عبدالمجید سیفی
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی
[ 1 ] - داعش و پدیداری موازنه تهدید در روابط ایران و عراق
چکیده روابط ایران و همسایه غربی آن را میتوان یکی از غیرعادیترین و استثناییترین روابط خارجی در دنیا تلقی کرد. روابط ایران و عثمانی و سپس عراق طی قرون اخیر شامل چرخهای از تعارضهای بلندمدت، جنگها و دورههای کوتاه مدت اتحاد، صلح سرد و همزیستی بوده است. از به قدرت رسیدن عبدالکریم قاسم در سال 1958 تا سرنگونی صدام در سال 2003، پرتعارضترین دوره در روابط دو کشور محسوب میشود به گونهای که طولان...
[ 2 ] - افراط‌گرایی نوسلفی در جهان اسلام: آثار و روش‌های مواجهه با آن
چکیده شکلگیری گونه‌های جدید یا احیای الگوهای پیشین افراط‌گرایی در درون جامعۀ اسلامی همواره یکی از مهم‌ترین عوامل در مهار جنبش‌های بیداری‌جویانه در سطح جهان اسلام بوده است. تاریخ جهان اسلام به‌تناوب این الگوها را به‌خود دیده است که با توجه به شرایط زمانی و مکانی به‌منزلۀ «پاد» عمل کرده‌اند. خیزش‌های نوین منطقۀ خاورمیانه و شمال افریقا، که از آخرین روزهای سال ۲۰۱۱ و تحت عنوان «ب...
[ 3 ] - گسترش نوسلفی‌گری در اروپا؛ زمینه‌های هویتی و پیامدهای امنیتی
قبل از پیدایش «داعش»، این باور وجود داشت که خطر «نوسلفی‌گری» به خاورمیانه محدود میشود؛ اما با تصاعد بحران تکفیریگری و سرایت آن به دیگر مناطق جهان، مشخص شدامنیت بینالمللی را نیز تهدید میکند. پس از خاورمیانه، اروپا دومین منطقهای است که با خطر نوسلفی‌گری مواجه شده است. شکلگیری و توسیع پدیدۀ تکفیریگری و پیوستن جوانان اروپایی به جریانهای نوسلفی در اروپا، مسئلۀ علمی این پژوهش است و از معبر...
[ 4 ] - «موازنه همه‌جانبه» و ائتلاف‌سازی عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران
چکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ائتلاف‌های منطقهای متعددی در مناطق ژئوپلتیک پیرامونی ایران و به‌ویژه در شبه‌‌جزیره عربستان ایجاد شده است. یکی از بازیگران منطقهای و محوری این ائتلاف‌ها، عربستان سعودی است. مبنای استدلال مقامات سعودی در این ائتلاف‌سازی‌ها، «موازنه تهدید» بوده که در مواجهه با جمهوری اسلامی، به مثابه منشاء تهدید شکل می‌گیرند. این مقاله با ردّ استدلال مذکور درپی ...
[ 5 ] - جهانی شدن و آثار آن بر مهاجرت نیروی کار
مهاجرت به‌عنوان یک واقعه مکان محور جمعیتی و متنوع، امری غیرقابلانکار است. بااین‌حال، بسیاری از پژوهشگران این حوزه بر این باور هستند که مهاجرت نیروی کار مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین نوع مهاجرت را شکل میدهد. با ایجاد تحولات جدید در سایه جهانیشدن جای تردیدی وجود ندارد که جهانیشدن به عنوان میراثی از تمدن بشری در دورههای جدید، باعث همپیوندی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در تمام جوامع شده است و اثر...
[ 6 ] - پیمان آب و هوایی پاریس و کشورهای جنوب
درحال حاضر بیش از 500 توافقنامه های بین المللی، منطقه ای، دوجانبه و چند جانبه محیط زیستی وجود دارد که به طور دائمی درحال تکامل بوده و بر شمار آنها افزوده میشود. در حوزه امنیتی مساله محیط زیست به طور قابل اجتنابی تحت تاثیر جهانی شدن و خطرات ناشی از این پیشرفتها است که کشورهای شمال و جنوب را در قالب عقد توافقنامه ها و عهدنامه های مختلف به مقابله با این تهدیدات برانگیخته است. اگر چه اغاز ا...
[ 7 ] - تقابل نئوسلفی‌ها با شیعیان و پیامدهای آن بر اتحاد جهان اسلام
تحولاتی که طی سال‌های اخیر در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا ایجاد شده، از زوایای گوناگون قابل تحلیل است. از بطن این تحولات، «سلفی‌گرایی سنتی» دچار دگردیسی شده و پدیده «نئوسلفیسم» به وجود آمده است. این مقاله، با بررسی مؤلفه‌ها و عناصر گفتمان نئوسلفیسم، «دگرسازی شیعی» را وجه اساسی این گفتمان تلقی کرده، و با رویکردی آینده‌پژوهانه و آسیب‌شناسانه، پیامدهای آن را در زمینه ایجاد اختلاف و تضعیف جهان اس...
[ 8 ] - «موازنه همه‌جانبه» و ائتلاف‌سازی عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران
چکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ائتلاف‌های منطقهای متعددی در مناطق ژئوپلتیک پیرامونی ایران و به‌ویژه در شبه‌‌جزیره عربستان ایجاد شده است. یکی از بازیگران منطقهای و محوری این ائتلاف‌ها، عربستان سعودی است. مبنای استدلال مقامات سعودی در این ائتلاف‌سازی‌ها، «موازنه تهدید» بوده که در مواجهه با جمهوری اسلامی، به مثابه منشاء تهدید شکل می‌گیرند. این مقاله با ردّ استدلال مذکور درپی ...
[ 9 ] - ترکیه پساکودتا و گذار به دولت آنوکراتیک
پس از وقوع کودتای ناکام در ژوئن 2016، مجموعه تحولاتی در ترکیه آغاز شده که با دورههای پساکودتای دهههای گذشته این کشور قابل مقایسه نیست. هدف این مقاله تحلیل ماهیت دولت در ترکیه پس از کودتای مذکور است. پرسش اصلی مقاله عبارتست از اینکه ماهیت دولت ترکیه پس از کودتای ناکام ژوئن 2016 چگونه است؟ فرضیه مقاله نیز اینگونه صورتبندی شده است که تحولات و مجموعه تغییراتی که رجب طیب اردوغان و حزب متبوع و...
[ 10 ] - واقع‌گرایی نوکلاسیک چارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی عربستان در قبال بیداری اسلامی
خیزش‌هایی که از اواخر سال ۲۰۱۰ بسیاری از کشورهای خاورمیانۀ عربی و شمال آفریقا را درنوردید، تأثیر بسزایی بر جهت‌گیری سیاست خارجی دولت‌های این منطقه داشته است. سیاست خارجی عربستان سعودی به‌عنوان کنشگری مهم در منطقه نیز از این تأثیرپذیری مستثنا نبوده است. جهت‌گیری سیاست خارجی عربستان در قبال این خیزش‌ها از یک سو حمایت از سرنگونی دولت‌های لیبی و سوریه و از سوی دیگر مداخله مستقیم نظامی در بحرین...
Co-Authors