به منظور بررسی اثر تراکم و تاریخ های مختلف کاشت روی عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم 482 ilc در شرایط دیم آزمایش فاکتوریلی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 1386 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه تاریخ کاشت به فاصله زمانی 7 روز (30 فروردین، 7 اردیبهشت و 14 اردیبهشت) و تراکم در سه سطح 25، 35 و 45 بوته در مترمربع بودند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد کل ساقه و شاخه اولیه، تعداد نیام دو دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و کلش، وزن صد دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد پروتئین دانه و میزان جذب نیتروژن تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند. تراکم بوته در واحد سطح نیز صفاتی مانند تعداد کل ساقه و شاخه اولیه در واحد سطح، تعداد شاخه های ثانویه در واحد سطح، تعداد نیام پوک در بوته، تعداد نیام دو دانه در واحد سطح، تعداد دانه در نیام، وزن صددانه، عملکرد دانه در واحد سطح، عملکرد کاه، شاخص برداشت، عملکرد پروتئین بذر و میزان جذب نیتروژن را تحت تاثیر قرار دارد. اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم بوته فقط برای صفت تعداد شاخه های ثانویه در واحد سطح معنی دار بود. مقایسه میانگین صفات مشخص نمود که تأخیر در کاشت باعث کاهش ارتفاع بوته، تعداد کل ساقه و شاخه اولیه در بوته و واحد سطح، تعداد نیام دو دانه در بوته و واحد سطح، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و کلش، شاخص برداشت، عملکرد پروتئین بذر و میزان جذب نیتروژن گردید. با افزایش تراکم بوته در واحد سطح تعداد نیام پوک در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن صد دانه عملکرد بیولوژیک و عملکرد کاه کاهش ولی تعداد کل ساقه و شاخه اولیه در واحد سطح، تعداد شاخه های ثانویه در واحد سطح، تعداد نیام دو دانه در واحد سطح، تعداد دانه در واحد سطح، عملکرد دانه، عملکرد پروتئین بذر و میزان جذب نیتروژن افزایش یافتند. نتایج حاصل نشان داد که ترکیب تیماری تاریخ کاشت اول (30 فروردین) و تراکم 45 بوته در مترمربع برای حصول عملکرد اقتصادی مطلوب مناسب تر از دیگر ترکیبات تیماری می باشد.