نام پژوهشگر: کیومرث آقاپور

سنتز، شناسایی و بررسی ساختار خود تجمعی پیناکولوفان ها; پیناکولوفان ها، ماده اولیه مناسب برای سنتز انتخابی استیلبنوفان ها; معرفی یک استیلبنوفان کاسه ای شکل به عنوان میزبان مناسب یون نقره
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - پژوهشکده موادآلی و طبیعی 1389
  سید محمد هاشمی کرویی   حسین رضا دارابی

چکیده: در این پایان نامه به سنتز و بررسی خواص چند پیناکولوفان و استیلبنوفان جدید پرداخته شده است. این سیکلوفان ها به خانواده بزرگ سوپرامولکول ها تعلق دارند. با توجه به کاربرد های آن ها در شیمی سوپرامولکولی مانند توانایی خودتجمعی بسیار جالب این مولکول ها و همچنین دارا بودن حفرات مناسب و ثابت، و استفاده از آن ها در زمینه شیمی میزبان- مهمان، تحقیق در این زمینه را بسیار پر اهمیت ساخته است. همچنین ساختار مزدوج استیلبنوفان ها و تولانوفان-های مربوطه منجر شده تا این خانواده از ترکیبات کاربرد چشمگیری در وسایل الکتریکی مانند دیودها، سوییچ های فعال نوری، هادی های الکتریکی، حس گرهای شیمیایی و باتری های قابل شارژ داشته باشند. به طور کلی می توان این گروه از ترکیبات را به عنوان یکی از گونه های پر اهمیت که کابردهای فراوانی در نانوتکنولوژی مولکولی دارند معرفی کرد. در این تحقیق ابتدا سنتز استیلبنوفان ها به روش مک موری صورت گرفت. به علت بازده پایین واکنش و برای حل این-مشکل، سنتز پیناکولوفان های مربوطه به روش جفت شدن پیناکولی و با استفاده از ti(0) انجام شد. سپس سنتز استیلبنوفان های مورد نظر با به کار بردن پیناکولوفان ها به عنوان ماده اولیه، با روش مک موری که در این مرحله روشی انتخابی، آسان، کارآمد و عملی می باشد، با بازده بالا به دست آمدند. در ادامه تحقیق در این رساله به بررسی خصوصیات این مولکول ها در شیمی سوپرامولکولی پرداخته شد. در مرحله اول، بررسی خودتجمعی در این مولکول ها صورت گرفت. با توجه به وجود گروه های هیدروکسی، گروه های اتریو حلقه-های فنیلی در ساختار پیناکولوفان ها و توانایی بالای این گروه ها در ایجاد برهم کنش های غیر کووالانسی و به ویژه توانایی ایجاد پیوند های هیدروژنی، صفحات و شبکه های مولکولی جالبی برای این ترکیبات شناسایی شد. بررسی این ساختارها کاربرد این مولکول ها را به عنوان شیمی سوپرامولکولی در حالت جامد میسر می سازد. به طور همزمان با استفاده از روش محاسباتی b3lyp/6-311++g** بهینه سازی کانفورمرهای ممکن برای این مولکول صورت گرفت و نتایج به دست آمده از آن ها با مقادیر تجربی قابل مقایسه بود. در ادامه به منظور معرفی یک میزبان جدید، ایزومر ترانس- ترانس استیلبنوفان 9 جداسازی و کریستال گیری شد. بررسی ساختار اشعه x این مولکول نشان داد که دارای ساختار کاسه ای شکل با حفره ای مناسب و ثابت برای یون نقره (i) می باشد. به دلیل این که اوربیتال های ? پیوند دوگانه و همچنین چهار اتم اکسیژن به درون حفره مولکول جهت-گیری کرده اند، شرایط مناسبی برای پیوند با نقره ایجاد شده است. شایان ذکر است که کمپلکس حاصل سومین نمونه مشاهده شده می باشد که درآن نقره به جای برهمکنش با حلقه های آروماتیک (باز نرم)، با اتم های اکسیژن (باز سخت) و پیوندهای دوگانه پیوند برقرار کرده است. داده های طیف بینی 1h-nmr و 13c-nmr تشکیل کمپلکس را تایید نموده اند. e,e-9

1- تهیه، شناسایی و بررسی آهسته رهش دارویی نانو ذرات پلیمری آزیترومایسین 2- تهیه و بررسی کاتالیست sncl2/sio2 جهت سنتز کوئین اکسالین ها
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - دانشکده شیمی 1390
  شیوا طالبیان   حسین رضا دارابی

این پایان نامه شامل دو بخش می باشد که به ترتیب خلاصه ای از آن ها در زیر ذکر شده است: در بخش اول سنتز پلیمرهای قالب مولکولی برای داروی آزیترومایسین مورد توجه قرار گرفت. نظر به این که اخیرا آزیترومایسین به عنوان یک آنتی بیوتیک بسیار قوی در کشور تولید می گردد، ساخت نانو حفره های پلیمری برای این دارو با اهداف زیر مورد توجه این پروژه می باشد :1- آهسته رهش دارو، 2- به عنوان فاز ساکن در کروماتوگرافی جهت تغلیظ نمونه های پزشکی و 3- جداسازی آزیترومایسین از پساب های صنعتی. در این پروژه تهیه و بررسی آهسته رهش دارویی پلیمرهای قالب مولکولی آزیترومایسین با مورفولوژی یکنواخت در توده پلیمری مورد توجه قرار گرفته و همچنین شناسایی نانو حفره های سنتز شده و پارامترهای تاثیر گذار بر روی این پلیمرها بررسی شده است. در این پژوهش تلاش شد تا پلیمرهای قالب مولکولی آزیترومایسین به روش توده ای و رسوبی سنتز شود. عدم دست یابی به نتایج مطلوب ما را بر آن داشت تا از روش پلیمریزاسیون دیگری برای سنتز این نانو ذرات استفاده کنیم. با توجه به دو مزیت عمده روش پلیمریزاسیون مینی امولسیونی که عبارتند از: 1- امکان تهیه یک مرحله ای نانوذرات و 2- عدم استفاده از حلال آلی برای سنتز (جهت کاربردهای پزشکی)، در این پژوهش نیز در ادامه از این روش برای تهیه پلیمرهای قالب مولکولی استفاده شد. نتایج بسیار رضایت بخش بود و بنابراین برای اولین بار، نانو پلیمرهای قالب مولکولی برای داروی آزیترومایسین به روش مینی امولسیون با نسبت 1:6:32 از مولکول الگو : مونومر عاملی : عامل شبکه کننده سنتز شد. در بخش دوم پایان نامه کاتالیزور sncl2/sio2 تهیه و خواص آن مورد بررسی قرار گرفت و به منظور ارزیابی کاتالیزور، مشتقات کوئین اکسالین سنتز شد. بدین صورت که در ابتدا با تعیین بهترین نسبت مولی از کاتالیزور و دما و حلال، شرایط واکنش بهینه گردید. سپس برخی مشتقات کوئین اکسالین ها با این روش سنتز شدند. همچنین این روش نسبت به سایر روش های گزارش شده قبلی از ویژگی هایی چون سادگی واکنش، امکان انجام واکنش در دمای اتاق، عدم تشکیل محصولات جانبی برحوردار است.

1) اتصال داروی آزیترومایسین و گروه آمینواسید به دیواره نانولوله های کربنی تک دیواره جهت کاربردهای بیولوژیکی 2) بررسی سنتز کوئین اکسالین ها در حضور ویتامین b1 به عنوان یک کاتالیست طبیعی عاری از یون فلز تحت امواج ماوراءصوت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - پژوهشکده فناوری های نو 1390
  محمد جعفرتهرانی   حسین رضا دارابی

چکیده: در این پایان نامه، بر روی دیواره نانوله های کربنی تک دیواره (swnt)، گروه کربوکسیلیک اسید ایجاد می گردد که از طریق آن، داروی آزیترومایسین به دیواره swnt متصل می شود و هم چنین گروه آمینواسید جهت اتصال پلی پپتیدها و پروتئین ها بر روی دیواره swnt ایجاد می گردد. در پایان، به بررسی سنتز کوئین اکسالین ها در حضور ویتامین b1 به عنوان یک کاتالیست طبیعی عاری از یون فلز تحت امواج ماوراء صوت پرداخته می شود. جهت ایجاد گروه کربوکسیلیک اسید، از هیدرولیز گروه نیتریل و یا تیوآمید استفاده می گردد. در این پروژه، ابتدا گروه بنزونیتریل از طریق روش مبتنی بر نمک دی آزونیوم با استفاده از 4-آمینوبنزونیتریل بر روی دیواره swnt متصل می گردد. سپس طی دو روش جداگانه، بنزونیتریل به گروه های بنزوتیوآمید در حضور تیواستیک اسید به همراه کلسیم هیدرید (روش a)، و بنزوتیومورفولید در حضور گوگرد عنصری به همراه مورفولین (روش b) تحت عنوان واکنش ویلگروت-کیندلر (wk) تبدیل می گردد. در تبدیل گروه بنزونیتریل به بنزوتیوآمید، اتصال مستقیم از طریق گروه نیتریل به swnt مشاهده گردید. هم چنین مشخص شد که در حضور تیواستیک اسید به همراه کلسیم هیدرید، نانولوله ها در مناطقی که دارای پیچ خوردگی هستند شکسته می شوند، که می توان آن را به عنوان یک روش نوین جهت خالص سازی نانولوله های کربنی ارائه نمود. سپس با هیدرولیز مستقیم گروه بنزونیتزیل و یا گروه بنزوتیومورفولید توسط سود (%30)، گروه بنزوئیک اسید بر روی دیواره swnt ایجاد می گردد و سپس توسط تیونیل کلرید به آسیل کلرید مربوطه تبدیل شده که ما را قادر به اتصال داروی آزیترومایسین به دیواره swnt می سازد. در ادامه، گروه هیپوریک اسید که یک آمینواسید می باشد از طریق روش مبتنی بر نمک دی آزونیوم با استفاده از 4-آمینوهیپوریک-اسید بر روی دیواره swnt متصل می گردد. در این پروژه از روش های ir، raman، tga، sem و xps جهت شناسایی ترکیبات به دست آمده استفاده می گردد. در پایان، نقش کاتالیستی ویتامین b1 در سنتز برخی مشتقات کوئین اکسالین تحت شرایط مختلف مورد بررسی قرار می گیرد و مشخص می شود که در حضور ویتامین b1 و تحت امواج ماوراء صوت، واکنش با بالاترین بازده صورت می پذیرد.

سنتز، شناسایی، ساختار و بررسی خاصیت میزبانی پیناکولوفان ها
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - دانشکده شیمی 1391
  عباس دارستانی فراهانی   حسین رضا دارابی

در این پایان نامه به سنتز و بررسی خواص چند پیناکولوفان پرداخته شده است. این سیکلوفان ها به خانواده بزرگ سوپرامولکول ها تعلق دارند. با توجه به کاربرد های آن ها در شیمی سوپرامولکولی مانند توانایی خودتجمعی بسیار جالب این مولکول ها و همچنین دارا بودن حفره های مناسب و ثابت و استفاده از آن ها در زمینه شیمی میزبان- مهمان، تحقیق در این زمینه را بسیار پر اهمیت ساخته است. به طور کلی می توان این گروه از ترکیبات را به عنوان یکی از گونه های پر اهمیت که کاربردهای فراوانی در نانوتکنولوژی مولکولی دارند معرفی کرد. در ابتدا سنتز پیناکولوفان های 1 و 2 و 3 به روش مک موری از دی آلدهید یک متیلنه 13 صورت گرفت. سنتز پیناکولوفان های مربوطه به روش جفت شدن پیناکولی و با استفاده از ti(0) انجام شد. درادامه ی تحقیقات به بررسی خصوصیات این مولکول ها در شیمی سوپرامولکولی پرداخته شد. بررسی نحوه ی کمپلکس دهی این این ترکیبات بوسیله دستگاه اندازه گیری مقاومت الکتریکی inphaze به طور کامل انجام شد. در این راستا از 12 نمک فلز واسطه مختلف برای کمپلکس دهی با پیناکولوفان ها استفاده شد که مطلوب ترین شرایط مربوط به کمپلکس یون نقره با ایزومر سیس بود. همچنین برای تایید اطلاعات به دست آمده طیف nmr مربوط به کمپلکس این ترکیبات تهیه شد که نشان دهنده شرایط کمپلکس دهی خاص برای این ترکیبات بود که متمایز با استیلبنوفان ها می باشد. طیف به دست آمده نشانگر این بود که حلقه های بنزن هیچ نقشی در به دام انداختن یون نقره نداشته و نه تنها پوشش الکترونی هیدروژن های ناحیه بنزنی کاهش نداشته، بلکه با کاهش اثر الکترونگاتیوی اکسیژن های مجاور که درگیر کمپلکس دهی با یون فلز هستند، هیدروژن های حلقه های بنزن افزایش پوشش الکترونی پیدا کرده و به طرف میدان قوی تر جابجا شده اند. در کنار تحقیقات انجام شده، به تکمیل اطلاعات در مورد پیناکولوفان های از قبل سنتز شده پرداخته شد. به همین منظور ساختار کریستالوگرافی برای پیناکولوفان دو متیلنه ترانس ارائه شد. ساختار ortep به دست آمده تایید کننده اطلاعات قبلی است.

بخش اول: سنتز سه مرحله ای میله های کوانتومی هسته/ لایه عامل دار شده cdse/ cds/ zns و تثبیت آن روی الیاف ابریشم بخش دوم: بررسی واکنش های تراکمی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - پژوهشکده فناوری های نو 1391
  مینا محبی مراد   حسین رضا دارابی

این چکیده در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول شامل سنتز بهینه سه مرحله ای میله های کوانتومی cdse/ cds/ zns عامل دار شده با مرکاپتوآندکانوئیک اسید و تثبیت آن روی الیاف طبیعی ابریشم است. اهمیت کاربرد این نانو ذرات به عنوان حسگرهای نوری، ما را درصدد برآورد تا به سنتز گونه ای از نقاط کوانتومی بپردازیم. در بخش اول پایان نامه، میله های کوانتومی cdse با قطر 2.7 نانومتر و طول میانگین 9 نانومتر در حضور حلال کئوردینه کننده و در دمای بالا با موفقیت سنتز گردید. در ادامه لایه دوتایی cds/ zns به منظور افزایش بازده کوانتومی، اطراف میله های کوانتومی، اضافه گردید. با افزودن لایه، طول نانو میله ها به دو برابر و بازده کوانتومی تا 30 برابر نسبت به هسته افزایش یافت. سپس با پوشش نانو میله های cdse/ cds/ zns، با لیگاند تک دندانه ای مرکاپتوآندکانوییک اسید، موفق به عامل دار کردن این نانومیله ها با عامل کربوکسیلیک اسید شدیم که قابلیت اتصال به مولکول های زیستی و پروتئین ها را دارد. همچنین در راستای تحقق اهداف آزمایشگاه سنتز مواد آلی و نانو در استفاده از این نانومیله ها در زمینه های مختلف به عنوان حسگر نوری و با توجه به علاقه ی رو به رشد استفاده از فناوری نانو در صنعت نساجی به منظور تهیه "الیاف هوشمند" که خواص فیزیکی و شیمیایی آن ها به تغییرات محیط مانند دما، فشار، میدان الکتریکی، نور و یا تغییرات ph حساس است، موفق به اتصال نانو میله های سنتز شده بر روی الیاف طبیعی ابریشم با استفاده از تکنولوژی شیمی صوتی شدیم.

ارائه یک سیستم کاتالیستی جدید در واکنشهای تراکمی آمین ها با کتونها در حضور fecl3.6h2o نشانده شده بر روی مونت موریلونیت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور مرکز - دانشکده علوم 1388
  یدالله بالاور   محمدرضا پورهروی

در این پایان نامه روشی مفید جهت کاربردی کردن سنتز مشتقات کویین اکسالین ارایه گردیده است. بدین صورت که ابتدا با بهینه کردن حلال، نسبت مولی از کاتالیزور، حجم حلال، زمان واکنش، نوع بستر و حالت بستر بهینه گردید سپس برخی از مشتقات کویین اکسالین با این روش سنتز شدند همچنین این روش نسبت به روش های گزارش شده قبلی از ویژگیهایی چون سادگی واکنش، امکان انجام واکنش در دمای محیط، عدم تشکیل محصولات جانبی و تکرارپذیری بوده که موجب برتری این روش به سایر روشها گردید. همچنین نحوه عملکرد کاتالیست در زمان واکنش و اثرات مواد اولیه و حلال بر روی کاتالیست واکنش پرداخته شده است. روش کلی و بهینه شده سنتز جهت تهیه مشتقات کویین اکسالین بصورت ذیل میباشد.

سنتز سیکلوفان های جدید با روش اکسیداسیون واکر
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - پژوهشکده موادآلی و طبیعی 1392
  محسن میرزاخانی   حسین رضا دارابی

اکسیداسیون آلکنهای انتهایی به روش واکر دارای اهمیت بسیار است و به عنوان یک روش پر کاربرد برای سنتز مواد آلی در مقیاس آزمایشگاهی به کار می رود. همچنین در مقیاس صنعتی، استالدهید که یک حد واسط بسیار مهم در صنایع شیمیایی است با فرآیند واکر تولید می شود. از آنجا که اکسیداسیون آلکن های میانی با روش واکر به ندرت گزارش شده و معمولاًمستلزم شرایط بسیار دشوار است، امیدواریم نتیجه این مطالعه اطلاعات سودمندی در زمینه ی کاربرد اکسیداسیون واکر برای اکسید کردن آلکن های میانی به دست دهد. در این تحقیق ابتدا گروهی از استیلبن ها و استیلبنوفان ها با روش مک موری سنتز و خالص سازی شد. سپس اکسیداسیون پیوند استیلبنی با کاتالیزور پالادیوم کلرید در دمای محیط مورد بررسی قرار گرفت. اثر شرایط مختلف مانند دما، حلال، اتمسفر و میزان کاتالیزور بر روی انجام واکنش بررسی شد و شرایط بهینه برای انجام واکنش مشخص شد. با توجه به اینکه با تغییر اندازه ی پل اتری در استیلبنوفان ها تفاوت چشمگیر در واکنش پذیری آن ها مشاهده شد، ساختار اشعه x استیلبنوفان ها با هم مقایسه شد و نقش ساختار مولکول سوبسترا در واکنش این ترکیبات با روش های ولتامتری چرخه ای، تیتراسیون uv، شیمی محاسباتی و همچنین طیف سنجی hnmr1 مورد بررسی بیشتر قرار گرفت. محصولات این واکنش به عنوان سیکلوفان های جدید با استفاده از روش های طیف سنجی ir، طیف سنجی جرمی، 13cnmr، hnmr1 و روش های nmr دوبعدی شامل h-h cosy، hsqcو 13c-hmbc و همچنین روش کریستالوگرافی اشعه ی ایکس مورد بررسی و شناسایی قرار گرفت

سنتز، شناسایی و بررسی ساختار سیکلوفان های صلب جدید
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - پژوهشکده شیمی سیلیکون و مواد دارویی 1392
  لیلا اتسبیلی   حسین رضا دارابی

شیمی سوپرامولکولی به معنای شیمی ترکیبات غیرکووالانسی، زمینه ای در اکتشافات علمی است که به بررسی رابطه بین ساختار مولکولی و عملکرد آن می پردازد و اساس پدیده هایی مانند بررسی انتخابی، انتقال و تجمع را درفرایند های بیولوژیکی پایه ریزی می کند. اخیرا در آزمایشگاه ما کوچکترین عضو خانواده پیناکولوفان ها،1 سنتز و شناسایی شدند .اما بدلیل انعطاف پذیری بالای این ترکیبات موفق به مطالعه شیمی میزبان-مهمان این ترکیبات نشدیم. در این پایان نامه با استفاده از پیناکولوفان های 1 موفق به سنتز و شناسایی دو سیکلوفان صلب بنام سولفیتوفان 2 و استالوفان 3 شدیم. همانطور که در شکل 1 نشان داده شده است واکنش پیناکولوفان های 1 به تشکیل محصولات سیس و ترانس 2 و 3 انجامید. این محصولات با بهره بالایی توسط روش کروماتوگرافی جداسازی شدند. استرئوشیمی سیکلوفان های سنتز شده توسط داده های طیفی nmr و تصاویر x-ray مشخص شد.طیف های 1h و 13c nmr سولفیتوفان 2 و استالوفان 3 با ساختار این مولکول ها مطابقت دارد و برای اطمینان بیشتر از استرئوشیمی این دو ایزومر ساختار کریستالی این دو ترکیب مشخص شد. پیکربندی سیس در این دو ترکیب به شکل صدف باز است و می تواند به عنوان بستری برای طراحی سیستم های سوپرامولکولی بکار گرفته شود. (شکل 2)

ارائه واکنشی جدید بر روی نانولوله های کربنی با هدف اتصال آزیترومایسین و کلاریترومایسین
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - پژوهشکده شیمی سیلیکون و مواد دارویی 1392
  عاطفه روزخوش   حسین رضا دارابی

در قسمت اول این پایان نامه، ابتدا عامل دار کردن نانولوله های کربنی تک دیواره با گروه بنزونیتریل بررسی می شود. سپس در واکنش های بعدی، برای اولین بار اتصال مستقیم آزیترومایسین و مشتق n-دمتیل به دیواره swcnt بررسی می شود. برای این هدف، پیوندهای استری یا تیوآمیدی قابل شکست، تشکیل شده تا آزیترومایسین را به swcnt متصل کنند که نتیجه آن رزونانس آزیترومایسین-نانولوله های کربنی تک دیواره است. این پیوندهای برگشت پذیر می توانند رهش مولکولی را از سطح نانولوله کنترل کنند که عموما در مواد ترکیبی مختلف بر اساس swcnt قابل کاربرد هستند. در این پروژه، فعالیت ضد میکروبی و رهایش دارویی رزونانس آزیترومایسین-نانولوله های کربنی تک دیواره نیز بررسی شده اند. در قسمت دوم، گروه های نیتریلی به آنیون تیوآمید تبدیل شده که می توانند به swcnt حمله کنند تا برای اولین بار از طریق تشکیل حلقه تیازول به swcnt متصل شود. جهت به دست آوردن شرایط بهینه واکنش، نسبت های swcnt به بنزونیتریل به کلسیم هیدرید به دقت مطالعه شده است. میزان زیادی از هیدرید فلزی منجر به تخریب swcnt می شود. پس از بررسی این شرایط، اتصال کلاریترومایسین به دیواره swcnt بررسی می شود.

سنتز و شناسایی ترکیب تیازول چندحلقه ای جدید به عنوان حسگر انتخابی یون سیانید
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - دانشکده شیمی 1392
  مریم کارگر   حسین رضا دارابی

در این پایان نامه ترکیب هتروسیکلی سه حلقه ای جدید، (6،2 دی (ارتو متوکسی فنیل) دی [ 1،3]تیازولو [5،4-b: 4،5- e]پیریدین){، از طریق واکنش تک ظرفی ویلگرود- کیندلر و با استفاده از مواد اولیه ارزان قیمت و دردسترس، گوگرد و 2-متوکسی بنزآلدهید 2،6-دی آمینوپیریدین در حضور سدیم سولفید 9 آبه، سنتز شده است. استفاده از واکنشگر آمین دو عاملی برای اولین بار از تازگی های این تحقیق است. با توجه به مطالعه پیشینه گزارش های ارائه شده به نظر می رسد که تاکنون تعداد خیلی کمی گزارش در مورد سنتز هتروسیکل ها از طریق واکنش ویلگرود-کیندلر ارائه شده است. از سوی دیگرگزارشی مبنی بر سنتز تک ظرفی یک ترکیب هتروسیکل چند حلقه ای تیازول-پیریدین از واکنش ویلگرود-کیندلر مشاهده نشده است. محصول سه حلقه ای بدست آمده ویژگی های جالبی از نظر فلوئورسانس از خود نشان می دهد. بنابراین در ادامه تحقیقات با توجه به تشخیص این توانایی ویژه و باارزش ترکیب ساخته شده، سعی شد پتانسیل آن به عنوان حسگر یون سیانید، فلز (تنگستن) و اسید مورد مطالعه و بررسی دقیق تری قرار گیرد.

شناسایی گزینشی یون سیانید با استفاده از نقاط کوانتومی cdse/cds/zns
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - پژوهشکده شیمی سیلیکون و مواد دارویی 1392
  آتنا شاکری   حسین رضا دارابی

هدف این پایان نامه، استفاده از پوشش¬های جدید برای نقاط کوانتومی cdse/cds/zns و کاربرد آن¬هاست. نقاط کوانتومی به عنوان نانوبلورهای نیمه¬هادی تعریف می¬شوند که به دلیل خواص منحصر به فرد نوری و ساختاری به عنوان حسگرهای نوری، کاربردهای گسترده¬ای در زمینه¬ی بیولوژیکی، درمان سرطان، بهبود بازدهی سلول¬های خورشیدی، افزایش وضوح صفحات نمایشگر و سنسورهای تشخیص یون دارند. امروزه نیاز به حسگرهایی با حساسیت بالا احساس می¬شود که به مقادیر کمی از گرما، نور، گاز و یا آنالیت خاص حساس باشند. بالا بردن درجه حساسیت، بهره و دقت این حسگرها به کشف مواد و ابزارهای جدید نیاز دارد.در مرحله¬ی اول این پایان نامه ، سنتز نقاط کوانتومی cdse و سپس لایه نشانی هسته¬ی نقاط کوانتومی cdse توسط لایه¬ دوتایی cds/zns انجام شد. آنگاه فلوئورسانس نقاط کوانتومی توسط پوشش¬دار کردن آن¬ها با مولکول¬های آلی سنتز شده انجام گردید. از پوشش¬دار کردن نقاط کوانتومی دو هدف بررسی شد: 1) استفاده از خواص فلوئورسانس نقاط کوانتومی و استفاده از روش خاموش - روشن در تشخیص یون سیانید ) نقاط کوانتومی با مولکول 11-مرکاپتو-ان-دکانوئیک اسید پوشش¬دار شده و سپس به نوعی پپتید ضد سرطان متصل شدند و از این طریق این پپتید طی فعالیت خود در محیط سلولی، توسط تصاویر فلوئورسانس رصد شد. طی این بررسی دیده شد که این پپتید روی دیواره¬ی سلولی قرار گرفته است.

سنتز پیرول و مشتقات آن در حضور کاتالیستهای فلزی هتروژن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان زنجان - دانشکده علوم پایه 1389
  آسیه میرزایی   حسین رضا دارایی

پیرول ترکیب حلقوی پنج عضوی است که دارای فرمول c4h4nh می باشد. این ماده، مایع فرار و بی رنگی است که به سرعت در مجاورت هوا تیره می شود. مشتقات دارای استخلاف پیرول نیز با این نام شناخته می شوند. به طور مثال n-متیل پیرول ماده اولیه سنتز n- متیل کربوکسیلیک اسید است که واحد سازنده بسیاری از داروها در صنعت داروسازی (داروهایی با خصلت آنتی باکتریایی، آنتی ویروسی، آنتی تومور، آنتی اکسیدان و ضد التهاب)و هموگلوبین می باشد.در این پایان¬نامه با استفاده از روش پال-کنور (موثرترین روش در سنتز پیرولها)، از واکنش 2و5- هگزان دی ان با انواع آمین¬ها در حضور حلال و کاتالیزورهای مختلف، به سنتز پیرول و مشتقات آن پرداختیم. تفاوت روش منتخب ما در انجام این پروژه با روش پال-کنور استفاده از کاتالیستهای استقرار یافته بر روی بستر (کاتالیزور هتروژن) و حضور حلال جهت دستیابی به راندمان بالاتر، جداسازی آسانتر کاتالیست از مخلوط واکنش و بازیافت آن می باشد. کاتالیستهای مختلفی در این پروژه به کار گرفته شد که در نهایت کاتالیزور هتروژن sbcl3/sio2به عنوان بهترین کاتالیست انتخاب شد. تری¬کلرید آنتیموان تثبیت شده روی بستر، یک کاتالیست اسید لوئیس ناهمگن می باشد که به دلایلی چون، قابلیت استفاده چند¬باره و جداسازی آسان در پایان واکنش در سنتزهای آلی مورد توجه خاصی قرار گرفته¬است. استفاده از این کاتالیست سبب انجام واکنش از روشی ساده و موثر بوده که عاری از معایبی همچون شرایط سخت واکنش، نیاز به مقدار زیاد کاتالیست و زمان بالای واکنش می باشد.تری¬کلرید آنتیموان تثبیت شده روی بستر، در سنتز بسیاری از ترکیبات شیمیایی مانند کوئین اکسالین ها، آمینوپروپنون ها، تبدیل اپوکسیدها به بتاهیدروکسی الکل¬ها، افزایش مایکل ایندول¬ها به آلفا بتا کتون¬های غیر اشباع و غیره به کار می رود. نتایج حاصل از استفاده از این کاتالیست در این تحقیق، به خوبی بیانگر نقش موثر آن در سنتز پیرول و مشتقاتش می باشد. در ادامه این پروژه بازیافت کاتالیزور sbcl3/sio2 مورد ارزیابی قرار گرفت که توانستیم کاتالیزور فوق را تا 7 مرتبه بازیافت کنیم از بین حلالهای مختلف به کار رفته در این پروژه نیز حلال هگزان به دلیل راندمان بالا و قابلیت بازیافت خوب کاتالیزور، به عنوان بهترین حلال انتخاب شد.

سنتز، شناسایی و بررسی رهایش نانو ذرات پلیمری لوراتادین
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران - پژوهشکده فناوری های نو 1392
  نرگس اقبالی   حسین رضا دارابی

در این پایان نامه سنتز پلیمرهای قالب مولکولی برای داروی لوراتادین مورد توجه قرار گرفت. نظر به این که لوراتادین به عنوان یک داروی آنتی هیستامین رایج با اثر طولانی مدت در کشور تولید می گردد، ساخت نانو حفره های پلیمری برای این دارو با اهداف زیر مورد توجه این پروژه می باشد :1- آهسته رهش دارو، 2- به عنوان فاز ساکن در کروماتوگرافی جهت تغلیظ نمونه های پزشکی و 3- جداسازی لوراتادین از پساب های صنعتی. در این پروژه تهیه و بررسی رهایش پلیمرهای قالب مولکولی لوراتادین با مورفولوژی یکنواخت در توده پلیمری مورد توجه قرار گرفته و همچنین شناسایی نانو حفره های سنتز شده و پارامترهای تأثیر گذار بر روی این پلیمرها بررسی شده است. در ابتدا تلاش شد تا پلیمر های قالب مولکولی با استفاده از عامل اتصال دهنده عرضی trim سنتز گردد اما نتایج رضایت بخش نبود. لذا، در ادامه برای سنتز این نانو حفره های پلیمری از عامل اتصال دهنده ی دیگری به نام egdma استفاده گردید. نتایج بسیار رضایت بخش بود و بنابراین برای اولین بار، نانو پلیمرهای قالب مولکولی برای داروی لوراتادین به روش رسوبی با نسبت 24:4:1 از مولکول الگو : مونومر عاملی : عامل شبکه کننده egdma سنتز گردید.