رسول شاهنده قره آغاجلوسفلی جمشید حسن زاده
توده افیولیتی خواجه جمالی در شمال شرق شیراز و هم امتداد با تود? افیولیتی نیریز قرار دارد و قسمتی از کمربند افیولیتی زاگرس رورانده می باشد. بر مبنای مشاهدات صحرایی و مطالعات مقاطع نازک این توده شامل هارزبورژیت، دونیت، پیروکسنولیت، گدازه بازالتی و پیلولاوا، همراه با رسوبات پلاژیک می باشد. الترامافیک ها بیشترین واحد های لیتولوژیکی منطقه را تشکیل می دهد، که کم و بیش سرپانتینی و لیستونیتی شده اند. بر اساس روابط صحرایی و تعیین سن های صورت گرفته افیولیت خواجه جمالی در یک دریای حاشیه ای مزوزوئیک تشکیل شده و بر روی لبه شمال شرقی حاشیه غیر فعال زاگرس قبل از کرتاسه پسین جایگزین شده اند. در الترامافیک های خواجه جمالی، کرومیت ها از پایین به بالا در چهار موقعیت سنگ شناسی قرار دارند: 1- هارزبورژیت های پایینی (توالی تکتونیکی پایینی)، 2- لنزهای دونیتی همراه با هارزبورژیت (توالی تکتونیکی میانی- بالایی)، 3- لنزهای دونیتی فراوان در داخل هارزبورژیت واقع در پایین دونیت های انباشتی و 4- دونیت انباشتی که از لحاظ چینه شناسی بخش ماگماتیک افیولیت را شامل می شود. در عین حال سنگ میزبان های نوع دو و سه از لحاظ اقتصادی مهم هستند. الگوی ree نرمالایز شده دونیت های منطقه، تشکیل آنها را به ماگمای بونینیتی نسبت می دهد، که این ماگما ها در جزایر کمانی تشکیل شده و دارای mg بالا و پایینی می باشند. مطالعه مقاطع نازک صیقلی دونیت ها و کرومیت های منطقه نشان دهنده، وجود انکلوزیون هایی از فلزات پایه در داخل آنها می باشد؛ این انکلوزیون ها بر اساس آنالیز الکترون میکروپروب ترکیبی از آلیاژهای نیکل و آهن (فاز کانی شناسی آوارویت) دارند، که اغلب منشاء ثانویه داشته و در داخل شکستگی ها (سرپانتین ها) تجمع یافته اند. مجموع عناصر گروه پلاتین موجود در سنگ های منطقه بالاتر از متوسط مقدار گوشته ای بوده، و الگوی نرمالایز شده این عناصر نسبت به کندریت ها دارای شیب منفی (به غیر از هارزبورژیت) به مانند اغلب کرومیت های انبانه ای می باشد و این ویژگی در ارتباط با درجه بالای ذوب بخشی در زون بالای فرورانش (supra subduction zone) می باشد. کرومیت های منطقه خواجه جمالی دارای عدد کروم (cr#) بالا و پایین هستند. این کرومیت ها ترکیب مگنزیوکرومیت داشته، و از نوع کرومیت های انبانه ای می باشند. نتایج حاصل از این مطالعه، تشکیل کرومیت ها را به ماگمای بونینیتی و محیط تکتونیکی زون بالای فرورانش با درجه بالای ذوب بخشی نسبت می دهد.
