یعقوب انتظاری
عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی
[ 1 ] - عقلانیت و عملکرد دولت در تأمین مالی آموزش عالی ایران
تقریباً در تمام کشورهای دنیا، از جمله ایران، دولت‌ها به آموزش عالی یارانه پرداخت می‌کنند؛ چرا؟ هدف مقالة حاضر، پاسخ به این سؤال و بررسی عملکرد دولت در تأمین مالی آموزش عالی ایران است. نتایج مطالعة اکتشافی نشان می‌دهد که دولت‌ها آموزش عالی را به دلایل مختلف، از جمله نارسایی سازوکار بازار در تأمین مالی آموزش عالی، شایسته بودن خدمات آموزش عالی، نقص بازار سرمایه آموزش، توزیع برابر فرصت‌ها و باز توزی...
[ 2 ] - کارآفرینی در صنعت دانش ایران
صنعت دانش، یکی از صنایع مهم و کلیدی در عصر حاضر است که جایگاه برجسته‌ای در کشورهای پیشرفته دارد. کارآفرینی در این صنعت، مقدمة کارآفرینی در صنایع دیگر است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی اکتشافی ادبیات نظری و تجربی «کارآفرینی مبتنی بر دانش»، کارآفرینی در صنعت دانش ایران در دروه 80 ساله «1305-1385» بررسی شده است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که کارآفرینی دانش و مبتنی بر دانش، در ایران بسیار ضعیف و ناپاید...
[ 3 ] - محاسبه نابرابری جنسیتی سرمایه انسانی در ایران و سایر مناطق جهان
سرمایه انسانی، دارای آثار اقتصادی و غیراقتصادی فراوانی است که رشد و توسعه کشورهای جهان، بویژه کشورهای درحال توسعه را تسریع می‌بخشد. آثار غیربازاری سرمایه انسانی که عمدتاً از آموزش زنان نشأت می‌گیرد، تأثیر بسزایی در پیشبرد فرایند توسعه اقتصادی کشورها داشته است، و این در حالی است که نابرابری در سرمایه انسانی می‌تواند فرایند توسعه را کند نماید؛ بر این اساس، هدف از تدوین این مقاله، تعیین نابرابری سر...
[ 4 ] - مدل تجاری سازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی مبتنی بر مطالعه تطبیقی
هدف از پژوهش حاضر، ارائه مدلی جامع در تجاری‌سازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی است که تا حد امکان حالات مختلف تجاری‌سازی را پوشش داده و ذی‌نفعان درگیر در این حوزه را در جهت پاسخ‌گویی به پرسش‌های فرارو توانمند سازد. مولفه‌های مدل پیشنهادی پژوهش با مطالعه تطبیقی مدل‌های تجاری‌سازی دانشگاه‌های دنیا و نیز با نظرسنجی از خبرگان این حوزه شناسایی شدند. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش تطبیقی است و جامعه...
[ 5 ] - تحلیل توسعه اقتصاد دانش ایران بر اساس سند چشم‌انداز 1404
ایران برای ساخت اقتصاد دانش‌بنیان و کاهش شکاف توسعه خود با کشورهای پیشرفته، راهی جز «توسعه دانش‌بنیان» ندارد. توسعه دانش‌بنیان، نیازمند «اقتصاد دانش» پویا و بالنده است. سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی اثربخش برای توسعه «اقتصاد دانش ایران»، نیازمند شناخت وضعیت موجود و تحولات آن در مقایسه با سایر کشورها است. بنابراین، در مقاله حاضر تحولات اقتصاد دانش ایران در 15 سال گذشته در مقایسه پویا با کشورهای منطق...
[ 6 ] - بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری‌های استراتژیک مالی در دانشگاه تهران
پژوهش حاضر به‌منظور ارائه الگوی تصمیم‌گیری‌های استراتژیک مالی در دانشگاه تهران انجام گرفت. هدف تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری‌های استراتژیک مالی با رویکرد شناختی و اولویت‌بندی این عوامل بود. روش تحقیق به‌کاررفته آمیخته (کیفی و کمی) بود. در مرحله نخست، برای ارائه الگو از روش کیفی استفاده شد و با 16 نفر از خبرگان علمی و اجرایی این حوزه مصاحبه‌های اکتشافی انجام شد. تحلیلهای کیفی نشان داد...
[ 7 ] - بازدهی اقتصاد کلان آموزش عالی در کشور ایران
هدف پژوهش حاضر تحلیل بازدهی نظام آموزش‌عالی در کشور ایران در سطح اقتصاد کلان (بازدهی خصوصی و بازدهی اجتماعی) بود. برای محاسبه بازدهی از معادله کلان مینسر استفاده شده است؛ این معادله با استفاده از داده‌های سری زمانی 32 سال (1389-1358) برای متغیرهای بهره‌وری نیروی کار، نسبت سرمایه به کار، متوسط سالهای تحصیل، تجربه کاری نیروی انسانی متخصص و واردات کالاهای سرمایه‌ای در ده حالت مختلف برآورد شده ...
[ 8 ] - انتخاب سازکار و روش مناسب برای تخصیص منابع عمومی به آموزش عالی
تحلیلهای نظری و شواهد تجربی حکایت از آن دارند که نظام فعلی تأمین مالی آموزش‌عالی در کشور ایران و سازکار پرداخت یارانه به آن توسط دولت چندان مطلوب نیست و نیازمند بازاندیشی و بازآفرینی است. اما نظام و سازکار مطلوب چیست و چه نظام و سازکاری برای نظام آموزش‌عالی ایران مناسب است؟ هدف مقاله حاضر پاسخ به این سؤالها و پیشنهاد نظام و سازکار مناسب برای کشور ایران است. برای دستیابی به هدف یادشده، ابتدا نظ...
[ 9 ] - ارزیابی بازدهی مورد انتظار دانشجویان از تحصیلات دانشگاهی
طبق نظریه سرمایه انسانی افراد وقتی در آموزش‌عالی سرمایه‌گذاری می‌کنند که دارای بازدهی مناسبی باشد و در میان رشته‌های متنوع علمی و فنی در رشته‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که بالاترین بازدهی را داشته باشد. ارزیابی آنها از بازدهی یک نوع ارزیابی آینده‌نگرانه و ادراکی است. هدف این پژوهش تحلیل رفتار اقتصادی دانشجویان دانشکده‌های فنی و مهندسی و روانشناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه تهران از تحصیل در رشته‌ها...
[ 10 ] - ارائه الگویی برای هماهنگ سازی نظام آموزش عالی با تحولات مبتنی بر دانش در نظام اشتغال؛ مورد برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
توسعه مبتنی بر دانش مستلزم هماهنگی نظام آموزش عالی با تحولات مبتنی بر دانش در نظام اشتغال است. با توجه به اینکه سازکار بازار به دلایلی نمی تواند هماهنگی لازم و کافی را بین این دو نظام برقرار کند، دخالت دولت اجتناب ناپذیر است. هدف این مقاله ارائه الگویی برای هماهنگ سازی آموزش عالی با تحولات مبتنی بر دانش در نظام اشتغال توسط دولت در آینده است؛ این کار بر پایه روش تحلیل داده- ستانده صورت گرفته...
[ 11 ] - تحلیل کارایی اقتصادی بنگاههای دانش با استفاده از مرز تصادفی هزینه کوششهای تحقیقاتی
با توجه به اینکه ستاندههای بنگاههای دانش متنوع، نوآورانه، منحصر به فرد، ناهمسان، ناهمگن و سیالاند و به طور کامل و دقیق قابل اندازهگیری نیستند، با روشهای مبتنی بر ستانده نمیتوان کارایی آنها را به درستی و بدون خطا اندازهگیری و تحلیل کرد. بنابراین، هدف مقاله حاضر ارائه روشی جدید برای اندازهگیری و تحلیل کارایی اقتصادی بنگاههای دانش است. این روش «مرز تصادفی هزینه کوششهای تحقیقاتی» نامیده شده ا...
[ 12 ] - تحلیل رابطه بین فناوری و سرمایه انسانی در صنایع مبتنی بردانش
در ادبیات مرسوم علوم اقتصادی دو واژه سرمایه انسانی و فناوری به عنوان دو عامل تولید جدا از هم مورد توجه قرار میگیرند. در حالی که از چشم انداز اقتصاد مبتنی بر دانش در یک بنگاه مبتنی بر دانش این دو مفهوم دو نمود متفاوت از دانش معین هستند. دراین مقاله رابطه بین سرمایه انسانی و فناوری از چشم انداز یادشده در دو مرحله تولید و بهره برداری از آنها تحلیل شده است. این تحلیل از دو بعد نظری و تجربی صورت ...
[ 13 ] - Analyzing the impact of university on regional development in Iran
The purpose of this paper was to analyze the impact of the university on regional development in Iran in the theoretical framework of the knowledge-based development ecosystem. This research was conducted with a descriptive approach, which is a practical and quantitative method. For the empirical analysis of ecosystem of the knowledge-based development and university assistance for regional dev...
[ 14 ] - Development requirements of university –based Entrepreneurship Ecosystems in Iran
The analysis of Iran's knowledge economy suggests that the main weakness of the Iranian economy is the lack of processes of innovation and innovative entrepreneurship for the exploitation of new knowledge and technology. These processes fundamentally formed in the knowledge-based entrepreneurship ecosystems that did not developed in Iran economy and has not even known. Therefore, the purpose of...
[ 15 ] - اکوسیستم و بازار دانش: مبانی نظری و داده‌های ایران
هدف از نگارش مقاله حاضر، تبیین چگونگی انگیزش، رشد، تعامل و هماهنگی عرضه‌وتقاضای دانش توسط بازار دانش در چارچوب «اکوسیستم دانش» بود. برای این منظور از روش پژوهش اسنادی در دو حوزه نظری و تجربی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش در حوزه نظری نشان می‌دهند که بازار دانش، سازوکار تعاملی پویا و هوشمندی است که به‌طور طبیعی در چارچوب اکوسیستم دانش شکل می‌گیرد و موجب تخصیص بهینه منابع کمیاب در فعالیت‌های ...
Co-Authors