نام پژوهشگر: سارا حق پرست

تعیین برخی عوامل مکانی-زمانی، محیطی موثر بر برآورد ذخایر کیلکاماهیان در جنوب شرقی دریای خزر
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده مرتع و آبخیزداری و شیلات و محیط زیست 1393
  سارا حق پرست   عبدالرسول سلمان ماهینی

با توجه نقش اکولوژیکی و اهمیت اقتصادی کیلکا ماهیان در دریای خزر از یک سو و کاهش قابل توجه ذخایر آن در دهه اخیر از سوی دیگر، لزوم انجام مطالعه ای جامع به منظور مدیریت صید آن امری اجتناب ناپذیر است. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط میان تغییرات cpue کیلکا ماهیان در سواحل جنوب شرقی دریای خزر شامل کیلکا معمولی (c. cultriventris)، کیلکا آنچوی (c. engrauliformis) و کیلکا چشم درشت (c. grimmi) با برخی عوامل محیطی شامل عوامل زمانی (دوره زمانی و فصل)، مکانی (عمق و صیدگاه)، غیر زیستی (درجه حرارت و سرعت باد سطحی) و زیستی (کلروفیل آ) انجام گرفت. میانگین ماهانه هریک از پارامترها و cpue کیلکا ماهیان طی دوره ای 12 ساله از 2009-1998 به تفکیک هر صیدگاه دسته بندی گردید. در روش مدل سازی، ابتدا از مدل های رگرسیونی خطی عمومی (glms) و فزاینده عمومی (gam) استفاده شد. سپس با پارامتری کردن توابع غیرخطی در مدل رگرسیون نهایی glms، پیش بینی دقیق تری از مقادیر cpue کیلکا ماهیان صورت گرفت. روابط glms نشان داد که احتمال حضور آنچوی در فصل پاییز در اعماق بین 60 تا 80 متر با دامنه کلروفیل آ (mg/m3 7/2 تا 5/3) بیشتر خواهد بود. همچنین در طی 2009-2002، احتمال صید این گونه در صیدگاه های بخش غربی سواحل استان مازندران بیشتر از سایر صیدگاه ها است. احتمال حضور کیلکا چشم درشت در فصل زمستان در اعماق بین 60 تا 70 متر و سرعت باد سطحی پایین تر از m/s 5/2 بیشتر است. در دوره 2009-2002، درجه حرارت سطحی اثر معنی دار و معکوس بر میزان cpue این گونه داشت؛ به طوری که احتمال صید آن در دامنه دمایی (c°11-10) بیش تر بوده و با افزایش دما برآورد صید آن کاهش پیدا می کند. احتمال صید کیلکامعمولی در فصل پاییز در صیدگاه 5 با دامنه عمقی (35-50 متر)، کلروفیل آ ( mg/m34-3)، دامنه دمایی (c°10-5) و (c°25-20) و سرعت باد سطحی کمتر از m/s5/2 بیشترین مقدار است.