محمد بارانی
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
[ 1 ] - معرفی و تحلیل ساختی اختتام مثنوی، اثر مفتی الهی بخش کاندهلوی
جلال الدین محمد بلخی شاهکار عظیم مثنوی خود را با دفتر ششم پایان نداد و مثنوی معنوی ناتمام ماند. مولانا در انتهای دفتر ششم دو داستان را که عبارتند از داستان دژ هوش‌ربا و داستان سه پسر کاهل - که اولی به‌عنوان داستان اصلی و دومی به‌عنوان داستان درونه‌ای است- شروع می‌کند، اما بدون اینکه داستان‌ها را به سرانجامی برساند، از ادامه مثنوی باز می‌ایستد و سکوت اختیار می‌کند و با این سکوت خود خواننده را ...
[ 2 ] - بمبئی؛ ساحل زیبای تجارت و تماشا
بمبئی از شهرهای بسیار مهم بندری و تجاری ایالت مهار اشترای هند است. این شهر در قرن سوم قبل از میلاد جزء امپراطوری ماوریا بود. اکبرشاه، پادشاه مغولی هند بخش شمالی آن را ضمیمه ی قلمرو خود کرد. در سال 1534م پرتقالی ها آن را به تصرف خود درآوردند و در سال 1661م آن را به انگلستان واگذار نمودند. این شهر در فاصله ی سال های 1668ـ 1858م مرکز اصلی شرکت هند شرقی بریتانیا بود. آثار فراوانی از دوره ی حکوم...
[ 3 ] - تحلیل ساختار داستانهای پهلوانی- حماسی ایران بر اساس نظریه اسطوره‌های تقویمی
ساختارگرایی رویکردی است که قواعد ساختاری حاکم بر متون را با توجه به روابطشان در کل متن مورد بررسی قرار میدهد. پس از پراپ پژوهشگران همواره تلاش نمودهاند تا متون مختلف را مورد بررسی قرار داده با کشف الگوی ساختاری آنها، دستوری واحد برای تحلیل ساختار آنها ارائه نمایند. در پژوهش حاضر سعی شده است ساختار داستانهای پهلوانی ایرانی با تکیه بر داستانهای پهلوانی شاهنامه، بانوگشسب نامه، "کک کوهزاد"...
[ 4 ] - چند معنایی( ایهام) در غزل های فروغی بسطامی
چند معنایی(ایهام ) یکی از مهمترین امکانات زبان شعری است. این صنعت بدیعی را از انواع هنجارگریزی‌های معنایی می‌دانند که در محور همنشینی و مجاورت که مبتنی بر ترکیب است به وجود می‌آید و کلام را با ابهام که از عناصر مهم زبان ادبی است، پیوند میدهد. فروغی بسطامی از شاعران توانای عصر قاجار و قرن سیزدهم هجری است. در فن غزل سرایی از استادان مطرح این دوره است. عشق، عرفان و مدح مضامین اصلی غزلهای فروغی ...
[ 5 ] - بررسی موسیقی بیرونی وکناری غزلهای بابافغانی و وحشی بافقی
بابافغانی و وحشی بافقی، دو شاعر غزل‌سرا هستند که هریک، به‌نوعی سبک‌ساز و در تاریخ غزل فارسی و تأثیرگذار بوده‌اند. ازاین‌رو برای راه‌یابی به طرز غزل آنها، این مقاله به بررسی موسیقایی شعر، یعنی و قافیه و ردیف، در غزلهای این دو سخنور میپردازد. بدین منظور پس از ذکر مقدمهای درباره اهمیت و تأثیر این دو در تحول غزل، با ارائه نمودار و آمار، به روش تحلیل مقایسه‌ای- آماری، بررسی و مقایسه بحرها ...
[ 6 ] - نقد محققان بر شاهنامه‌ی فردوسی و پاسخ بدان (با تکیه بر آرای طه ندا)
یکی از شگردهای بررسی آثار جاودانی، نقد آن‌هاست. در نقد این شاهکارها، هم روساخت و شکل آثار ادبی واکاوی می‌شود و هم زیرساخت معنایی ـ عاطفی آنها. در این مقاله، بیشتر از نقد اسطوره‌ای و اجتماعی و تاریخی که مربوط به ژرف‌ساخت آثار ادبی است، در پاسخ به ناقدان شرقی و غربی شاهنامه استفاده خواهد شد. از حدود هزاروپانصد سال پیش، در سراسر جهان، متفکرانی دربارۀ ادبیات ایران پژوهش کرده‌اند و در این میان، حما...
[ 7 ] - تجربه عرفانی در وکروم اروشی
وکروم اروشی نام نمایشنامه ای از کالیداس ،شاعر قوی طبعِ هندی است که تجربه ای عرفانی را در آسمانی خیالی و مثالی به تصویر می کشد و در قالب اسطوره، رمز و نماد بیان می کند.از سوی دیگر وکروم اروشی، شخصیت اصلی نمایشنامه ، زنی آسمانی نژاد، و پری ای خیالی است که متضمن معنی آنیمای یونگ ، « دئنا»ی اوستا و بازتاب صفت جمال الهی و عشق در عالم عرفان است. اهمیت تحقیق حاضر که به روش توصیفی تحلیلی،با تکیه بر...
[ 8 ] - شگردهای هنری کتاب «نیستان» ادیب قاسمی‌‌کرمانی
یکی از مهمترین شگردهای هنری در کتاب «نیستان» ادیب قاسمی‌‌کرمانی که نقش بارزی در شهرت این اثر داشته، بهره‌‌گیری از صورخیال و عناصر علم بیان بوده که تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز، متناقض‌‌نما و حس‌‌آمیزی را دربر‌‌می‌‌گیرد. علوم بلاغی از آغاز طلوع شعر فارسی تا به امروز، همواره مورد توجّه شاعران بوده و حتّی در نخستین اشعار عروضی فارسی نیز می‌‌توان جلوه‌‌هایی ازآن را جستجو کرد. کتاب «نیستان» که در قا...
[ 9 ] - استعارۀ شناختی عشق در" کاش حرفی بزنی" از مصطفی رحماندوست ) بر اساس نظریۀ جورج لیکاف و مارک جانسون(
نظریۀ استعارۀ مفهومی، برای اولین بار در آراء دو زبانشناس معروف، "جورج لیکاف" و" مارک جانسون" مطرح شد. طبق این نظریه، اساسا ذهن انسان برای درک هر مفهوم انتزاعی، به صورت ناخودآگاه و غیر ارادی به شکل استعاری عمل می کند. یکی از مفاهیم انتزاعی که انسان از ابتدای زندگی قادر به درک آن می باشد، مفهوم عشق است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخگویی به این پرسش است که مفهوم عشق درکتاب"کاش...
[ 10 ] - مقایسۀ ساختارِ مرزباننامه و کلیله‌ودمنه (با تکیه بر نمودِ اندیشة هند و ایرانِ باستان)
مرزباننامه به شیوة کلیله و دمنه مشتمل بر حکایات و افسانههای حکمتآمیز است و از زبانِ انسان ها و وحوش نوشته شده است. این مؤلفه ها به همراه شیوة نگارشِ کتاب باعث شده است تا این اثر را تقلیدی از کلیله و دمنه بدانند و اهمیّتِ آن را بیش تر در فنّ نگارشِ آن قلمداد کنند، در صورتیکه وقتی زیرساخت و ساحتِ محتواییِ این دو کتاب را مقایسه کنیم، در خواهیم یافت که زیرساختِ فکری شان به دلیلِ دیدگاه حاکم بر آنها، بس...