نام پژوهشگر: محسن لطیفی
محسن لطیفی بهمن سلیمانی
بررسی ویژگی های سازند گچساران به ویزه بخش 7 علاوه بر اهمیت زمین شناسی در ناحیه زاگرس، از دید گاه زمین شناسی نفت نیز با اهمیت است. مطالعه کنونی این بخش در میدان نفتی رگ سفید در 150 کیلومتری جنوب شرق اهواز مورد بررسی قرار می دهد. هدف از این مطالعه، بررسی ویژگی های مختلف رسوبات بخش 7 در این میدان با استفاده از مطالعه مقاطع میکروسکوپی، نمودار های چاه پیمایی (لاگ گاما) و نیز آنالیز ژئوشیمیایی xrf به منظور شناسایی تغییرات شیمیایی در محیط رسوبی، تعیین دقیق محل لوله های جداری، کاهش ریسک حفاری و تفسیر محیط رسوبی است. بر اساس داده های حاصل از نمودارهای چاه پیمایی متعلق به 17 حلقه چاه و مطالعات پتروگرافی 200 مقطع نازک، بخش 7 سازند گچساران در این میدان به 5 زون تقسیم گردید. بافت های غالب در بخش انیدریتی شامل اسفرولیتی، ندولی، پورفیروبلاستیک و سوزنی است. مهم ترین فرآیندهای دیاژنزی رسوبات سولفاته در این میدان عبارت از: انیدریتیزاسیون و رشد نودولی، سیمانی شدن، پرشدگی حفرات، تبلور مجدد و جانشینی می باشد. مطالعات میکروسکوپی و پتروفیزیکی نشان می دهد که لیتولوژی انیدریت همراه با میان لایه هایی از مارن خاکستری و آهک ماسه ای اجزائ اصلی تشکیل دهنده بخش 7 سازند گچساران هستند. به منظور جلوگیری از فوران چاه در هنگام حفاری و جدا کردن سازندهای کم فشار بالا از بخش پر فشار 6 سازند گچساران، بهترین محل برای نصب لوله جداری در اولین انیدریت بخش 6 پیشنهاد می گردد. داده های آنالیز ژئوشیمیایی با روشxrf 16 نمونه انتخابی از دو حلقه چاه، تغییرات عناصر نسبت به پارامترهای عمق، sio2، al2o3 و k2o +na2o نشان می دهد اکسیدهای cao، so3 و sio2فراوانترین اجزائ تشکیل دهنده هستند. همبستگی بالای اکسیدهای cao و so3 در نهایت تشکیل انیدریت را اثبات می کند. با توجه به همبستگی منفی بالای دو عنصر zn و cl در نمونه های چاه 17 و همبستگی مثبت در چاه 75 می توان شرایط متفاوتی را در بخش های مختلف میدان انتظار داشت. تغییرات عناصر نسبت به عمق نشان دهنده افزایش درجه شوری به سمت راس و در بخش فوقانی سازند است. این موضوع می تواند در ارتباط با تغییر شرایط آب و هوایی باشد، یعنی در این زمان آب و هوا خشک تر از سایر دوران ها بوده است. تغییرات سنگ شناسی نیز در ستون چینه ای نشان دهنده تناوبی از آب و هوای گرم و مرطوب تا گرم و خشک در جریان رسوبگذاری است. نتایج کلی حاصل از مطالعه تغییرات سنگ شناسی، بافتی و ژئوشیمی بخش 7، با محیط سبخایی – لاگونی برای این بخش مطابقت دارد.