواند در مناطق و شهرهای دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد که لازمه این کار شناخت دقیق منطقه مورد نظر و کالیبره کردن معیارهای مکان یابی با منطقه مورد نظر می باشد.
مهدی بهرام پور محمدرضا بمانیان
امروزه موضوع عدالت در شهرسازی و «شهرهای عدالت محور» از مقولات مهم در حوزه دانش شهرسازی و مدیریت شهری است که این موضوع نیازمند واکاوی مفهومی، بازبینی روش شناختی و تحقق پذیری عملیاتی است؛ خاصه در حوزه عملکرد نظام مدیریت شهری در جامعه ایران اسلامی که داعیه دار عدالت ورزی و حیات طیبه اسلامی است. درهرحال، ناکارآمدی نظام مدیریت شهری و رویکردهای آن در برقراری عدالت فضایی در طی سال های اخیر و به جای ماندن انباشتی از مشکلات حل نشده در این دوران، نکته ای بسیار بااهمیت و کلیدی است که ضرورت انجام رساله حاضر را نیز در برمی گیرد.