علی شیرخانی

[ 1 ] - طلوعِ فجرِلیالیِ مُقمَره در فقه عبادی امام خمینی

چکیده آنچه این مقاله عهده دار تبیین آن است، تعیین طلوع فجر، در شبهای مهتابی می باشد،چرا که سپیده صادق و نور گسترده و افقی، در شبهای مهتابی، به دلیل حضور ماه و روشنایی موجود در افق، تا دقایقی خودنمایی ندارد، به گونه ای که اگر ماه در افق نبود، این نور گسترده چون خط نازک دیده می شد.به دلیل حضور ماه و روشنایی افق، نور گسترده فجر با تأخیر و پس از حدود 20 دقیقه،نمایان می شود،و آن زمان ( تاخیر بیست دق...

[ 2 ] - فقه سیاسی و الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت

یکی از موضوعات محوری الگوی پیشرفت، مربوط به حوزه سیاست است؛ فقه سیاسی نیز داعیه‌دار حل بسیاری از مسائل این حوزه است. در الگوی نظام سیاسی جمهوری اسلامی، باید این امکان فراهم شود که جایگاه فقه سیاسی بیشتر بررسی شود؛ زیرا جولانگاه مسائل نوپدید و حوادث واقعه است و استنباط‌های فقهی ناظر به عمل سیاسی می‌توانند تکلیف فرد مسلمان در زندگی سیاسی را تعیین کنند. این امر از سویی مستلزم توضیح شاخصه‌های الگوی...

[ 3 ] - ﻗﺮآن و ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ زﻧﺎن

[ 4 ] - تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر حوثی‌های یمن

انقلاب اسلامی در ایران از حوادث اعجاب‌انگیز نیمه دوم قرن بیستم به‌شمار می‌رود، به‌گونه‌ای که برخی آن را جزء انقلاب‌های بزرگ به‌شمار می‌آورند. ایران با رویه‌ای انقلابی در سیاست خارجی توانسته تأثیر زیادی بر کشورها، رهبران سیاسی و مذهبی، جنبش‌ها و رویدادها داشته باشد. مسلمانان یمن و به‌خصوص حوثی‌های این کشور، تأثیری غیرمستقیم (خودجوش و بدون دخالت ایران) از انقلاب اسلامی گرفته‌اند. در این مقاله تلا...

[ 5 ] - حوزه انقلابی و راهبری تمدن نوین اسلامی

[ 6 ] - دانش سیاسی در منظومه فکری امام خمینی (ره)

[ 7 ] - جایگاه غیریت سازی در ایجاد پادگفتمان جنبش مشروطه و تاثیر آن بر توسعه سیاسی ایران

[ 8 ] - چرایی و ویژگی‌های فرهنگ سیاسی دولت‌گرا

فرهنگ سیاسی دولت‌گرا نوعی از فرهنگ سیاسی است که بر اساس آن مردم با دوری از عرصه‌ی فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی وظایف و اختیارات خود را در عرصه‌ی عمومی به دولت واگذار می‌کنند و نخبگان سیاسی نیز با پذیرش این وظایف و اختیارات انتظارت و توقعات فزاینده‌ای را از دولت‌ها به وجود می‌آورند.. با توجه به این که فرهنگ سیاسی نحوه نگرش و بینش هر فرد نسبت به نظام و شخصیت‌های سیاسی و کارکردها و وظایف آن‌ها و همچ...

[ 9 ] - فروش ابزار جنگی به دشمنان دین در فقه حکومتی امام خمینی (س)

 در این نوشته، سخن از حکمِ فروش و عدم فروش جنگ‌افزار به دشمنان دین است. در نظر فقیهان پیشین، عموماً، این مسئله دارای دو حکمِ عدم فروش مطلقاً و تفصیل بین زمان جنگ و زمان صلح، بوده است. عدم فروش مطلقاً بدین معنی است که در هیچ زمان، نباید به دشمن سلاح فروخت و یا اینکه در زمان جنگ، فروش ممنوع و در زمان صلح، بلااشکال است؛ البته نظر سومی می‌تواند باشد که با وجود تعا...

[ 10 ] - بررسی منشأ و گستره اقتدار سیاسی امامت شیعه

پرسش از منشأ و گستره اقتدار دولت‌ها رایج‌ترین مبحث در اندیشه سیاسی است. پرسشی که اندیشمندان مسلمان نیز بدان پاسخ داده‌اند، اگرچه قرائت‌های مختلف آنان به شکل‌گیری گونه‌های متفاوتی از دولت انجامیده است. حال پرسش اساسی این است که منشا و گستره اقتدار سیاسی امام(ع)چه بوده و تا چه عرصه می‌باشد؟ پاسخ به این پرسش با روش استنادی و در چارچوب رهیافت کلامی ارائه خواهد شد. مدعای مقاله حاضر آن است که اقتدار ...

[ 11 ] - تاثیر فرهنگ دولت گرا بر کارآمدی نظام سیاسی در جمهوری اسلامی ایران

A brief definition of political culture refers to the attitude and insight of each individual towards the political system, political figures, and their functions and duties, as well as the attitude of political figures towards the role and position of the people in the political system. According to this definition, the total expectations of the people of the state institution and the total ex...

[ 12 ] - ﭘﺴﺖ ﻣﺪرﻧﯿﺴﻢ و ﻫﻮﯾﺖ ﺳﯿﺎل ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﻢ

ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻮﯾﺖ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ در ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﻢ و ﻓﻀﺎی ﭘﺴﺖ ﻣﺪرن، ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از ﻧﻈﺮﯾﻪ آﻧﺘﻮﻧﯽ   ﻣﻮﺿﻮع اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ .ﺑﺎ « ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﻣﺪرﻧﯿﺘﻪ »  و « ﺗﺠﺪد و ﺗﺸﺨﺺ » ﮔﯿﺪﻧﺰ در ﺑﺎب ﻫﻮﯾﺖ در ﮐﺘﺎب ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی زﯾﺎد و اﻫﺪاف و ﺷﻌﺎرﻫﺎی ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﺖ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت ﻫﺎ ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﺖ ﻫﺎ ﻧﻪ در دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻗﺪرت و اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻠﮑﻪ در راﺳﺘﺎی ﺷﮑﺴﺘﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﺎی ﻫﻮﯾﺖ ﻣﺘﺼﻠﺐ،   اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺣﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻮ...

[ 13 ] - مقایسۀ ثبات و بی‌ثباتی سیاسی در چهار دهه پس از انقلاب فرانسه و انقلاب اسلامی ایران

گرچه تاکنون مطالعات موردی دربارۀ ثبات سیاسی ایرانِ پس از انقلاب انجام شده، این مقاله به‌منظور شناساندن عمیق‌تر انقلاب اسلامی، به مقایسۀ ثبات و بی‌ثباتی سیاسی در چهار دهه پس از انقلاب در فرانسه و ایران می‌پردازد. بنابراین، سؤال تحقیق این است که وضعیت ثبات سیاسی در فرانسه پس از انقلاب (1789م / 1167ش) در مقایسه با ایران پس از انقلاب (1357ش) در مدت چهار دهه پس از انقلاب چگونه بوده است. گمان نویسندگا...

[ 14 ] - فهم خوانش فقهای شیعه از محدوده اختیارات فقیه؛ مطالعه موردی ملأ احمد نراقی، صاحب جواهر و امام خمینی (ره)

     در مورد گستره اختیارات فقیه و ولی فقیه اختلاف در میان فقیهان موافق نظریه ولایت فقیه وجود دارد. در نتیجه با این پرسش روبرو هستیم که، سه فقیه تقریباً معاصر، یعنی صاحب جواهر، ملااحمد نراقی و امام خمینی(ره) از حدود و دامنه اختیارات فقیه و ولی فقیه چه نوع خوانش هایی داشته‌اند؟ هر سه فقیه مذکور با توجه به مبانی فقهی خود و با بهره گیری از ادله عقلی و نقلی، فقیه و ولی فقیه را جانشین پیامبر(ص) و اما...

[ 15 ] - چالش‌های بومی‌سازی و نظریه‌پردازی در علوم انسانی

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌های بومی‌سازی علوم انسانی به مثابه یک ضرورت برخواسته از گفتمان انقلاب اسلامی و نظریه‌پردازی به مثابه دستگاهی تبیینی برای تحلیل بهتر جامعه است. همچنین در این پزوهش  دو رهیافت اسلامی‌سازی و بومی‌سازی علوم انسانی با استفاده از منطق هم‌ارزی مورد تحلیل قرار می‌گیرد. سوال اصلی پژوهش این است که مهمترین چالش‌های بومی‌سازی علوم انسانی و نظریه‌پردازی بومی در این علوم کدام است؟ ب...

[ 16 ] - مبانی و اصول سیاسی مکتب جبل عامل

هدف پژوهش حاضر تبیین اصول و مبانی سیاسی «مکتب جبل عامل» بوده و بر این فرض استوار است که امامت و ولایت، پارادیم حاکم بر این مکتب فقهی هستند و جبل عامل با اتخاذ رویکرد روش اصول فقه، در دانش فقه ویژگی‌هایی چون نگرش ایجابی به سیاست، توجه به اختیارات سیاسی فقیه و حل معضلات مستحدثه شیعیان را، دارا می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از روش و چارچوب نظری زمینه‌گرای «اسکینر»، بسترهای تاریخی پیدایش جبل عام...

[ 17 ] - جایگاه شیعیان در ساختار اجتماعی نیجریه

تجربه تبلیغ تشیع و مکتب اهل‌البیت‰، در فضای بین‌المللی، پس از انقلاب اسلامی ایران، چه به لحاظ کیفی و چه به لحاظ کمی، دچار دگرگونی بنیادینی گردید. در این میان، تجربه تشیع در نیجریه به علت رشد سریع، یگانه است که با وجود حملات مستمر طی دو دهه اخیر علیه آن‌ها منقطع نگردید. در این سپهر، پرسش از مهم‌ترین عوامل موفقیت تبلیغ تشیع در نیجریه، فهم چرایی کنش حرکت اسلامی و رهبر آن شیخ زاکزاکی و جایگاه فعلی ...

[ 18 ] - مکتب جبل عامل و تحولات فرهنگی صفویه

 هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیرات مکتب جبل عامل در تحولات فرهنگی حکومت صفوی بود. در این راستا و با روش توصیفی-تحلیلی، ماهیت و وسعت مهاجرت عالمان جبل عامل به ایران، شکل‌گیری صفویه و ارتباط آن با فقیهان جبل عامل، تاثیرات جبل عامل بر تحولات اجتماعی صفوی و تأسیس مکتب فقهی اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد  فقهای جبل عامل، به دلیل اتخاذ رویکرد اصولی در دستگاه فقاهتی خویش، حضوری فعال در سپهر اج...

[ 19 ] - تربیت سیاسی در اندیشه شیعه اثنی عشری ؛ مبانی و اصول حاکم برآن

چکیده : توماس هابز مهمترین نظریه پرداز دولت در غرب «تربیت سیاسی» را برای حفظ «دستگاه قدرت» اجتناب ناپذیر می داند و عمدتا بر تکالیف و وظایف مدنی شهروندان در قبال نظام سیاسی حاکم تاکید می ورزد ، اما در اندیشه سیاسی شیعه مبانی و اصول خاصی هستند که علاوه بر تکالیف شهروندان در مقابل نظام سیاسی بر وظایف انسان در مقابل نظام حاکمیت الهی هم تاکید می کند.پرسش این است که مبانی و اصول حاکم بر تربیت س...

[ 20 ] - تجربه زیسته‌ زنان از موانع و چالش‌های پیش‌روی نقش آفرینی در سیاستگذاری ایران

لازمه توسعه همه جانبه، حضور زنان و نقش آفرینی در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل تجارب زیسته زنان از موانع و چالش‌های پیش‌روی نقش آفرینی در سیاستگذاری‌ عمومی در کشور نگارش یافته است. روش تحقیق حاضر، کیفی- پدیدارشناختی بود و بدین منظور با 33 زن شاغل در مناصب مختلف شهر قم با روش نمونه‌گیری هدفمند مصاحبه‌های عمیق و نیمه ساختاریافته‌ای انجام گرفت. تح...

[ 21 ] - چیستی غرب و مدرنیته در اندیشه شریعتی

اندیشمندان ایرانی به فراخور زمانه و زمینه، هر کدام رویکردی متفاوت در برخورد با غرب و مدرنیته برگزیدند. هدف این پژوهش، فهم نگرش شریعتی نسبت به غرب و مدرنیته بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به آثار ایشان و بر اساس چارچوب نظری مکتب فرانکفورت به دنبال دست­یابی به این هدف و پاسخ­گویی به این سؤال است که موضع و دیدگاه شریعتی نسبت به چیستی غرب و مدرنیته چیست؟ به نظر می­رسد ایشان ...

[ 22 ] - نقش زنان در توسعه توانایی های سازمان های مردم نهاد

این پژوهش به بررسی نقش زنان در توسعه توانایی های سازمان های مردم نهاد (سمن) در پیشگیری از آسیب های اجتماعی می پردازد. مهمترین هدف این تحقیق شناسایی عوامل تاثیرگذاری است که نقش زنان را در توسعه ی توانایی های سمن ها افزون می کند. که طی بررسی های صورت گرفته پس از غربالگری فاکتورهای اولیه توسط تکنیک دلفی، 5 فاکتور؛ کمک های مادی، نشست های مستمر و هدفمند زنان، خدمات مشاوره اى، کاربرد آموزش در تشکل ها...