به منظور بررسی قابلیت ترکیب پذیری 6 لاین گوجه فرنگی، لاین های والدینی در قالب طرح تلاقی های دای آلل کامل (6×6) مورد بررسی قرار گرفتند. این تحقیق در سال های 1390-1391 در گلخانه های گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گردید. انجام تلاقی ها در سال اول انجام شد. در سال دوم نتاج حاصل از تلاقی ها به همراه والدین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل: تعداد روز تا 50% جوانه زنی بذر، تعداد برگ تا ظهور اولین گل آذین، تعداد روز از جوانه زنی تا ظهور اولین گل آذین، تعداد روز از ظهور اولین گل آذین تا اولین میوه دهی، تعداد روز از اولین میوه دهی تا اولین رنگ گیری، تعداد میوه در بوته، متوسط وزن میوه (گرم)، عملکرد کل بوته (کیلوگرم) و تعداد حجره بودند. همچنین با مشخص شدن 5 هیبرید برتر، صفات بیوشیمیایی مثل میزان مواد جامد محلول میوه، اسیدیته آب میوه، میزان آب میوه در 100 گرم میوه و مقدار لیکوپن و بتاکاروتن میوه اندازه گیری شدند. نتایج حاکی از وجود اثرات افزایشی در بروز و کنترل اکثر صفات مورد مطالعه بود. از نظر عملکرد، هیبرید های 0611×prigoma و cort×0611 دارای بیشترین عملکرد (03/3 و 57/2 کیلوگرم در بوته ) بودند. هیبرید های prigoma×a و prigoma×cort دارای بالاترین مقدار هتروزیس و ترکیب پذیری خصوصی در صفات تعداد میوه در بوته و متوسط وزن میوه بودند. 5 هیبرید برتر در صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد و زودرسی شامل 0611×prigoma و prigoma×0611 و 0611×cort و cort×0611 و prigoma×me(12) بودند. بر اساس نتایج به دست آمده والد 611 با بیشترین مقدار ترکیب پذیری عمومی در اکثر صفات و بیشترین عملکرد در بین 6 لاین به عنوان والد نر و ماده برتر شناخته شد. در بررسی صفات بیوشیمیایی، صفات مربوط به مقدار لیکوپن و بتاکاروتن معنی دار شدند اما در صفات میزان آب میوه، مقدار مواد جامد محلول و اسیدیته آب میوه تفاوت معنی داری مشاهده نشد.

به منظور بررسی اثر اتوتتراپلوییدی در گیاه بادمجان solanum melongena l. بذرهای سه رقم ایرانی "کشتزار" ، "چاه بلند نیشابور" و "یلدا" ، یک توده محلی افغان "نور"، یک رقم بادمجان فرانسوی، یک رقم بادمجان دلمه هلندی و ارقام هیبرید (پاسارگاد) ps077b و longsweet 621 گردآوری و به دو روش خیساندن بذر و تیمار نوک شاخساره توسط غلظت های 0، 1/0، 5/0 و 1 درصد کلشی سین مورد تیمار قرار گرفتند. تعیین درجه پلوییدی از دو روش فلوسایتومتری و شمارش کروموزومی انجام شد. همچنین بازده و درصد تتراپلوییدی برای مشخص نمودن بهترین تیمار مورد محاسبه قرار گرفت. برای مقایسه صفات بین سطوح مختلف پلوییدی ایجاد شده، بذر های هرکدام از فرم های بوجود آمده در تخته کشت شده و با گذر از دوره دانهالی، نشا ها به زمین اصلی منتقل شدند. خصوصیات بذر و دانهال، خصوصیات مورفورلوژیک، خصوصیات بیوشیمیایی و کارآیی مصرف نور در سطوح مختلف پلوییدی با یکدیگر مقایسه شد. همچنین قابلیت باروری سطوح مختلف پلوییدی با بررسی شکل گل و وجود فرم های غیر طبیعی؛ بررسی قابلیت باروری دانه گرده و بررسی کیفی بساک ها انجام گرفت. همچنین به منظور بررسی امکان تولید گیا هان تری پلویید به عنوان یک سطح پلوییدی بینابینی (دیپلویید و تتراپلویید)، آزمایشی در زمینه قابلیت تلاقی فرم های تتراپلویید و فرم های دیپلویید به انجام رسید. بیشترین درصد میزان پلوییدی با تیمار یک درصد کلشی سین القا شد که تفاوت معنی داری با تیمار 5/0 درصد آن نداشت اما با تیمار 1/0 درصد و شاهد تفاوت معنی داری داشت. در بین ارقام مختلف مورد استفاده، بازده تتراپلوییدی تفاوت های بسیاری از خود نشان داد. بین روش های بکارگرفته شده در القای پلی پلوییدی، تیمار نوک شاخساره به طور معنی داری تعداد گیاهچه های پلویید بیشتر و درنتیجه درصد تتراپلوییدی بالاتری نسبت به تیمار جوانه زنی داشت. تیمار های انجام شده کلشی سین تنها موفق به القای تتراپلوییدی موثر در "کشتزار" ، "چاه بلند نیشابور" ، "یلدا"و (پاسارگاد) ps077b شد. هیستوگرام فلوسایتومتری در گیاهان دیپلویید نشان دهنده بروز پیک g1 در کانال 50 و در گیاهان اتوتتراپلویید نشان دهنده بروز پیک g1 در کانال 100 بود. نتایج بررسی خصوصیات مورفولوژیک نشان داد سطح برگ، طول ساقه، وزن خشک ساقه، میانگین قطر ساقه، میانگین قطر گل، میانگین تعداد گل، درصد گلهای بد شکل و تعداد روز تا گلدهی پس از انتقال نشا، میانگین وزن میوه و میانگین مقدار بذر در میوه، طول، عرض و تراکم روزنه، زمان گرده افشانی تا تشکیل میوه، خصوصیات بذر و دانهال و سرعت نمو در مراحل دانهالی به طور معنی داری در سطح احتمال 5 درصد تحت تاثیر تغییرات القا شده در تعداد دسته جات کروموزومی بودند. علی رغم تصور بر اینکه دوبرابر کردن کروموزومها ممکن است تولید متابولیت های ثانویه را افزایش دهد، در این پژوهش و در بین فرم های دی و تتراپلویید کلیه ارقام مورد بررسی، غلظت های بالاتر گلیکوآلکالویید متعلق به فرم های دیپلویید بود. بررسی بساک در گل گیاهان تتراپلویید و دیپلویید چهار رقم کشتزار، یلدا، چاه بلند و پاسارگاد نشان داد که به جز مواردی در گل های با شکل نامتعارف، باز شدن بساک ها به طور طبیعی اتفاق افتاده و آزاد شدن گرده رخ داد. بررسی پرچم ها از نظر پیچیدگی میله پرچم، طول میله پرچم و یا بروز حالت خاص، تغییرات قابل توجهی را بین گیاهان اتوتتراپلویید و دیپلویید ارقام مختلف نشان نداد. رنگ آمیزی دانه های گرده با استوکارمن به منظور تعیین درصد باروری دانه های گرده نشان داد که با افزایش سطح پلوییدی، قابلیت باروری دانه های گرده افزایش می یابد. در تلاش برای تولید گیاهان تری پلویید، هیچ یک از تلاقی های انجام شده بین دو فرم دیپلویید و تتراپلویید موفقیت آمیز نبوده و میوه ای تشکیل نگردید. بررسی کارآیی مصرف نور نشان داد که افزایش سطح پلوییدی باعث بهبود جذب نور خورشید شده اما کارآیی مصرف نور را در تولید ماده خشک شاخساره نسبت به گیاهان دیپلویید افزایش نداد.

امروزه تحقیقات زیادی در زمینه اصلاح گوجه فرنگی برای صفات مرتبط با عملکرد ، مقاومت به شرایط نامساعد محیطی و آفات انجام می شود.در بررسی گوجه فرنگی از نظر ژنتیکی و اصلاح آن تلاش می گردد تا از لاینهایی با حداکثر اختلاف در خصوصیات مورفولوژیک و زراعی استفاده گردد تا نتایج بهتری حاصل گردد.بعنوان مثال حداکثر هتروزیس ممکن در هیبریدهای f1 بروز نماید.تحقیقی که پیش روست در سالهای 1386 تا 1388 در گلخانه تحقیقاتی و آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گردید. در این تحقیق قابلیت ترکیب پذیری و هتروزیس در 7 لاین گوجه فرنگی و هیبریدهای f1 آنها ، با استفاده از تلاقی دای آلل برای صفات با ارزش زراعی مورد بررسی قرار گرفت. انتخاب والدین و انجام تلاقی ها در سال 1386 و کشت هیبریدهای f1 و بررسی صفات مورد نظر در سال 1387 و 1388 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار انجام پذیرفت.صفات مورد مطالعه عبارتند از متوسط تولید بوته ، تعداد میوه در بوته ، وزن متوسط میوه ، درصد جوانه زنی بذر و سرعت و درصد ظهور گیاهچه در شرایط استرس شوری.نتایج حاصل از آنالیز واریانس نشان داد که اثرات سیتوپلاسمی و قابلیت ترکیب پذیری خصوصی برای کلیه صفات در سطح احتمال یک درصد معنی دار بوده اند.همچینین آنالیز رگرسیون واریانس- کوواریانس والد- نتاج مشخص نمود که اثرات فوق غالبیت در بیشتر مکان های ژنی کنترل کننده صفات تولید متوسط بوته ، درصد جوانه زنی بذر و سرعت و درصد ظهور گیاهچه در شرایط شوری هستند.همچنین مشخص شد که در صفت تعداد میوه روی بوته غالبیت ناقص و اثرات افزایشی و صفت وزن متوسط میوه غالبیت ناقص و اپیستازی بیشترین تاثیر را در کنترل مکان های ژنی دارند.بیشترین تولید در هیبرید fla × ct6 مشاهده شد. با توجه به تولید متوسط بوته و تعداد میوه بر روی بوته برای دستیابی به تولید کافی با میوه هایی با وزن استاندارد لاینهای ct6 ، la3770 و fla پیشنهاد می گردند. بهترین لاین برای مقاومت به شوری در دوره نونهالی r205 بوده است که بیشترین قابلیت ترکیب پذیری را در هر سه صفت مورد بررسی مرتبط با مقاومت به شوری داشته است.