نام پژوهشگر: سوسن پورصنعتی
سوسن پورصنعتی سید محمد مرندی
الف . موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف) : این تحقیق بر شاهکار جرج گردون لرد بایرن تمرکز دارد که در ایران کمتر به آن پرداخته شده است، و می کوشد تا پاسخ های بایرن به نهاد های اجتماعی-فرهنگی سلطه گر، چگونگی مقاومت بایرن در برابر این نهادها، و چگونگی هماهنگی بایرن با آنها را بحث و بررسی کند. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها : نگاه بایرن به نهاد های ادبی، دینی، و قدرت های سیاسی بررسی شده است، تا موضع بحث برانگیز شاعر در برخورد با ابن نهاد های سلطه گر در دن ژوان نمایان گردد. با اینکه بایرن چهره ای انقلابی بود که از انواع قدرت های ستمگر ابراز تنفر می کرد و از آنها دوری می جست، در بعضی موارد در برابر این قدرت ها سر تعظیم فرود می آورد. این موضوع را می توان با نمایاندن او به عنوان شاعری در دام افتاده که هیچ راهی برای فرار از بافت گفتمان غالب نمی یابد، توجیه کرد. نویسندگان بزرگ گذشته، که سنت های ادبی آنان هنوز توسط هم عصران بایرن احیا می شد، اسطوره و مفهوم قهرمان پروری مربوط به آن، شاعران رمانتیک و گونه های شعری آنها، شخصیت های مذهبی، احزاب سیاسی و راه و رسمشان، حکومت بریتانیا، ایتالیا، منتقدان ادبی که شاعر را به جامعه پیوند می دادند، از جمله موضوعاتی هستند که بایرن در منظومه بلند خود به آنها پرداخته است. علیرغم اینکه بایرن و علیه جو ظالمانه سیاسی حاکم بر انگلستان طغیان کرده بود، در دن ژوان به خدمت برخی سیاست های ظالمانه در می آید. نحوه برخورد او با روش حاکم بر شرق شناسی و نمایش او از امپراطوری عثمانی و یونان، نمونه هایی از هم آوایی بایرن با گفتمان معاصر خود است، که در آنها به شیوه نادرستی آفات سیاسی انگلستان را به شرق فرا می فکند. در دن ژوان سر خوردگی جهان پس از انقلاب فرانسه بازنمایی شده است. ضدیت با مسیحیت، کفر و تمسخر بخش بزرگی از واکنش بایرن را به نهاد دین که به عنوان ابزاری سیاسی-اجتماعی که برای کنترل رفتار مردم عمل می کرد، تشکیل می دهد. پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روش های نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: مفهوم سلطه در بافت اثر بررسی شده است، به گونه ای که نگاه شاعر در هر جامعه ای که به آن وارد می شود و تعریف او از سلطه در آن بافت معرفی شده اند. تعریف بایرن از رمانتیسیسم و تفاوت او با تعریف هم عصرانش از این سبک ارایه شده است. دانش شرق شناسی به نمایاندن شرق از دیدگاه غرب می پردازد. رابطه? شاعر با سبک های نمایاندن شرق در اوایل قرن نوزدهم تحلیل شده است. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای بود. متن شعر با استفاده از داده های جمع آوری شده از کتاب ها و مقالات تحلیل شده است.به دلیل ماهیت کتابخانه ای تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری، روش های نمونه گیری، و ابزار اندازه گیری برای آن تعریف نشده اند. ت . یافته های تحقیق: بایرن در عین مخالفت و سرپیچی از نهاد های اجتماعی سلطه گر به آنها وابسته است و خود در خدمت آنها در می آید. شیوه شعری او با وجود تفاوت هایی که با شاعران گذشته و هم عصرانش دارد، در بسیاری موارد با آنها اشتراکات فراوان دارد. همچنین در زمینه شرق شناسی بایرن قادر نیست از متون و گفتمان های دوره خود قدمی فراتر گذارد. ث. نتیجه گیری و پیشنهادات : در زمینه دانش شرق شناسی و ارتباط آن با اثر بایرن نکات زیادی نا گفته مانده اند و بسیاری از منتقدان غربی او این موارد را به توجه به دیدگاه ها و گفتمان غربی تفسیر کرده اند. جای منتقدین شرقی در نوشته های دانشگاهی در این زمینه خالی است.