سید اسماعیل حسینی اجداد

[ 1 ] - بررسی موتیف "أرض" در رمان "الحرب فی برّ مصر" از یوسف القعید

"موتیف" یکی از پربسامدترین واژگان نقد ادبی معاصر به تکرار موسیقیوار و نظاممند برخی از سازهها از قبیل جمله، عبارت، واژه، اصطلاح در متن اطلاق میشود که در شکلدهی به محتوا و سبک اثر نقش دارد. در متون روایی با شناخت موتیف میتوان به درونمایه و سبک اثر پیبرد و همچنین بهکارگیری موتیف روشی برای ایجاد انسجام و پیوستگی در متن است. پژوهش حاضر در تلاش است موتیف "أرض" (زمین)، جلوه‌ها و کارکردهای آن ...

[ 2 ] - تحلیل «ببرها در روز دهم» بر اساس رویکرد گفتمان انتقادی فرکلاف

تامر، از برجستهترین داستان نویسان و طنزپردازان جهان عرب است. درونمایهی اکثر داستانهای وی حقایق پنهان و آشکار سیاسی و اجتماعی جامعه خویش است که گاه نمادین و رمزگونه و گاه صریح بیان میگردد. این مقاله در نظر دارد با واکاوی ابعاد اجتماعی داستان «ببرهای روز دهم» و تحلیل نمادینی از زندگی ببر، ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌـﻪ سوری و کثرت مشکلات زندگی چون فراگیری یأس، خواری و فقر و گرسنگی را تبیین نماید. ای...

[ 3 ] - موقعیت متن در دو داستان کوتاه خسرو نوشتة عبدالحسین وجدانی و نخستین جام، اثر مصطفی لطفی منفلوطی با رویکرد فرکلاف

فی عصرنا الراهن یؤکد الکثیر من علماء العلوم الاجتماعیة علی المناهج النوعیة للبحث العلمی کالتحلیل النقدی للخطاب ویرجحونها علی جمع المعلومات الکمی والتحلیل الإحصائی. یعد نورمان فیرکلاف أول من طوَّرَ دراسة التحلیل النقدی للخطاب الذی هو أحد المنهجیات المتقدمة فی دراسة الخطاب. بیَّنَ هذا الناقدُ التحلیلَ النقدی للخطاب فی العلوم الاجتماعیة والإنسانیة منذ أن کتب کتابه «اللغة والسلطة» و أثبت بأن اللغة والسلطة ...

[ 4 ] - واکاوی خطبه «نکوهش مردم بصره» امام علی(ع) با توجه به بافت متنی و بافت موقعیتی

متون ادبی به واسطهی چند لایهبودنش، با تأویلها و تفاسیر مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همراه است. هدف اصلی خطیب، اقناع مشارکین است. به همین سبب، باید با عوامل بافت متنی(درونزبانی) و بافت موقعیتی(بیرونزبانی) نظیر بافتهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آشنایی داشته باشد تا بتواند در اقناع مخاطبان از آن استفاده کند. خطبهی نکوهش مردم بصره از مجموعه سخنرانی‌های زیبا و تأثیرگذار علی(ع) می‌باشد که بعد ا...

[ 5 ] - بررسی و تحلیل زیبایی‌شناختی خطبۀ جهاد

خطبۀ جهاد از مشهورترین خطبه‌‌هاى حضرت علی(ع) است که مضمونش بر محور جهاد دور می‌زند. گفتمان خطبه، اهمّیّت جهاد و آثار مهمّ آن، و نیز پیامدهاى ترک جهاد را براى امّت‌‌ها، تبیین می‌‌کند. در بخش‌‌های دیگر این خطبه، ملامت بر کوفیان و حادثۀ دردناک حملۀ «سفیان غامدى» به شهر مرزى انبار و شهادت «حسّان بن حسّان»، نمایندۀ شجاع و باوفاى امام، و آمادگى کامل حضرت براى جهاد به همراه سابقۀ جهادی خویش در غزوات صدر اسل...

[ 6 ] - تحلیل ادبی و بلاغی قصیده هائیّه منسوب به امام رضا(ع) رهیافتی به آرمانشهر رضوی

قصیده هائیّه منسوب به امام هشتم، حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، از جمله مصادیق عینی تعلیم و روشنگری در سطح فردی و اجتماعی است که امام(ع) در آن، هنجارها و ناهنجاریهای اخلاقی و پیامدشان را با زبانی بلیغ و ادبیّاتی نافذ یادآور شده‌اند. مقالۀ حاضر بر آن است تا به روش تحلیل محتوای کیفی، کارکرد سازههای بلاغی و زبانی را در تأثیرگذاری هرچه بیشتر کلام امام رضا(ع) و انتقال بهتر معانی مورد نظر ایشان(ع) در قصی...

[ 7 ] - گفتمان انتقادی طنز در داستان «الجریمة» از مجموعه داستانی «ربیع فی الرماد» زکریا تامر

تحلیل گفتمان رویکردی میان رشته ای است که از طریق مطالعات تحلیل متون، زبان شناسی، سبک شناسی و نقد ادبی با ادبیات مرتبط است. در واقع تحلیل گفتمان با دخالت دادن عواملی همچون ایدیولوژی، قدرت، تاریخ و ... در ارتباط با زبان ها از جمله طنز به تفسیر متن کمک می کند.. زکریا تامر، ادیب و روزنامه نگار سوری است که با «داستان‌های کوتاه طنز» در جهت مبارزه با خفقان سیاسی و بیداری اجتماعی گام برمی‌دارد. د...

[ 8 ] - آشنایی‌زدایی سطر شعری در شعر محمّد ابراهیم ابو سنه و احمد شاملو، بررسی تطبیقی

شعر معاصر در پی یافتن روش‌هایی برای تحکیم نقش واژگان و ترکیب‌ها و گریز از یکنواختی کارکردهای ملموس و سنتی آن‌هاست. این موضوعی است که شاعر را بر آن داشته تا به شیوه‌های بصری متناسب با بیان خود دست زند و به طراحی‌های شکلی قصیده خود یک ساختار معماری جدید متناسب با مضمون واژگان و چینش سطری آن‌ها اضافه نماید. ازجمله این شیوه‌ها، پیگیری آشنایی‌زدایی سطرهای شعری است که به‌روشنی در شعر معاصر عربی و فار...

[ 9 ] - گفتمان انتقادی طنز در داستان «الجریمة» از مجموعه داستانی «ربیع فی الرماد» زکریا تامر

تحلیل گفتمان رویکردی میان رشته ای است که از طریق مطالعات تحلیل متون، زبان شناسی، سبک شناسی و نقد ادبی با ادبیات مرتبط است. در واقع تحلیل گفتمان با دخالت دادن عواملی همچون ایدیولوژی، قدرت، تاریخ و ... در ارتباط با زبان ها از جمله طنز به تفسیر متن کمک می کند.. زکریا تامر، ادیب و روزنامه نگار سوری است که با «داستان‌های کوتاه طنز» در جهت مبارزه با خفقان سیاسی و بیداری اجتماعی گام برمی‌دارد. د...

[ 10 ] - نقد و بررسی جلوه‌های بازنویسی در چهار اپیزود ترجمۀ بلعمی از تاریخ طبری

جولان آزاد زبان مترجم و به‌کارگیری مؤلفههای بازنویسی یکی از مهم‌ترین علل پیدایش رویکرد ترجمۀ تألیفی در ادبیات فارسی و عربی کلاسیک است. مترجمان در این شیوه به مانند شیوۀ آزاد و ارتباطی از ترجمۀ برابر، معادل و طوطیوار که اغلب گنگ و نامفهوم است، اجتناب می‌کنند. شیوه بازنویسی در ترجمۀ کهن فارسی از عربی به دلیل عدم رعایت قوانین و معیارهای علمی ترجمه و مقاصد آرمان‌گرایانه به طرز وسیعی به‌کار گرفته ...