اشرف السادات موسوی لر

[ 1 ] - تحلیل نمادشناسانه نقش‌مایه‌های «قالی باغی عصر زند»

[ 2 ] - تجسم ساختارشکنی: تحلیل رویکردهای ساختارشکن در تصاویر سورئالیستی قرن ۲۰

ساختارشکنی و سورئالیسم، علی‌رغم خاستگاه‌های متفاوتشان، در انتقادی که به نگرش‌های قطعیت‌گرا وارد می‌کنند، اشتراک نظر دارند؛ برای آن‌ها قابل‌ پذیرش نیست که گستره نامحدود معانی و تفاسیر را بتوان به رابطه معین و تقابلی «مفاهیم دوگانی» تقلیل داد. ساختارشکنی، در رویکرد به متن و ساختارهای زبانی و سورئالیسم در اهتمام به تغییر تجربه‌های ادراکی و ارتقاءدادن واقعیت دریافتی، تقابل‌گرایی ساختاری را به چالش ...

[ 3 ] - گفتمان نمایشگاه در هنر معاصر ایران (با تحلیل چرخه نمایشگاه «کارِگل»، تهران)

از سال 1990 میلادی تاکنون، موضوع «گفتمان نمایشگاه» در مباحث نظری هنر معاصر جهان مطرح بوده و در حیطه تمرین، به مثابه فرایندی پویا در تولید مفاهیم فرهنگی مؤثر بوده است. در هنر معاصر ایران به خصوص در دهه اخیر، مباحث مربوط به نمایشگاه و رابطه اثر هنری و بیننده تا حدودی اهمیت یافته، هرچند عملاً نحوه برگزاری نمایشگاه‌ها از روش‌های مدرنیستی فراتر نرفته و نشان دادن ابژه هنری به بیننده در نمایشگاه، همچنا...

[ 4 ] - خوانش لایه‌های صریح و ضمنی نوشتار موجود در کتیبه قالی وقفی عصر زند

قالی محصول هم‌نشینی عناصر معنادار یا چینش هنرمندانه نقش‌مایه‌ها در کنار یکدیگر است. با این نگاه می‌توان کاربردهای مادی و معنوی دستبافته‌ها را دال بر قابلیت‌های معنارسانی این هنر ایرانی قلمداد کرد. از گذشته‌های دور قالی در مراسم مذهبی، سورها و سوگ‌ها، حضور داشته و علاوه بر فرش کردن فضاهای گوناگون،‌ اهداء و وقف آن نیز بیانگر گره خوردن این محصول هنری با تار و پود زندگی ایرانیان است. در این مقاله، ...

[ 5 ] - تحلیل مضامین نقوش دیواری بقعه روستای پینچاه ( درگیلان) مطالعة تطبیقی دیوارنگاره حضرت قاسم(ع) و علی اکبر(ع)

چکیده  دیوارنگاره‌های بقاع متبرکه در گیلان به دلیل رطوبت فراوان منطقه و میل به نوسازی آن ها نزد اهالی روستا، در حال تخریب بوده و یا کاملا از بین رفته است. این معضل، ضرورت حفاظت از این آثار را دو چندان می‌کند. بقعة متبرکه روستای پینچاه در شهرستان آستانه که دارای دیوارنگاره‌های مذهبی است از آن جمله می باشد. آنچه در این میان مطرح می‌شود این است که آیا دیوارنگاره‌های بقعه نامبرده دارای مفاهیم بصری...

[ 6 ] - جایگاه نقش ترنج در هنر دوره صفوی با تأکید ‌بر قالی ، جلد قرآن و جلد شاهنامه‌ها

نقش ترنج باوجود تعابیر زیادی که از نحوه پیدایش آن موجود است  به­عنوان نقشی کاملاً ایرانی،  از دیرباز در طراحی و تولید آثار هنری وجود داشته و به لحاظ زیبایی و کثرت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. ازآنجاکه دوره صفوی دوره شکوفایی و جمال آثار هنری بوده  و در این دوره هنرمندان به خلاقیت در آثار هنری و اعمال سلیقه شخصی می‌پرداخته‌اند. این نقش در اکثر آثار هنری این دوره مانند قالی، جلد، گچ‌بری، کاشی‌کا...

[ 7 ] - نگرش عارفانه احمد غزالی و استحاله عشق عُذری لیلی و مجنون

اندیشمندان حوزة عرفان ایرانی همواره نظرات گوناگونی را در باب مفهوم عشق ابراز داشته‌اند که بیانگر اهمیت مقام عشق در تعالیم و آموزه‌های اندیشه دینی ایرانی است. احمد غزالی (520-452 ه.ق) با خلق آثار عرفانی خویش، تحولاتی چشمگیری در باب سرشت عشق پدید آورده است و در سوانح العشاق که نخسین اثر وی در ساحت عشق و به زبان فارسی است، تعابیر و تفسیرهای بدیعی از حکایت دلدادگی لیلی و مجنون ارائه نموده ...

[ 8 ] - آیکونولوژی نگارۀ لیلی و مجنون در سفال سلجوقی

بیانمسئله: داستان عشق لیلی و مجنون حدیث دو دلداده است که علاوه بر شعر، در نگارگری ایرانی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و همواره حوادث گوناگون آن، در مکاتب مختلف نگارگری ایرانی نقاشی شده است. بر اساس مطالعات انجا‌م‌شده، صحنۀ لیلی و مجنون در مکتب‌خانه، برای نخستین‌بار در بشقاب سفالی سلجوقی ترسیم شده و پس از آن، در مکاتب مختلفی همچون هرات و شیراز و... بارها ت...

[ 9 ] - شمایل‌شناسی پیکرۀ حضرت مریم در نقاشی‏ های دورۀ رنسانس و تطبیق آن با صفات حضرت مریم(س) در آیات سوره‏ های قرآنی

«شمایل‏شناسی» از منظر نشانه‏شناسی یکی از روش‏های مطالعات هنری اســت که در قرن بیستم به آن توجه شده است. این مقاله با تأکید بر آرای اروین پانوفسکی به مطالعة تطبیقی شمایل‏های حضرت مریم با مفهوم آیات قرآنی می‏پردازد. هدف کلی آن خوانش شمایل‏شناسانة نقاشی‏های مریم(س) در دورة رنسانس و رمزگشایی از زبان تصویری قرآن در رابطه با زندگانی آن حضرت است. مقالة حاضر درصدد پاسخ‌گویی به تطبیق ویژگی‏های شمایل‏شنا...

[ 10 ] - تحلیل الگوهای بصری و مفهومی مرگ آزاده در ایران باستان، ساسانی و سلجوقی با رویکرد شمایل‌شناسی پانوفسکی

بررسی الگوهای بصری شکار بهرام گور و آزاده در سفالینه‌های مصور سلجوقی نشان می‌دهد که برخی از آنها، علاوه بر ترسیم چنگ‌نوازی و همراهی آزاده در شکار، به هلاکت رسیدن او به زیر پاهای شتر با جامه‌ای متفاوت را نیز مورد توجه قرار داده‌اند. تحقیق حاضر با هدف شناخت الگوهای بصری و مفهومی دو رویداد چنگ‌نوازی و مرگ آزاده با دو جامه متفاوت که در سفالینه‌های سلجوقی به تصویر کشیده‌شده‌اند، شکل گرفته و تلاش ‌شد...

[ 11 ] - بررسی تحول ادراک در رسانه های هنری جدید از نگاه پدیدارشناسی مرلوپونتی

رسانه به عنوان واسطی برای انتقال افکار و اطلاعات، مفهومی گسترده است که همراه با تحولات هر دوره، تغییر کرده و به همین دلیل، تعریف واحد و جامعی برای آن وجود ندارد. در هنر معاصر، رسانه­های هنری در مواردی ادغام شده، مرزهای آنها محو گردیده و از دل آن­ها اشکال جدیدی ظهور کرده­اند. پرسش آن است که مخاطبِ انواع هنریِ جدید، به چه نحوی با آن­ها ارتباط برقرار می­کند و امر ادراک اثر هنری چگونه میسر می­گردد؟ ا...

[ 12 ] - تبیین مفهوم پدیدارشناسی هرمنوتیکی در طراحی محصول

پدیدارشناسی از نوع هرمنوتیک، برقراری نسبت‌های وجودی است. اینکه این نسبت‌ها چگونه می‌تواند در مواجهه انسان با جهان برقرار شود، از مهم‌ترین دغدغه‌های فلاسفۀ مختلف از جمله هایدگر، فیلسوف مشهور آلمانی است. این پژوهش در نظر دارد تا تفسیری از پدیدارشناسی ارائه دهد که بتواند در فرآیند طراحی، قابل تعمق و اجرا باشد. در این راستا، بعد از توصیف کامل پدیدارشناسی هرمنوتیک (که به طور خاص با اندیشه‌های هایدگر...

[ 13 ] - خشونت در مجالس رزم با تأکید بر نگاره‌های اسطوره‌ای دوالیستی نگارگری ایران از منظر اسلاوی ژیژک (خشونت اسطوره‌ای)

رزم در باور ایرانیان قدمت بسیاری دارد و مبارزه همیشه از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی قهرمانان ایرانی بوده است. این مبارزه ابتدا با درگیری دائمی خیر و شرّ مطرح می‌گردد و سپس به ‌صورت‌های متفاوت در دوره‌های مختلف هنر ایران، بازنمود پیدا می‌کند. اسلاوی ژیژک، متفکر معاصر غربی، در کتاب‌ها و مقالات خود به مبحث خشونت پرداخته و سویه‌های پنهان آن را افشاء کرده است. پژوهش پیش‌رو با روش تحلیلی ـ تطبیقی، درصدد...