عباس حاتمی
[ 1 ] - دولت در پیرامون و پیرامون در دولت؛ سندروم‌های در هم‌تنیدگی اقتصاد، سیاست و اجتماع
تحولات دوره هشتساله دولت احمدی‌نژاد نشان می‌دهد در این دوره، میان سیاست‌های اقتصادی پیرامونی این دولت مانند سهام عدالت، مسکن مهر و هدفمندی یارانه‌ها از یک سو و پایگاه اجتماعی و انتخاباتی پیرامونی آن از سویی دیگر، نوعی رابطه متقابل وجود داشته است. این رابطه مبانی نظریه‌ای را شکل بخشید که به ترتیب دولت در پیرامون و پیرامون در دولت نامیده می‌شود. این ارتباط در وهله اول نوعی در هم تنیدگی میان اقتص...
[ 2 ] - درآمدی بر عوامل افول و نوزایش جامعه‌شناسی اقتصادی
چکیده جامعه‌شناسی اقتصادی از زمان پیدایش در اواخر دهۀ 1890 تا دورۀ معاصر تحولات چشمگیری داشته است. جامعه‌شناسان اقتصادی این تحولات را در قالب سه دورۀ زمانی دسته‌بندی کرده‌اند: 1890 تا اواخر 1920 یا دورۀ ظهور، 1930 تا 1960 یا دورۀ افول، و پس از دهۀ 1970 یا دورۀ نوزایش جامعه‌شناسی اقتصادی. درحالی‌که این دسته‌بندی در جامعه‌شناسی اقتصادی تاحدی مرسوم است، بحث دربارۀ علل و عوامل افول و نوزایش یا وجوه...
[ 3 ] - تجزیه و تحلیل نقش کیفیت زندگی بر نوع و میزان مشارکت سیاسی (مطالعه موردی: شهر اصفهان)
این مقاله با هدف تجزیه و تحلیل نقش کیفیت زندگی بر نوع و میزان مشارکت سیاسی نگاشته شده است. روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشاست. دادههای پژوهش از شهر اصفهان بدست آمده و از طریق تکمیل پرسشنامه نزد 385 نفر از افراد با استفاده از نرم افزار SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس یافته‌های پژوهش،متغیرهای بهزیستی شخصی (15/0=r)، بهزیستی خانوادگی (19/0=r)، رضایت از روابط بین شخصی (28/0=r)، وضعیت اقتصا...
[ 4 ] - بررسی رابطۀ میان استیفای حقوق شهروندی با نوع مشارکت سیاسی در شهر اصفهان
به‌دنبال رشد شهرنشینی، مفاهیم جدیدی مانند شهروندی و حقوق شهروندی وارد گفتمان سیاسی کشورها شده و حقوق و تکالیفی را متوجه جامعه و دولت کرده است. وجه تمایز انسان پیشامدرن به‌عنوان یک فرد «مکلف» از انسان پسامدرن به عنوان یک فرد «محق» است. در این میان، میزان استیفای حقوق شهروندی، مشارکت سیاسی را به‌لحاظ کمّی و کیفی می‌تواند تحت تأثیر قرار دهد. بر اساس این، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ میان استیف...
[ 5 ] - پوپولیسم و کورپوراتیسم در پهلوی دوم: ابزارهایی نرم برای یک اقتدارگرایی سخت
این مقاله نشان می‌دهد که پهلوی دوم، از دهة 1340 به این سو، به‌سمت نوعی اقتدارگرایی سخت حرکت کرده است و عموماً چنین استدلال می‌شود که این اقتدارگرایی بیش‌تر از طریق سازوبرگ‌های سرکوب عریان، مانند ارتش و نیروهای امنیتی ساواک، محقق شده است. در این مقاله مشخص می‌شود که رژیم پهلوی در این مسیر از سازوبرگ‌های سرکوب رقیق و ناپیدا، مانند ابزارهای پوپولیستی و کورپوراتیستی، نیز بهره گرفته است. بر این اساس...
[ 6 ] - ارتش و دولت‌سازی در ایران و اروپا مطالعه‌ای تطبیقی در کارکردها و بسترها
چکیده بررسی اولیۀ ادبیات دولت‌سازی در ایران و اروپا نشان می‌دهد که در هر دو دولت‌سازی ارتش نقش برجسته‌ای داشته است. با وجود این، ادبیات دولت‌سازی در ایران این سؤال عمده را بی‌پاسخ گذاشته است که آیا ارتش در ایران این نقش برجسته را به شیوه‌ای مشابه یا به شیوه‌ای متمایز از ارتش‌های اروپایی ایفا کرده است؟ این مقاله با بهره‌گیری از روش مقایسه‌ای نشان می‌دهد که نقش ارتش در دولت‌سازی‌های ایران و اروپا...
[ 7 ] - تأثیر شکاف جنسیتی بر رفتار انتخاباتی زنان در شهر اصفهان
تأثیر شکاف‌های جنسیتی بر رفتار انتخاباتی عموماً در قالب سه الگوی شکاف سنتی، همگرایی و تجدید نظرطلبانه صورتبندی شده اند. این مقاله با استفاده از روش پیمایشی و جمع‌آوری داده از بین 230 نفر زن و مرد در شرایط رأی‌دهی در شهر اصفهان، نشان داد که اولاً الگوی شکاف جنسیتی سنتی یا محافظه کارتر بودن زنان نسبت به مردان در این جامعه آماری تفوق داشته است. ثانیاً تأثیر این شکاف جنسیتی سنتی در جامعه آماری زنان یک...
[ 8 ] - تمثیل تخت پروکروستس چارچوبی برای تحلیل چالش‌های رابطۀ نظریه و واقعیت در علوم سیاسی
این مقالهبه جای بحث های رایج در خصوص تقدم و تاخر نظریه و واقعیت (Fact)، با استفاده از تمثیل تخت پروکروستسبر آسیب شناسی رابطه نظریه و واقعیت متمرکز می شود. در این جا تمثیل تخت پروکروستس وضعیتی را در علوم سیاسی بازتاب می بخشد که در آن محقین تنها آندسته از واقعیتها یا فکتها را برمی گزینند که با نظریه آنها سازگاری دارد، اما واقعیتها ناسازگار را یا نادیده می گیرند یا آن را بهگونهای جرح و تعدی...
[ 9 ] - بازسازی معنایی بحران آب در شرق اصفهان براساس نظریۀ زمینه‌ای
امروزه محیط زیست به یکی از اصلی‌ترین کانون‌های مطالعۀ پژوهشگران علوم اجتماعی تبدیل شده است. به‌دلیل همین اهمیت، مقالۀ پیش رو با روش زمینه‌ای استروس و کوربین، در پی درک معنایی بحران آب نزد کشاورزان سه شهر زیار، اژیه و ورزنه در شرق اصفهان است. براساس تسلسل تعریف‌شده در این روش، برای گردآوری داده‌ها و رسیدن به مرحلۀ اشباع و اطمینان، 17 مصاحبه انجام شد؛ سپس در مرحلۀ کدگذاری باز، 35 مفهوم اولیه استخ...
[ 10 ] - Comparative Study of How the Type of Civil Society May Influence the Type of Transition in Revolutions of Tunisia, Egypt and Libya
General views have usually ignored the relation between the type of civil society and the type of political transitions. To address this shortcoming, the current article has reinvestigated this relation through a comparative study of revolutions in Egypt, Tunisia and Libya. In the framework of this relation, this article has demonstrated that remarkable development of civil society in Tunisia a...
Co-Authors