نام پژوهشگر: جواد فضل اللهی مله
جواد فضل اللهی مله حجت اله رنجبر
از مهم ترین مراحل اکتشاف مواد معدنی مرحله اکتشاف مقدماتی می باشد که در این مرحله زمین شناسان و مهندسین معدن با استفاده از داده های سطحی به دنبال کشف مناطق امید بخش جهت انجام مراحل بعدی اکتشاف هستند. مهم ترین کاری که در این مرحله صورت می گیرد تلفیق لایه های گوناگون اطلاعات در سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) می باشد، که بدین ترتیب می توان مناطق امیدبخش معدنی را مشخص نمود. در این تحقیق نیز سعی بر این بوده است تا با استفاده از تلفیق اطلاعات اکتشافی موجود در برگه 1:100000 خوی، مناطق امیدبخش معدنی در ناحیه مورد مطالعه تعیین شوند. با مطالعه اطلاعات زمین شناسی ناحیه مورد مطالعه، مشخص شد کانی زایی در این ناحیه عمدتاً متاثر از توده های نفوذی، گدازه های بازالت بالشی و سنگ های اولترامافیک است. بنابراین انتظار سه رویداد شامل کانی زایی فلزات پایه متاثر از توده های نفوذی و گدازه های بازالت بالشی و کانی زایی کروم متاثر از سنگ های اولترامافیک دور از واقعیت نیست. به این منظور سایر اطلاعات اکتشافی موجود در ناحیه مورد مطالعه برای این سه رویداد، مورد پردازش و تفسیر قرار گرفتند. داده های ژئوشیمیایی آبراهه ای، با استفاده از روش-های آماری تک متغیره و چندمتغیره مانند جداسازی جامعه آنومالی از زمینه به دو روش ساختاری و غیر ساختاری، آنالیز خوشه بندی و آنالیز فاکتوری مورد پردازش قرار گرفتند و مناطق محتمل کانی زایی مرتبط با سه هدف مذکور تعیین شدند. با استفاده از داده های دورسنجی (تصاویر سنجنده های etm+ و aster)، مناطق حاوی اکسیدهای آهن، آلتراسیون های مرتبط با هریک از سه هدف و سنگ های اولترامافیک مشخص گردید. برای این منظور از روش های ترکیب رنگی، نسبت های باندی، آنالیز مولفه های اصلی استاندارد، روش انتخاب مولفه های اصلی جهت دار و تحلیل فاکتور خطوارگی استفاده شد. با استفاده از داده های مغناطیس هوایی، مناطق دارای بی هنجاری مغناطیسی در سطح و عمق با اعمال فیلترهایی مانند برگردان به قطب، مشتق قائم و ادامه فراسو بر روی داده ها تعیین شدند. در خاتمه نتایج حاصل از تمامی مطالعات انجام شده، با استفاده از روش منطق فازی در سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) برای سه هدف مذکور با یکدیگر تلفیق گردید و نقشه پتانسیل معدنی برای آن ها در ناحیه مورد مطالعه تهیه شد. در این نقشه ها مناطق با پتانسیل معدنی بالا، انطباق خوبی با اندیس ها و کانسارهای معدنی مرتبط با هر یک از اهداف، در ناحیه مورد مطالعه داشتند.