محدودیت منابع آبی و کیفیت نامناسب خاک در مناطق خشک و نیمه خشک نظیر ایران، استفاده از روش های نوین اصلاحی خاک و برنامه ریزی بهینه آبیاری محصولات کشاورزی را اجتناب ناپذیر نموده است. در همین راستا، به منظور استخراج تابع تولید و بررسی تأثیر دو عامل عمق آب آبیاری و پرلیت بر عملکرد و کارایی مصرف آب، در گیاه دارویی ریحان آزمایشی به صورت فاکتوریل دو فاکتوری در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی، با دو فاکتور پرلیت (دارای چهار سطح 0، 270، 810، 2430 کیلوگرم در هکتار) و عمق آب آبیاری (دارای چهار سطح 100، 80، 60، 40 درصد عمق مورد نیاز آبیاری) با سه تکرار (هر تکرار دارای دو گلدان) به اجرا درآمد. . همچنین در این تحقیق جهت تشریح جزئیات رابطه عملکرد، تبخیر و تعرق و کارایی مصرف آب در دو حالت تابع تولید خطی و درجه دوم از ضرائب قابلیت ارتجاعی تولید و کارایی مصرف حاشیه ای آب استفاده گردید.نتایج نشان داد مصرف پرلیت باعث بهبود کیفیت محصول و بازارپسندی گیاه ریحان گردید. در شرایط تنش آبی، مصرف پرلیت در خاک از کاهش عملکرد و کارایی مصرف آب گیاه جلوگیری نمود. نتایج همچنین نشان داد، تابع تولید درجه دوم با داشتن ضریب همبستگی بیشتر نسبت به شکل خطی آن و همچنین نمایش جزئیات بیشتری از تغییرات کارایی مصرف آب، گزینه مناسب تری برای نمایش تابع تولید گیاه داروئی ریحان می باشد. کارایی مصرف و عملکرد ماکزیمم به ترتیب در مقدار تبخیر و تعرق برابر 388 و 422 میلیمتر اتفاق می افتد. مقدار تبخیر و تعرق در شرایط عملکرد حداکثر، 8 درصد بیشتر از تبخیر و تعرق در شرایط کارایی مصرف آب حداکثر بود، در صورتی که مقدار عملکرد محصول به میزان 4/2 درصد افزایش یافت.