چکیده: در این کار پژوهشی هدف سنتز کمپلکس های حاوی لیگند آزیدی است. بدین منظور ابتدا لیگند های شیف باز سالوفن(h2l1) و سالن(h2l2) حاصل از واکنش تراکمی سالیسیل آلدهید با ارتو فنیلن دی آمین و اتیلن دی آمین سنتز شدند. سپس سنتز کمپلکس های آزیدی مورد نظر با استفاده از مقادیر اکی والان لیگند های شیف باز و نمک های فلزی آهن (iii) کلرید و کروم(iii) نیترات و مقادیر مازاد آزید در حلال متانول انجام شد. برای شناسایی کمپلکس ها از کریستالوگرافی اشعه x استفاده گردید. داده های کریستالوگرافی تشکیل کمپلس های تک هسته ای از لیگند سالوفن با فلز آهن fe(l1)(n3)(ch3oh) و با فلز کروم cr(l1)(n3)(ch3oh) و تشکیل کمپلکس دو هسته ای از لیگند سالن با فلز آهن fe2(l2)2(n3)2 را تایید می کند. کمپلکس fe(l1)(n3)(ch3oh) دارای گروه فضایی p ? با ابعاد سلول واحد a = 7.8688(4)?، b = 9.9167(5)?، c =12.0942(7)?، ? = 82.447(2)°، ? = 89.944(2)°، ?= 88.488(2)° است و در سیستم تری کلینیک متبلور می شود. کمپلکس cr(l1)(n3)(ch3oh) دارای گروه فضایی p ? با ابعاد سلول واحد a=7.3490(3)?، b = 11.5641(4)?، c=11.7032(5) ? ، 75.1540(10)°=?، ?= 85.3580(10)°، ?= 75.6470(10)° است و در سیستم تری کلینیک متبلور می شود. درهر دو کمپلکس علاوه بر حضور لیگند انتهایی آزید یک مولکول متانول نیز به اتم مرکزی آهن و کروم کئوردینه شده است. کمپلکس fe2(l2)2(n3)2 دارای گروه فضایی p 21/n با ابعاد سلول واحد a = 14.5834(7)?، b= 6.7908(3)? c = 15.3479(7)? ، ?= 95.716(2)°است و در سیستم مونو کلینیک متبلور می شود. در این کمپلکس آزید به صورت لیگند انتهایی به اتم مرکزی آهن کئوردینه می شود و پل های فنولات با اتصال دو مرکز فلزی آهن به یکدیگر سبب ایجاد ساختار دو هسته ای می گردد. هم چنین کمپلکس های سنتز شده با تکنیک های مختلفی از قبیل هدایت سنجی، ft-ir و طیف سنجی الکترونی و ولتامتری چرخه ای مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفتند. پیک آزیدی در حدود ناحیه cm-12050 در طیف های ft-ir کمپلکس ها و باند جذبی در حوالی nm400 مربوط به انتقال بار از لیگند آزید به اتم مرکزی در طیف های الکترونی، موید صحت سنتز کمپلکس های مذکور می باشد. داده های ادامه چکیده هدایت سنجی نشان دهنده غیر الکترولیت بودن کمپلکس های سنتزی می باشد. هم چنین مطالعات ولتامتری چرخه ای کمپلکس ها نشان داد که کمپلکس های آهن از نظر الکتروشیمیایی فعال بوده و در ولتاموگرام آن ها یک سیستم برگشت-پذیر مربوط به زوج ردوکس feiii/feii دیده می شود ولی کمپلکس کروم از نظر الکتروشیمیایی غیر فعال می باشد.