در این تحقیق با توجه به نقش تولید شیر و پرورش صنعتی گاو شیری در امنیت غذایی و تولید ناخالص ملی و همچنین جایگاه استان تهران در بخش دامپروری کشور ایران، به بررسی شاخص های اقتصادی تولید شیر در شهرستان های پاکدشت و ری، در جنوب استان تهران، پرداخته شده است. برای این منظور کارایی دامداری‏های شیری با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده‏ها (dea) مورد ارزیابی قرار گرفت و بهره‏وری کل دامداری‏ها نیز با استفاده از شاخص ترنکوئیست- تیل اندازه‏گیری شد. همچنین شاخص های مدیریت و مکانیزاسیون واحد ها با استفاده از فنون تصمیم‏گیری چند‏شاخصه (madm)، اندازه‏گیری شد. جهت بررسی تأثیر نهاده‏های مختلف و تأثیر مدیریت و بهره‏وری کل بر تولید و سوددهی، توابع تولید و سود شیر، با روش حداقل مربعات معمولی (ols)، تخمین زده شدند. جمع‏آوری آمار و اطلاعات این تحقیق با روش های مطالعه اسنادی، مشاهده و مصاحبه حضوری انجام شد. نتایج محاسبه کارایی با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس و بر مبنای حداقل‏سازی استفاده از نهاده ها نشان داد که نیمی از دامداری‏ها از لحاظ فنی کارا بودند؛ اما میانگین سطوح کارایی تخصیصی و اقتصادی دامداری‏ها به ترتیب برابر با 45/0 و 42/0 بود. نتایج بررسی بازده نسبت به مقیاس نشان داد که 37 دامداری بازده افزایشی، 2 دامداری بازده کاهشی و 26 واحد بازدهی ثابت نسبت به مقیاس داشتند. میانگین بهره‏وری کل در دامداری‏ها نیز برابر با 92/0 محاسبه گردید و میانگین شاخص‏های مدیریت و مکانیزاسیون در دامداری‏ها به ترتیب برابر با 55/0 و 65/0 به دست آمد. نتایج تخمین توابع تولید و سود نشان داد؛ مدیریت و بهره‏وری اثرات مثبت و معنی‏داری بر تولید و سوددهی دارند. در میان متغیرهای گنجانده شده در تابع تولید، دو نهاده خوراکی، کنسانتره و یونجه مصرفی و در ادامه نیروی کار به ترتیب بیشترین کشش را با تولید شیر داشتند. نشان داده شد؛ نهاده سوخت بیش از حد و در منطقه غیر اقتصادی تولید مصرف می‏شود. همچنین نتایج تابع سود نشان داد که قیمت سوخت پس از یونجه بیشترین تاثیر منفی را بر سوددهی دامداری‏ها دارد؛ از طرف دیگر قیمت کنسانتره، دستمزد نیروی کار و هزینه هر بار تلقیح، اثر مثبت بر سوددهی داشتند.

با توجه به امکانات و محدودیت های موجود در بخش شیلات، مناسب ترین راهکار برای افزایش درآمد ها و کاهش هزینه ها، به کار گیری درست و مطلوب عوامل تولید موجود و بهبود کارایی فنی، به معنی به دست آوردن حداکثر تولید از مجموعه ثابتی از عوامل تولید و یا به دست آوردن مقدار معینی محصول با حداقل نهاده است. اندازه گیری کارایی در شیلات، مخصوصاً زمانی که نهاده ها قابل کنترل هستند، بسیار مهم است. به وسیله تخمین کارایی و شناسایی علل عدم کارایی در شیلات می توان این امید را داشت که یکی از اهداف آبزی پروری، یعنی افزایش تولید، محقق گردد. استان تهران به دلیل برخورداری از شرایط اقیلمی مناسب و همجواری با استان های شمالی و در نتیجه وجود رودخانه ها و چشمه های آب با دبی بالا، دارای استعداد لازم جهت توسعه آبزی پروری می باشد. با توجه به ضرورت افزایش تولید در صنعت پرورش آبزیان، در مطالعه حاضر با هدف شناسایی واحدهای کارا و ناکارای پرورش ماهی در استان تهران، تعیین یک مجموعه مرجع (الگو) برای واحدهای ناکارا، هدف گذاری برای واحدهای ناکارا بر اساس اطلاعات واحدهای کارا و دست یابی به راه های افزایش تولید گوشت ماهی از طریق بهبود کارایی فنی واحدهای پرورش ماهی به بررسی کارایی واحد های پرورش ماهی استان تهران، با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها (dea)، پرداخته ایم. برای طراحی مدل dea ابتدا متغیر های اصلی مورد مطالعه تعیین شد. بدین منظور در مرحله اول واحد های پرورش ماهی در استان تهران با توجه به تفاوت در شیوه تولید و نوع محصولات تولیدی به شش گروه تفکیک شدند. این گروه ها عبارتند از: مزارع سردآبی، مزارع گرم آبی، استخر های خاکی، سیستم مدار بسته، منابع آبی خرد و منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی. در مرحله بعد متغیر های مربوط به هر یک از گروه ها تعریف گردیده و در مدل وارد شدند. نهاده های مورد بررسی عبارتند از: مساحت مفید استخر ها، تعداد بچه ماهی رها سازی شده، میانگین دبی آب ورودی، میزان غذای مصرفی و تعداد نیروی کار مورد استفاده. ستاده نیز میزان محصول تولیدی می باشد. داده های مورد نیاز از طریق گزارشات عملکرد سالانه اداره کل شیلات استان تهران جمع آوری شده است. با استفاده از داده های فوق الذکر مقادیر مربوط به کارایی فنی، تخصیصی، اقتصادی و کارایی مقیاس به کمک نرم افزار deap 2.1 و با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس برای سال های 85-1382 محاسبه گردید. نتایج مطالعه نشان داد که در حال حاضر درصد کمی از واحد های پرورش ماهی در استان از لحاظ تکنیکی، تخصیصی و اقتصادی، کاملاً کارا عمل می کنند. نکته قابل توجه افزایش میانگین کارایی تکنیکی، تخصیصی و اقتصادی واحد های پرورش ماهی در هر شش گروه مورد مطالعه در طول دوره چهار ساله می باشد.