نام پژوهشگر: مهرنوش فرهی

بررسی سازهای دوره ساسانیان بر اساس نقش برجسته ها و نقوش روی ظروف
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1388
  مهرنوش فرهی   ابوالقاسم دادور

در این پژوهش که به موسیقی ایران در دوران ساسانی(650-226میلادی) می پردازد، سعی شده تا طی معرفی سازهای رایج درآن عصر،تا حد امکان ویژگی های ساختاری و نحوه نواختن آنها و همچنین نوع کاربرد آنها براساس نقش برجسته ها و تصاویر روی ظروف به جا مانده از آن دوره مورد بررسی قرارگیرد تا از این طریق بخشی از هویت فراموش شده هنر و به خصوص موسیقی ایران در دوران باستان بازشناسانده و معرفی شود. در این راستا نقش برجسته طاق بستان در کرمانشاه به عنوان تنها نقش برجسته ای که به سازهای موسیقی آن دوره اشاره می کند و ظروف سیمین به جا مانده از آن دوران که تعداد قابل توجهی از آنها نوازندگان و سازهای موسیقی عصر ساسانی را به تصویر می کشند، مبنای این بررسی قرار گرفته اند. به این ترتیب که پس از گرد آوری عکس ها و تصاویر متعدد از نمونه های فوق الذکر که عمدتا از کتاب ها و منابع گوناگون تهیه شده اند، به تحلیل و تفسیر آنها پرداخته ایم. اما بدیهی است که اکتفای صرف به نقوش ، قطعا روند بررسی را با مشکلاتی مواجه خواهد ساخت . به همین دلیل و در جهت بهبود روند بررسی، سعی کرده ایم تا در ضمنِ بررسی و تفسیر سازها درتصاویر، از معدود آثار مکتوب به جا مانده از دوران باستانی ایران و دوران پس از آن وهمین طور آثار دیگری که هرکدام به نوعی به ویژگی های موسیقی و سازهای دوره ساسانی اشاره کرده اند نیز استفاده کنیم. به طور خلاصه می توان گفت که در این پژوهش سعی کرده ایم که تاحد امکان، تمامی نکات پراکنده ای که به نوعی به روزگار موسیقی ساسانی وخصوصا سازهای آنان مربوط می شوند را با محور قرار دادن نقش برجسته ها و تصاویر روی ظروف آن عصر برشماریم تا ما را در نتیجه گیری نهایی و شناسایی سازهای باستانی ایران یاری کنند.