محمدمنان رئیسی
استادیار معماری دانشگاه قم
[ 1 ] - تحلیلی فقهی بر نامطلوب بودن توسعه عمودی بناهای مسکونی در شهر اسلامی
این پژوهش به دنبال ژرفکاوی الگوی توسعه عمودی در ابنیه مسکونی از منظر فقه شیعی است و مسئله ای که محور این پژوهش را تشکیل می دهد عبارت است از «مطلوبیت یا عدم مطلوبیتِ فقهیِ توسعه عمودی در ابنیه مسکونی و تبیین علل آن». برای ژرفکاوی این مسئله از روشی ترکیبی در این پژوهش استفاده شده است؛ به نحوی که در مقام گردآوری داده ها از روش اسنادی استفاده شده است اما در مقام تحلیل داده ها از روش های تحلیل محتوای ...
[ 2 ] - درآمدی بر تأثیرات مبانی سکولاریسم بر معماری و شهرسازی معاصر ایران
یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تمدن معاصر غرب، سکولاریسم است. نقش این نظام فکری ــ که به‌عنوان واکنشی به عملکرد نهادهای مذهبی غرب به‌ویژه کلیسا در قرون وسطی شکل گرفت ــ آن‌چنان در تمدن معاصر برجسته است که می‌توان تأثیر آن بر شرایط و مناسبات مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... را به‌وضوح پی‌جویی کرد و جغرافیای ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. در این پژوهش پس از معرفی و تبیین اجمالی مبانی این نظام،...
[ 3 ] - تحلیلی میان رشته‌ای از تحولات کالبدی - فضایی بازارها و مراکز تجاری معاصر ایران با تأکید بر متون دینی
در این مقاله به این مسئله پرداخته شده است که آیا تغییرات کالبدی فضایی بازارهای معاصر ایران، که از کشورهای پیشرو در ترویج ارزش‌های اصیل اسلامی است، همسو با مبانی و ارزش‌های اسلامی است یا خیر. همچنین ضمن تحلیل متون دینی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، چهار شاخص کالبدی _ فضایی برای بازار استنتاج شده است که عبارتند از: لزوم متذکر بودن کالبد و فضای بازار؛ نفی فضاهای معاشرت جمعی (پاتوق‌گونه) د...
[ 4 ] - علت کاویِ بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران
«بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران» موضوعی است که تاکنون، تألیفات متعددی پیرامون آن نگاشته شده است. اغلب آنها به تحلیل کالبدیِ مصادیق این مسئله پرداخته اند اما این مهم، مسئله‌ای نیست که تحلیل و ریشه‌یابیِ آن را بتوان در حوزه‌های کالبدی-فضاییِ صرف ژرفکاوی نمود. پرسشی که شاکله اصلی این پژوهش را شکل می-دهد این است که «منشأ بروز بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران چیست؟». برای پاسخ‌گو...
[ 5 ] - واکاوی امکان قرائت‌های مختلف از یک اثر معماری
- در این مقاله با اتخاذ رویکردی برون هنری، ضمن معرفی دو نگرش مؤلف‌محور و مخاطب‌محور در فرایند فهم اثر، به ارزیابی مسئله اختلاف در ادراک و تفسیر معماریِ متن‌وار بر پایه سه محور اساسی می‌پردازیم : درستی یا نادرستی استقلال معنایی اثر از خالق اثر، نقش افق معنایی بیننده در ادراک اثر و راز وقوع تفاسیر و فهم‌های متفاوت برای یک اثر متعین. در قسمت پایانی مقاله با ژرفکاوی دلایل وقوع تفاسیر متفاوت برای یک...
[ 6 ] - واکاوی تمایز ماهوی مدینه (شهر) و قریه (روستا) در ادبیات قرآنی
قرآن کریم به عنوان مهم‌ترین متن دینی مسلمانان در حوزه‌های مختلف دانش بشری دارای ظرفیت‌های قابل توجهی است که اغلب مورد غفلت قرار گرفته است. از جمله موضوعات طرح شده در این کتاب آسمانی، شهر و مؤلفه‌های آن است که بر این اساس، تاکنون پژوهش‌های مختلفی پیرامون شهر اسلامی انجام شده است. در همین راستا، طی این مقاله به بررسی این مسئله پرداخته شده است که آیا قرآن کریم، تمایزات عرفیِ میان شهر و روستا را به ...
[ 7 ] - جستاری در سنجش توسعه یافتگی نواحی شهر شیراز
سنجش وضعیت توزیع امکانات شهری برای بسترسازی تعادل در مناسبات مختلف شهری حائز اهمیتی اساسی است. مسئله ای که شاکله اصلی این پژوهش را تشکیل می‌دهد «چگونگی توزیع خدمات و امکانات شهری در گستره ی کلان شهر شیراز» است. جهت پرداختن به این مسئله، در مقام گردآوری داده‌ها از روش‌های مختلف اسنادی، کتابخانهای و نیز میدانی استفاده شده و در مقام تحلیل و داوری داده‌ها از روش تحلیل عاملی و نیز تاکسونومی عد...
Co-Authors