علیرضا شیخی
استادیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر، تهران (نویسنده مسئول)
[ 1 ] - تحلیل بصری عنصر فرشته در آثار استاد محمود فرشچیان
عمدتاً دوران اسلامی با آثار روایی و داستان های مذهبی به فرشته - موجودی فرازمینی که رنگ و لعاب فراوان در ادوار تاریخی به خود گرفته است- شکلی ویژه بخشیده. سیر تحول تصویری فرشته در طول اعصار، لباس های ملونی به تن کرده است اما در دوران معاصر چه نقشی بازی کرده است؟ نگارگری ایرانی تقلید یا توصیف صرف از طبیعت نیست، بلکه نمایش خیا لانگیز، شاعرانه و نمادین میان انسان و طبیعت و عالم ملکوت است. ریشه و شالو...
[ 2 ] - خوانشی بر نقاشی‌های دیواری حمام مهدی‌قلی‌بیگ مشهد
حمام شاه مشهد عصر صفوی بواسطه دیوارنگاره‌هایش قابل تامل است. هدف، مطالعه بصری و مضمونی نقاشی‌های سربینه حمام و نمود عناصر اجتماعی بر آنست و دنبال پاسخ در چیستی شکل و محتوای آثار نقاشی ها ،بازخورد فضای فکری حاکم بر جامعه دوران قاجار می‌باشد. رویکرد تحقیق کیفی و روش، توصیفی-تحلیلی است. پس از توصیف معماری بنا،موضوع و محتوای نقاشی های سربینه ، از نظر جامعه‌شناسی مورد واکاوی و مطالعه قرار گرفته است...
[ 3 ] - سنجش تاریخی و تطبیقی ویژگی‌های فنی و نقش پردازی دَرهای چوبی موزه بزرگ خراسان
در میان آثار تاریخی چوبی مجموعه حرم رضوی، درهایی وجود داشته که با اجرای طرح گسترش و توسعه حرم، در دوره معاصر به انبار سازمان میراث فرهنگی خراسان در آرامگاه فردوسی منتقل شده است. این درها، در اثر آتش‌سوزی انبار، در سال 1391 و سوختن قسمتی از آنها، به مجموعه مصلی و در طی سال اخیر به مخزن موزه بزرگ خراسان راه یافته است. بررسی‌ها نشان از آن دارد که از چهار دَرِ مورد مطالعه، یک دَر، دارای کتیبهٔ شعر بوده...
[ 4 ] - مطالعة تطبیقی نگاره و خط‌نگاره در محراب‌هایِ گچیِ چهارگانة مسجد ملک کرمان
چهار محراب گچبری شبستان امام حسن (ع) در مسجد ملک کرمان، متعلق به دورة سلجوقی و آل بویهاند. هدف، مطالعه تزیینات محراب‌ها و پاسخ به چیستی عناصر ساختاری تجسمی تزیینات، همچون نوع نگاره‌ها و شکل خط‌نگاره‌های هر محراب و تأثیرات متقابل خط و نگارهاست. این پژوهش از روشهای توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بهره گرفته و جمعآوری اطلاعات بر مبنای منابع کتابخانهای و تحقیقات میدانی است. نگاره‌های محراب‌ها را می‌توا...
[ 5 ] - بررسی و شناخت مضامین و نقوش سنگ قبرهای محفوظ در هارونیه توس
تزیینات سنگ قبرهای گورستان های تاریخی ایران نکات قابل تأملی دارند. مجموعه هارونیه توس حاوی سن گقبرهایی از دورهتیموری تا قاجار است که با کتیبه و نقوش متنوعی آراسته شده اند. در این پژوهش 34 سن گقبر موردمطالعه بوده که به دلیلهمسانی در نقش و طرح، 10 نمونه به روش هدفمند انتخاب گردیده است. هدف از این پژوهش مطالعه ساختار، کتیب هها و نقوشسن گقبرها می باشد. این مقاله درصدد پاس خگویی به این سؤال است که م...
[ 6 ] - سنجش تاریخی و تطبیقی ویژگی‌های فنی و نقش‌پردازی پنج در موجود در مجموعهٔ شیخ جام شهرستان تربت جام
مجموعه شیخ جام در شهرستان تربت جام موزه‌ای ست که از دوران سلجوقی تا قاجار آثاری به یادگار دارد. بخشی از آن درهای چوبی مجموعه به‌طور اخص درهای گنبدخانه و یکی در آب‌انبار محفوظ است. هدف مقاله بررسی فنی و هنری درهای مذکور و تعیین تاریخ ساخت درها (پنج دَر) با توجه به نقش و تکنیک منبت‌کاری دَرهاست. بنابراین، سؤال این است که تزیینات دَرهای داخلی گنبدخانه و دَرِ موجود در انبار مجموعه شیخ جام چیست و متعلق ...
[ 7 ] - مطالعه کتیبه ها و آرایه های تزیینی مسجد جامع خوارزمشاهی گناباد
مسجد جامع گناباد، یکی از سه مسجد باقیماندهی دوایوانی خراسان به سبک رازی و از یادگارهای عصر خوارزمشاهی است. تزیینات این مسجد، شامل آجرکاری در تزیینات هندسی، کتیبه و گچبری در تزیینات گیاهی است. مقاله حاضر به تببین تزیینات آجری و گچبری و مطالعه آرایه‌ها و تحلیل بصری کتیبههای ایوان جنوبی مسجد پرداخته است. حروف و کلمات کتیبههای مسجد جامع گناباد در قالب چه ساختار و نظامی و بر چه مبنایی طراحی شد...
[ 8 ] - A Study on the Interaction between Form and Content of Metal Kashkuls in the Safavid and Qajar Periods
The establishment of Safavid dynasty in Iran and the prevalence of etiquettes attributed to Sufis required making kashkuls (Sufi begging bowl), as one of the qalandars’ and dervishes’ instruments used at ceremonies and related events of such a sect. The purpose of this study is to study the form and content of 34 metal kashkuls from the Safavid as well as the following era, Qajar. Here there ar...
[ 9 ] - نقوش مهری و توپیهای گچی ته آجری درتزئینات رباط شرف
بندکشی تزیینی در فاصله دو سر آجرها عموماً با ملاط گچ و قالب؛ جهت نقشاندازی بر روی آن از حدود قرن چهارم هجری انجام شده و به توپیهای ته آجری، توپیهای بند آجری، کوربند، بندکشی تراشیده در بندهای افقی، سوراخ گیریهای تزیینی و نقوش مهری شناخته میشود. رباط شرف، یکی از بناهای شاخص دوره سلجوقی از لحاظ تزیینات آجری چنان است که از آن به موزه آجرکاری ایران یاد میشود. هدف تحقیق، تحلیل تنوع تزیینات گچی ...
[ 10 ] - Comparative analysis of mythological role of Layla in poems of Nezami and Jami and its representation in Iranian painting
In Iranian paintings, both signs of physical beauty and feminine spiritual beauty have emerged with applications of artistic and design principles. In harmony with literature, painters have attempted to show the concept of women with good outward and inward qualities, and finally to present a beautiful and chaste image of them in their paintings. According to Iranian literature and paintings, a...
[ 11 ] - Investigating Contemporary Local Motifs on poshtie in Gonabad City
Pillows are small fluffy woven fabrics that are prepared (filled with fibers such as cotton or rug fluff) and after that the fabric is used for leaning in the parties. Due to lack of comprehensive research on woven works in Gonabad town, this article aims to investigate and classify the motifs of Gonabad pillows and their meaning and implications, in a descriptive way, in order to achieve the c...
Co-Authors