علیرضا ال بویه
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
[ 1 ] - مری وارن و استدلال های پیامدگرایانه برجواز سقط جنین
سقط جنین یکی از مسائل مهم در اخلاق کاربردی است و استدلال‌های بسیاری در دفاع و بر ضد آن اقامه شده است. برخی فیلسوفان اخلاق با توجه به نظریة هنجاری خود در فلسفة اخلاق، این موضوع را بررسی کرده و برخی دیگر بدون توجه به نظریة هنجاری به واکاوی آن پرداخته‌اند. خانم وارن از کسانی است که در موضوع سقط‌جنین بر اساس هر دو شیوه استدلال کرده است. با توجه به اینکه پیامدگرایی اخلاقی، یکی از نظریه‌های رایج در ...
[ 2 ] - سقط جنین و استدلال آینده‌ای شبیه آینده ما
یکی از استدلال‌هایی که بر نادرستی سقط جنین به لحاظ اخلاقی از لحظه لقاح اقامه شده، استدلالی است که به «استدلال آینده‌ای شبیه آیندۀ ما» معروف است و مدافعان و مخالفان بسیاری دارد. دان مارکوس - که این استدلال بیشتر با نام او قرین است و با نام او شناخته میشود - با مسلّم انگاشتن و نادرست بودن قتل انسانها و ضمن توجیه و تبیین این نادرستی، می‌‌کوشد تا با بیان و برجسته کردن شباهت جوهری جنین با انسانها...
[ 3 ] - بررسی و نقد نظریه حکیم سبزواری در تبیین «أمر بین أمرین»
یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح در جامعه فکری مسلمانان ربط و نسبت افعال ارادی انسان با نظام افعال الهی است؛ به‌گونه‌ای‌که هر کدام از جریان‌های فکری در قبال آن موضع گرفته‌اند. به‌طور‌کلی در این مسئله چهار نظریه مطرح است: نظریه جبر مطلق، نظریه تفویض مطلق؛ نظریه کسب و نظریه «أمرٌ بین أمرین». سه نظریه نخست به اهل سنت مربوط است و نظریه اخیر ویژۀ پیروان اهل‌بیت پیامبر9(ص) می‌باشد. مشکل سه نظریه نخست آن است...
[ 4 ] - اعتیاد اینترنتی از منظر اخلاقی و آسیب‌های اخلاقی آن
امروزه استفاده از اینترنت جزء جدانشدنی زندگی انسانها گشته است. از اینترنت در مدرسه‌ها، دانشگاه‌ها، بانک‌ها، امور تجاری، ارتباط‌های اجتماعی و... استفاده میشود. با همه فوایدی که اینترنت برای پیشبرد زندگی اجتماعی به همراه دارد، آسیب‌هایی را نیز به دنبال داشته که یکی از این آسیب‌ها، استفاده بیش‌ازحد از این فناوری بوده که از آن به اعتیاد اینترنتی تعبیر میشود. تاکنون پژوهش‌های زیادی درباره علل و ز...
[ 5 ] - هک‌کردن و نفوذ به سیستم‌های رایانه‌ای از منظر اخلاقی
استفاده از سیستم‌های رایانه‌ای و اتصال آنها از طریق شبکه و اینترنت، منجر به ایجاد مشکلات امنیتی بسیاری در رایانه‌ها شده است. توسعه روز افزون فناوری‌ها و روند فزاینده اتکای انسانها به رایانه‌ها برای انجام کارهای حیاتی خود، حاکی از آن است که مشکلات امنیتی آینده ممکن است پیامدهای جدی‌تری را نسبت به رخدادهای امروزی در پی داشته باشد. یکی از تأثیرگذارترین مهارت‌ها برای برقراری امنیت در فضای مجازی، م...
[ 6 ] - سقط جنین و استدلال ذات نوعی
استدلال‌های متفاوتی بر مجاز‌نبودن سقط جنین به لحاظ اخلاقی از لحظه لقاح اقامه شده است؛ از جمله استدلال ذات نوعی، استدلال از طریق تقدس حیات انسان، استدلال شیب لغزنده، استدلال از طریق بالقوگی، استدلال آینده‌ای شبیه آیندۀ ما و استدلال از طریق احتمال. در این مقاله، نخست استدلال ذات نوعی بر اساس دیدگاه مادی‌نگارانه فیلسوفان غربی بررسی میشود و در ادامه بر اساس سه مکتب فلسفی مشاء، اشراق و حکمت متعالیه...
[ 7 ] - حق زن بر کنترل بدن خود
دیدگاه‌‌های گوناگونی دربارۀ سقط جنین، از منظر اخلاقی، طرح شده است. برخی بر آنند که سقط جنین، به لحاظ اخلاقی، از لحظه لقاح مطلقاً نادرست است. حتی در صورتی که جان مادر در معرض خطر باشد؛ در مقابل، عده‌‌ای معتقدند نه تنها سقط کردن جنین در طول مدت بارداری نادرست نیست، بلکه کشتن نوزاد تازه متولد شده نیز نادرست نیست. گروه سوم قائل به تفصیل‌‌اند: برخی سقط جنین را در صورتی مجاز می‌‌دانند که جان مادر در م...
[ 8 ] - سامری خیرخواه و‌جواز سقط جنین
مقا‌لة جودیث جارویث تامسون با عنوان «در دفاع از سقط جنین» یکی از تأثیرگذارترین مقالات در مسئلة‌ی مهم سقط جنین از منظر اخلاقی است، به گونه‌‌ای که پس از انتشار آن در سال 1971م. تا-کنون بیشترین بازچاپ و نقد و بررسی را به خود اختصاص داده است. وی در مقام استدلال بر مدعای خویش از تمثیل بهره می‌برد و با تکیه بر مثا‌ل‌هایی نظیر ویولن‌نواز، هنری فوندا، سارق، شکلاتهای دو برادر و سامری خیرخواه سعی در ...
[ 9 ] - بررسی و نقد دیدگاه پیتر سینگر درباره اخلاقی بودن سقط جنین
پیتر سینگر از فیلسوفان اخلاق پرآوزه‌ای است که به خصوص در اخلاق کاربردی و حقوق حیوانات آثار بسیاری از او منتشر شده است و بسیار مورد توجه و نقد و بررسی قرار گرفته است. او در دفاع تمام عیار از حقوق حیوانات تلاش بسیار کرده است تا جایی که در مقایسه حیوانات با انسانها نه تنها از یک سو، کشتن حیوانات و خوردن گوشت آنها را اخلاقی نمی‌داند بلکه از سوی دیگر، کشتن جنین و حتی نوزاد را اخلاقی تلقی می‌کند. اس...
[ 10 ] - اصل دفاع از خود و تعارض جان مادر و جنین از دیدگاه تامسون
Self-defence is everyone’s right. Based on this right, one can defend himself against any eminent threat, even if it cause the predator’s death. This ethical principle is an applicable principle in ethics in war. However, the principle of self-defence has been applied in other situation such as justification of abortion if mother’s life is threatened by her fetus. Judith Thompson is a philosoph...
[ 11 ] - نادرستی سقط جنین به لحاظ اخلاقی بر مبنای هدیه بودن جنین از سوی خدا
سقط جنین یکی از مسائل مهم و پرچالش در اخلاق پزشکی است که اندیشمندان بسیاری را متوجه خود ساخته است و موافقان و مخالفان بسیاری به سود یا زیان آن استدلال کرده‌اند. فیلسوفان اخلاق با رویکردی فلسفی بدان پرداخته و بر این مطلب اتفاق نظر دارند که کشتن انسان بالغ که شخص نیز به شمار می‌آید به لحاظ اخلاقی نادرست است اما در اینکه جنین نیز انسان یا شخص هست یا نه اختلاف نظر دارند. برخی از آنان جنین را از هما...
[ 12 ] - نقشِ فناوری در زیستِ اخلاقی شهروندان
فناوری جزء لاینفک زندگی امروز است که در شکل‌‌گیری فرهنگ جوامع و تغییر سبک زندگی انسانها نقش به‌سزایی دارد. فرهنگ اخلاق محور یا سبک زیستن اخلاقی همواره از خاستگاه‌‌های بشر بوده که تأثیر فناوری برآن قابل توجه است. یکی از زیرساخت‌‌های مؤثر در تحقّق زیست اخلاقی، فناوری و بهره‌‌گیری از آن در مدیریت بخش عمومی جامعه است. استفاده از فناوری در طراحی و ارائه زیرساخت‌‌های لازم، ...
Co-Authors