محمد ابراهیم روشن ضمیر

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی

[ 1 ] - بررسی سندی و محتوایی گزارۀ «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»

نقد و بررسی سندی و محتوایی گزاره‌ها، برای نشان‌دادن تمایز روایات معصومان (ع) از گزاره‌های حدیث‌نما، ضرورتی انکارناپذیر است. بررسی سندی و محتوایی گزارۀ «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»، نشان می‌دهد این جمله نه‌تنها سند معتبر ندارد، که برخی از حدیث‌پژوهان انتساب آن را به معصوم (ع) انکار کرده‌اند. افزون بر این، محتوای قابل قبولی نیز ندارد. سه مفهوم احتمالی این گزاره: «لزوم استمرار حکومت عا...

[ 2 ] - بررسی و نقد شبهة ناسازگاری آیات مربوط به مدت آفرینش آسمان و زمین

از آغازین روزهای نزول وحی، دشمنان با طرح شبهاتی درصدد القای ناهماهنگی و تناقض آیات قرآن بودند، ولی در دو قرن اخیر، با گسترش مطالعات خاورشناسان دربارة اسلام که در رأس آنان گلدزیهر، نولدکه و... قرار دارند، به شبهة ناهماهنگی آیات دامن زده شد و این موضوع دستمایة انکار وحیانی بودن قرآن گردید. یکی از موارد توهم تناقض در قرآن این است که خداوند در هفت آیه از قرآن کریم می‌فرماید: زمین و آسمان در طول شش ...

[ 3 ] - واکاوی تواتر اجمالی و گستره دلالت آن

از آن‌جا که تواتر روایات یکی از راه‌های اطمینان به صدور آن‌هاست، عالمان دانش درایه، پژوهش های دراز دامنی درباره آن انجام داده‌اند اما در باره یکی از گونه های نوپیدای آن با عنوان «تواتر اجمالی» تعریف جامع و مانعی ارائه نشده است. از عبارات آنان ، سه تعریف برای تواتر اجمالی قابل استفاده است: الف) روایات متعددی که نه در مدلول مطابقی بلکه در مدلول تضمنی یا التزامی با هم مطابقت دارند. ب) علم اجمالی ب...

[ 4 ] - جایگاه منافع ملی در سیاست خارجی از منظر قرآن

تعریف و جایگاه منافع ملی و رابطه آن با اصول سیاست خارجی همواره محور اختلاف گروههای سیاسی بوده است. آرمانگرایان بر این باورند از آن جا که نگاه دین فراملی است اصولا چیزی به نام منافع ملی را به رسمیت نمی شناسد؛ در برابر، واقعگرایان بر اهمیت جایگاه منافع ملی در سیاست خارجی و تقدم آن بر آرمان ها و مصالح دینی پای می فشارند. لذا شایسته است جایگاه منافع ملی در سیاست خارجی بر پایه آموزه‌های قرآنی مورد ب...