علی افخمی
استاد گروه زبانشناسی همگانی دانشگاه تهران
[ 1 ] - شکرشکن دیار هند (ولی الله دهلوی، مترجم توانای قرآن کریم)
شاه ولی الله محدث دهلوی، صاحب کتاب حجه الله البالغه، متولد دهلی، در هندوستان، قریب 300 سال پیش، ترجمه ای از قرآن کریم بدست داده که حتی امروز کمتر ترجمه ای با شیوایی و دقت آن می توان در میان مترجمان متاخر قرآن کریم یافت. متاسفانه این اثر گرانسنگ بنا به دلایلی در ایران ناشناخته باقی مانده است. در این مقال پس از معرفی شاه ولی الله دهلوی، به ویژگی هایی که ترجمه وی از قرآن داراست پرداخته شده و سپس ...
[ 2 ] - رویکردی شناختی به بازنمایی رویداد حرکت در زبان هَورامی
حرکت، یکی از بنیادیترین تجارب بشر است؛ بنابراین، به نظر میرسد این رویداد به‌صورت مفهومی جهانی در همۀ زبانهای دنیا بازنمایی شود. بر اساس نظریۀ الگوهای واژگانیشدگی تالمی (١٩٨٥ و ٢٠٠٠)، زبانها به لحاظ بازنمایی رویداد حرکت به دو رده تقسیم میشوند: فعلبنیاد و تابعبنیاد. در زبانهای فعلبنیاد، جزء هستهای رویداد حرکت، یعنی مسیر در فعل و شیوۀ حرکت در تابع بازنمایی میشوند؛ امّا در زبانهای تابع...
[ 3 ] - سبک‌های زبانی در فارسی و نمود ادبی
یکی از مهمترین مباحث زبانشناسی «سبک‌های زبانی» (language styles) است. در یک جامعة زبانی، افراد بر اساس میزان رسمی بودن موقعیت مکالمه، میزان صمیمیت خود با مخاطب و میزان فاصلة جایگاه اجتماعی خود از مخاطب، اشکالی کاربردی از زبان را به کار می‌برند که به «سبک زبانی» معروفند. هدف از نگارش مقاله این بوده است که سبک‌های متفاوت زبانی در فارسی امروزی مشخص شوند. یکی از دستاوردهای این پژوهش این است که چار...
[ 4 ] - درک معنایی اسامی مرکب درون مرکز و برون مرکز فارسی در غیرفارسی زبانان: رویکردی شناختی- معنایی
درک معنایی اسامی مرکب از جمله موضوعاتی است که در چارچوب نظری زبانشناسی شناختی مطرح میشود. اسامی مرکب با توجه به رابطۀ معنایی پایههای کلمات مرکب به چهار گروه تقسیم که با توجه به معیار وجود یا عدم وجود هستۀ معنایی، دو گروه اصلی اسامی مـرکـب درونمرکز و برونمرکز در این پژوهش مورد بررسی قرار میگیرند. فهرستی از این اسامی به‌صورت کتابخانهای از متون مختلف گردآوری شد و برای آزمون این پژوهش مورد ...
[ 5 ] - زنان در دو دولت: تحلیلی گفتمانی از جایگاه زنان در دولتهای دهه 80 شمسی .شقایق نظرزاده/ علی افخمی
زنان در دو دولت: تحلیلی گفتمانی از جایگاه زنان در دولتهای دهه 80 شمسی شقایق نظرزاده [1] علی افخمی [2] تاریخ دریافت: 2/8/90 تاریخ تصویب:10/2/91 چکیده مقاله حاضر می‌کوشد با تکیه بر نظریه گفتمان لاکلا و موف به بررسی جایگاه زنان در دو گفتمان سیاسی متمایز دهه 80 شمسی بپردازد. در این راه، نخستین گام، تمایز دو گفتمان سیاسی مطرح این بازه زمانی و تمیز این دو از یکدیگر به زبان نظریه گف...
[ 6 ] - ردگان‌شناسی سازوکارهای تصریحِ شناختی در ترجمه: رهیافتی نوین
در این پژوهش می‌کوشیم سازوکارهای تصریح ترجمه‌ای را با عطف توجه به بنیادهای شناختی آن و در چهارچوب عملیات‌های تعبیرگری شناختی شناسایی و صورت‌بندی کنیم. در همین راستا با فهم تصریح به مثابۀ نوعی تصمیم کاربردشناختی و با پذیرش نقش برسازندۀ تعبیرگری در معنی (لانگاکر 2008) تصریح دگرگشتی تلقی شده است که بر حسب آن، شیوۀ کاربست یک عملیات تعبیرگریِ شناختی در متن مبدأ، به شیوه‌ای دیگر در متن مقصد دگرگون ش...
Co-Authors