قاسم مطلبی
استادیار دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
[ 1 ] - تأثیر احساس امنیت بر رضایتمندی سکونتی در مجتمع مسکونی هزار دستگاه نازی‌آباد تهران بر اساس مدل ((C.P.T.E.D
امنیت، یکی از مهم‌‌ترین نیازهای بشر است. محققان بر این باورند که تامین و احساس امنیت به‌گونهای تنگاتنگ با مشخصه‌های کالبدی محیط و میزان رضایتمندی از آن در رابطه است. مطالعه حاضر بر مبنای مدل CPTED و با هدف بررسی تاثیر احساس امنیت بر میزان رضایتمندی سکونتی در مجتمع مسکونی هزار دستگاه نازی‌آباد تهران انجام شده است. پژوهش بر اساس مطالعه موردی و روش توصیفی- همبستگی انجام گرفت و 240 خانوار ساکن ...
[ 2 ] - تاثیر محیط کالبدی فضاهای درمانی بر کاهش استرس بیماران (بررسی نمونه موردی مطب دندانپزشکی)
هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تاثیر محیط کالبدی فضاهای درمانی بر کاهش استرس بیماران است. پژوهش در یک مطب دندانپزشکی از طریق مقایسه نگرش و ادراک دوگروه از بیماران (80 نفر) که طی چند سال گذشته پیش و پس از تغییرات معماری داخلی به مطب مراجعه مینمودند، صورت پذیرفت. این نوع مطالعه از نوع تحلیلی- محتوایی است. تلفیقی از روش تحقیق همبستگی و کیفی به کار رفته است تا بتوان ارزیابی چند متغیر و روابط...
[ 3 ] - تحلیل بعد کالبدی حس تعلق به مکان در خانههای سنتی و مجتمعهای مسکونی امروزی
مقاله حاضر با طرح این پرسش که چرا رنگ تعلق از چهره خانههای امروزی برگرفته شده است، آغاز میگردد. برای پاسخ به این سوال، نمونههایی از خانههای سنتی دارای سکنه و مجتمعهای مسکونی جدید در شهر شیراز انتخاب شدند. با روش بررسی های اسنادی و میدانی، دیدگاههای مختلف ساکنین خانهها طی پرسشنامههایی در حیطه عناصر کالبدی حس تعلق مکان جمع آوری گردید و با نرم افزار (spss) تحلیل شد. نتایج نشان داد که حس تع...
[ 4 ] - بررسی نحوه ارتباط میان دو مفهوم حس مکان و دلبستگی به مکان در خوابگاه دانشجویان
امروزه مفاهیمی چون حس مکان و دلبستگی به مکان در ادبیات معماری و شهرسازی به ویژه در حوزه مطالعات محیطی بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. این در حالی است که سازوکار ارتباط میان این دو مفهوم چندان تبیین نشده است. پژوهش حاضر پس از تعریف مفاهیم حس مکان و دلبستگی به مکان و بررسی عوامل تاثیرگذار بر آنها، به ارائه مدلی چهار وجهی از اجتماع این دو مفهوم تحت عنوان مدل نظری پژوهش میپردازد. سپس مد...
[ 5 ] - قلمروپایی در سکونتگاههای دانشجویی (مطالعه موردی: خوابگاه فاطمیه کوی دانشگاه تهران)
ایجاد قلمرو نقشی اساسی در کیفیت زندگی در سکونتگاههای دانشجویی دارد. در این مقاله به بررسی قلمروپایی در سکونتگاه دانشجویی و تأثیر معماری بر تأمین نیازهای روانی دانشجویان پرداخته شده است. از آنجا که در روانشناسی محیطی مفاهیم ازدحام و تراکم، شخصی سازی، خلوت و قلمرو ارتباط معنایی عمیقی دارند، به آنها پرداخته شده است. برای بررسی دقیقتر موضوع و مشاهده ی عملکردی قلمروپایی، سکونتگاه فاطمیه کوی دانشگاه ...
[ 6 ] - چارچوبی جهت تحلیل عوامل رفتاری مؤثرِ ساکنان ساختمان های مسکونی بر میزان مصرف انرژی
امروزه بهره‌گیری از راهکار‌های فناورانه و طراحی معماری غیر فعال جهت شکل‌گیری ساختمان‌های مسکونی بهره ور در مصرف انرژی توسعه یافته است، با این حال، کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها در حد انتظار به نظر نمی‌رسد. چرایی بروز این مسئله با ماهیت پیچیدۀ رفتار ساکنان آنها در مصرف انرژی پیوند می‌یابد که عامل مهمی برای مرتبط ساختن خلا بین میزان مصرف انرژی پیش بینی شده و واقعی در ساختمان‌های مسکونی است. این ...
[ 7 ] - بررسی میزان دلبستگی به مکان نسبت به سه مقیاس خانه، محله و شهر (نمونه موردی شهر شیراز)
تحقیقات متعددی دربارهی حس دلبستگی به یک یا چند مکان در سراسر دنیا ارائه شده است که هر کدام به نتایج متفاوتی نیز دست یافتهاند. این پژوهش سعی بر آن دارد که با نگاهی نو به این مسئله، ارتباط میان شدت دلبستگی به مکان و مقیاس مکان را مورد سنجش قرار دهد. بر همین اساس، عوامل تاثیرگذار بر دلبستگی به مکان را در سه بُعد "کالبدی"، "اجتماعی-جمعیتی" و "احساسی-تجربی" مورد بررسی قرار داده است. عوامل کالبدی به...
[ 8 ] - ارائۀ مدل مفهومی از خوانایی با تکیه بر تصور ذهنی
بیان مسئله : مفهوم خوانایی که بعد از کار اساسی «لینچ» به دایرۀ مفاهیم کیفی محیط‌های مصنوع اضافه شد، همواره تداعی‌کنندۀ عناصر پنج‌گانه‌ای است که او از سیمای کالبدی شهر معرفی کرد. این نوع نگاه کالبدمحور موجب تمرکز تحقیقات بعدی بر تصویری شده است که از محیط در ذهن ناظر شکل می‌گیرد. حال آنکه تصوری که ناظر از مؤلفه‌های کالبدی در ذهن خود می‌سازدکمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف: پژوهش حاضر با...
[ 9 ] - بازشناسی مفهوم ارزش در رابطه انسان و محیط در فضاهای باز سکونتی در معماری سنتی ایران
تعامل انسان و محیط را می‌توان واجد مفاهیمی اعتباری دانست که بنا بر ماهیتی ساختاری مستمراً در فرایند شکل‌گیری مکان، بر بستری فرهنگی- طبیعی بازتولید می‌گردند. مفهوم ارزش اساسی‌ترین شکل این مفاهیم اعتباری است و فضای باز سکونتی هم به جهت استقرار کوچک‌ترین واحد اجتماعی که ارتباطی بی‌واسطه با پدیده‌های طبیعی را فراهم می‌آورد، عرصه‌ای مناسب برای ارزیابی این مفاهیم به‌عنوان بخشی از نظام شناخت مفهومی و م...
[ 10 ] - بازشناسی معماری معاصر ایران بر مبنای ابعاد زیبایی شناسی بناهای تاریخیِ قاجاریه (نمونه موردی: تزئینات کاخ های سلطنتی اواخر قاجار در پایتخت)
هنر ایرانی در زمان قاجار به واسطه ی ارتباط این دوره با غرب پیشرفت چشم گیری داشته و هنرمندان زیادی در این دوران به اروپا و کشورهای غربی سفر کردند، تاریخ قاجاریه و از جمله سفرنامه های ایرانیان به فرنگ به عنوان منبع مهم متنی در هنرِ معماری قاجار مطرح می باشد. در این زمینه، تزئین مهم ترین عنصری است که تاکنون در هنرهای مختلف ایرانی نقش پررنگ داشته است. تزئینات معماری که به شکل های مختلف، خود را در نم...
[ 11 ] - Quarter Boundary in Historical Fabrics of Iranian Cities Case Study: Ali Gholi Agha Quarter, Isfahan
The boundary of quarter is among the subjects that have been widely addressed in urban planning and urban design research. Clearly, several studies have examined the issue of “quarter boundaries in the historical fabric of Iranian cities”, but the literature review shows that there are still ambiguities in this regard. There are two contradictory answers to this issue: one group of studies ...
Co-Authors