مهدی کرمانی
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
[ 1 ] - تحلیل کیفی واسطه‌گری در بازار مسکن شهر مشهد: رویکردی جامعه‌شناختی به پدیده‌ای اقتصادی
این پژوهش به واکاوی تجربه‌ی زیسته و شناخت ادراک عاملان بازار مسکن از واسطه‌گری بنگاهداران در این بازار می‌پردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش اکتشافی، از لحاظ فرایند اجرای پژوهش کیفی و از نظر نتایج پژوهش، کاربردی و از جهت معیار زمان، مطالعه‌ای مقطعی (1396-1395) است. از تحلیل نظام‌مند مصاحبه‌ی عمیق با 19 نفر از فعالان حوزه‌ی بازار مسکن در مشهد به روش نظریهی زمینه‌ای با رویکرد اشتراوس و کوربین...
[ 2 ] - پدیدارشناسی همسرگزینی دختران جوان در شهر مشهد
در هر جامعهای برای گزینش همسر، بنا‌بر شرایط و مقتضیات آن جامعه، معیارها و هنجارهایی وجود دارد. به بیان دیگر، همسرگزینی امری اجتماعی و تا حد زیادی تحت‌تأثیر ارزشهای غالب در جامعه است. بیشتر تحقیقات انجام‌شده در این حوزه از استراتژیهای قیاسی و روشهای کمّی برای بررسی این پدیده بهره بردهاند؛ در‌صورتی‌که این پدیده در تجربه زیستۀ عاملان اجتماعی ابعاد ذهنی و مصادیق عینی متنوع و در‌عین‌حال پیچیده...
[ 3 ] - فرا تحلیل کیفی دو دهه تحقیقات حوزه توانمندسازی زنان روستایی و شهری در ایران
پژوهش حاضر در صدد بررسی و فراتحلیل کیفی مطالعات حوزه توانمندسازی زنان روستایی و شهری بوده است. بر این اساس در گام نخست تمامی مقاله های علمی- پژوهشی با کلیدواژه های توانمندی و توانمندسازی در بازه زمانی 1375 تا 1395 از پایگاه اطلاعاتی علمی جهاد دانشگاهی و پایگاه استنادی نورمگز استخراج شد که شصت مورد را در بر می گرفت. در ادامه چهل و دو مقاله ای که شامل واژههای زنان روستایی یا زنان شهری در عن...
[ 4 ] - میدان آموزش به‌مثابه وابسته کارکردی غیرقابل اعتنا: مورد مطالعه، تحلیل جایگاه میدان آموزش ایران در میدان قدرت
مقاله حاضر درصدد تبیین این مسئله است که میدان آموزش در میدان قدرت از چه جایگاهی برخوردار است؟ چارچوب مفهومی مقاله براساس نظریات بوردیو تدوین گردید. به‌منظور گردآوری و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل اسنادی و تحلیل موضوعی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در روش اسنادی عبارت بود از اسناد فرادستی که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، اسناد توسعه و بودجه به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. در روش تحلیل موضوعی، ...
[ 5 ] - سرمایه‌گذاران واسطه‌ای و سوداگری حرفه‌ای در بازار مسکن مشهد تحلیل جامعه‌شناختی پدیده‌ای اقتصادی
شکل‌گیری چرخه‌های رونق یا رکود و نوسانات قیمتی در بازار مسکن، بر اقتصاد کشور و خانوارها تأثیرگذار است. روندهای بازار مسکن، از تقاضای سوداگرانه و تجربیات، نگرش‌ها و انتظارات کنشگران از جمله سرمایه‌گذاران واسطه‌ای تأثیر می‌پذیرد. از این‌رو، پژوهش حاضر به واکاوی تجربۀ زیسته و ادراک عاملان بازار مسکن از رفتار سرمایه‌گذاران واسطه‌ای مسکن می‌پردازد. این پژوهش به‌لحاظ ماهیت اکتشافی، از لحاظ رویکرد اجر...
[ 6 ] - کنشگران نهادی به مثابه متولیان منفعت بر؛ مطالعه کیفی تجربه زیسته عاملان بازار مسکن مشهد
این پژوهش که به واکاوی تجربه زیسته و شناخت ادراک عاملان بازار مسکن از کنش نهادهای فعال در حوزه مسکن می‌پردازد، اکتشافی، کیفی، کاربردی و مقطعی (1396-1395) است. بر این اساس تحلیل نظام‌مند مصاحبههای عمیق با 22 نفر از فعالان حوزه مسکن در مشهد به روش نظریه زمینه‌ای با رویکرد اشتراوس و کوربین صورت گرفتهاست. درنهایت پدیده مرکزی تحت عنوان «کنشگران نهادی به‌مثابه متولیان منفعت‌بر» به دست آمد. ازجمله م...
[ 7 ] - تحلیل کیفی واسطه‌گری در بازار مسکن شهر مشهد: رویکردی جامعه‌شناختی به پدیده‌ای اقتصادی
این پژوهش به واکاوی تجربه‌ی زیسته و شناخت ادراک عاملان بازار مسکن از واسطه‌گری بنگاهداران در این بازار می‌پردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش اکتشافی، از لحاظ فرایند اجرای پژوهش کیفی و از نظر نتایج پژوهش، کاربردی و از جهت معیار زمان، مطالعه‌ای مقطعی (1396-1395) است. از تحلیل نظام‌مند مصاحبه‌ی عمیق با 19 نفر از فعالان حوزه‌ی بازار مسکن در مشهد به روش نظریهی زمینه‌ای با رویکرد اشتراوس و کوربین...
[ 8 ] - روسپی‌گری: تحمیل اجتماعی یا انتخاب شخصی؛ ارائه یک تحلیل کیفی
چکیده این پژوهش به واکاوی تجربة زیسته و شناخت ادراک عاملان اجتماعی پیرامون پدیده روسپی‌گری می‌پردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش اکتشافی، از لحاظ فرایند اجرای پژوهش کیفی و مبتنی بر پارادایم تفسیری، از لحاظ نتایج پژوهش کاربردی و به لحاظ معیار زمان مطالعه مقطعی (1396-1397) است. از تحلیل نظام‌مند مصاحبه عمیق با 16 نفر از عوامل بازار روسپی‌گری (روسپی، واسطه و مشتری) به روش نظ...
[ 9 ] - کنشگران نهادی به مثابه متولیان منفعت بر؛ مطالعه کیفی تجربه زیسته عاملان بازار مسکن مشهد
این پژوهش که به واکاوی تجربه زیسته و شناخت ادراک عاملان بازار مسکن از کنش نهادهای فعال در حوزه مسکن می‌پردازد، اکتشافی، کیفی، کاربردی و مقطعی (1396-1395) است. بر این اساس تحلیل نظام‌مند مصاحبههای عمیق با 22 نفر از فعالان حوزه مسکن در مشهد به روش نظریه زمینه‌ای با رویکرد اشتراوس و کوربین صورت گرفتهاست. درنهایت پدیده مرکزی تحت عنوان «کنشگران نهادی به‌مثابه متولیان منفعت‌بر» به دست آمد. ازجمله م...
[ 10 ] - عملکرد زنان به عنوان عامل جبران کننده در اقتصاد خانوار، تحلیل کیفی روایتهای زنان متأهل در شهر مشهد مبتنی بر نظریهی زمینه‌ای
مطالعات مختلف مؤید ارزیابی تناقض آلود موقعیت زنان در نهاد خانواده است که در عین ایفای نقش گسترده از سوی ایشان در عرصههای مختلف زندگی خانوادگی، عملا سهم زیادی از آن نادیده گرفته میشود. پژوهش حاضر، با هدف واکاوی این فرایند مبتنی بر ادراکات و تجارب زیستهی زنان در قالبی ژرفانگر طراحی و اجرا شده است. روش انجام پژوهش کیفی و مبتنی بر نظریهی زمینه‌ای بوده‌است. داده‌ها از طریق مصاحبههای نیمهساخت...
[ 11 ] - سازندگان فن‌سالار و خلق ارزش: کشاکش منفعت‌جویی و اعتباریابی؛ مطالعه موردی عاملان اجتماعی بازار مسکن در مشهد
این پژوهش که به واکاوی کنش سازندگان مسکن، شرایط حاکم بر کردار آنان، عوامل مؤثر و راهبردهای اتخاذی از سوی آنان می‌پردازد. بر اساس تحلیل نظام‌مند مصاحبههای عمیق با 25 نفر از فعالان حوزه مسکن در مشهد به روش نظریه زمینه‌ای با رویکرد اشتراوس و کوربین صورت گرفته است. ماحصل کدگذاری باز داده‌ها 256 کد اولیه بود که در قالب 20 مقوله محوری قرار گرفت و درنهایت پدیده مرکزی تحت عنوان «سازندگان فن‌سالار در ک...
[ 12 ] - سیر نزولی عادت‌واره نهادی معلمان (مطالعه موردی معلمان دوره متوسطه دوم شهر مشهد)
پژوهش حاضر سعی در تبیین این مسأله را دارد که عادت‌واره نهادی معلمان در مشهد در چه سطحی قرار دارد؟ و در طول زمان تغییرات آن چگونه بوده است؟ یعنی این که معلمان در گذشته از چه عادت‌واره نهادی برخوردار بوده و امروزه از چه عادت‌واره نهادی برخوردار هستند؟ بدین منظور چارچوب مفهومی پژوهش بر اساس نظریات بوردیو تدوین گردید. جهت گردآوری و تحلیل داده‌ها از روش پیمایش و تحلیل موضوعی بهره گرفته شد. جامعه آما...
[ 13 ] - رفتار باروری زنان ایران همگام با فرایند تحولات خانواده در سه دهه‌ی گذشته
در این مقاله تحولات مربوط به باروری زنان در خانواده از سال 1360 تا 1390 با استفاده از روش تحلیل ثانویهی آمار، اسناد و مدارک جمعیتی تحلیل شده است.نرخ رشد سالانه جمعیت کشور ایران در سال 1365 حدود 3.9% بوده که در سال 1390 به 1.3 درصد کاهش‌یافته؛ در چنین وضعیتی انتظار میرفت میزان رشد تعداد خانوارها متناسب با کاهش رشد جمعیت رو به افول بگذارد؛ درحالی‌که نرخ رشد سالانهی تعداد خانوارها در سالهای 1...
[ 14 ] - تکوین تکثر تمایز در میدان، عادت‌واره و سرمایه: صورتبندی نظریه توسعه از دیدگاه بوردیو
با توجه به این که بوردیو در آثار تجربی و نظری خویش ایده‌ی مدرنیته، تحول، توسعه و تکامل جوامع را به‌طور غیر مستقیم مطرح نموده است، مسأله‌ی اصلی تحقیق حاضر حول این موضوع متمرکز است که توسعه در آثار بوردیو چگونه نمود یافته است؟ و چه ویژگی‌هایی دارد؟ نتایج مرور نظام‌مند آرای بوردیو نشان می‌دهد توسعه از دیدگاه بوردیو عبارت است از تغییر ...
[ 15 ] - نشانه‌شناسی اجتماعی روپوش مدرسه در روایتهای دختران جوان مشهدی
پژوهش حاضر بهدنبال بررسی انتقادی شمایی از تجربۀ تحصیلی دختران جوان است. این واکاوی براساس رویکرد روشی نشانه‌شناسی اجتماعی ون لیوون (2005) و با تمرکز بر روپوش مدرسه به‌منزلۀ یکی از منابع نشانه‌شناختی حاضر در تجربۀ زیستۀ عاملان اجتماعی مدنظر انجام شده است. نتایج نشان دادند قواعد الزام‌آور مدرسه دربارۀ روپوش، دانش‌آموزان را در فرایندی قرار می‌دهد که محصول آن، ایجاد نوعی گسست معنایی در صورتبندی ...
[ 16 ] - برساخت معنایی نهاد خانواده و ترکیب‌بندی آن در فضای رسانهای؛ تحلیل فرهنگی-اجتماعی برنامه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان
طبق آمارهای رسمی حداقل یک مورد از هر چهار خانواده ایرانی دارای تجهیزات دسترسی مستقیم به امواج ماهواره‌ای هستند. همین گزارشها افزایش سالیانه در این دسترسی و بهرهبرداری را نشان می‌دهد. علی‌رغم برخی موضعگیریهای رسانهای و بعضا تبلیغاتی، آنچه که کمتر بدان پرداختهشده، تحلیل علمی اثرگذاریهای ضمنی و تدریجی برنامه‌های مذکور بر فرهنگ و حیات اجتماعی مخاطبان بوده‌است. برای دریافت چنین تصویری باید پر...
[ 17 ] - مطالعۀ جامعه‌شناختی ناهنجاری‌های جنسی در پاتوق‌های کارتن‌خوابی شهرهای تهران و مشهد
پدیدۀ بی‌خانمانی را به‌عنوان یکی از مسائل اجتماعی روز ایران، از جهات مختلف می‌توان بررسی کرد. در این بین، موضوع امر جنسی در میان افراد بی‌خانمان، علی‌رغم اهمیت آن مغفول مانده است. این پژوهش با هدف بررسی وجوه ناظر بر امر جنسی در زیست کارتن‌خوابی، به کندوکاو در کنش‌های عاطفی و جنسی افراد بی‌خانمان می‌پردازد. رویکرد این پژوهش کیفی، و مبتنی بر نظریۀ زمینه‌ای است. در این راستا، با 42 بی‌خانمان شامل ...
[ 18 ] - ادراک زنان متأهل شهر مشهد از معانی اجتماعی اشتغال: کارکردها و پیامدها
تغییرات فزاینده‌ای که در مطلوبیت‌های اجتماعی و فرهنگی رخ داده است، به تغییر نقش زنان در جامعه منجر شده و آنان را جهت کسب استقلال در ابعاد مختلف رهنمون ساخته است. از این‌رو آنان اشتغال را فرصتی برای کسب مواهبی می‌دانند که شاید در خانه دسترسی به آن چندان مقدور نیست. این پژوهش با روش نظریه زمینه‌ای انجام شده است و با استفاده از بیست‌و‌پنج مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با زنان جوان متأهل شاغل و خانه‌دار...
[ 19 ] - نشانه‌شناسی اجتماعی مدرنیزاسیون ایرانی در رمان مدیر مدرسه
جلال آل احمد به عنوان یک رمان نویس واقع‌گرا در آثار خود، به دنبال انعکاس وقایع و مسائل اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایرانی بوده‌است. رمان مدیر مدرسه نیز مانند سایر آثار وی، بازتابی از ناکامی تجربه مدرنیت در ایران است. به تعبیری داستان روایت شده از مدرسه توسط جلال، نمایی از جامعه ایرانی است، که حضور هم زمان ارزش‌ها و باور‌های سنتی و رهاوردهای مدرن را در تقابل با یکدیگر تجربه کرده‌است. مطالعه حاضر ...
[ 20 ] - پدیدارشناسی سرمایۀ جنسی: بررسی کیفی در تجربۀ زیستۀ زنان جوان قشر متوسط در شهر مشهد
سرمایۀ جنسی همچون دیگر انواع سرمایه، ابزاری برای مبادله یا هدفی برای انباشت دارایی‌های مطلوب انگاشته شده است. به‌طور خاص انتظار می‌رود سرمایۀ جنسی برای زنان که تبعیض‌ها و محدودیت‌هایی برای دست‌یابی به انواع دیگر سرمایه دارند، قدرت چانه‌زنی در زندگی اجتماعی‌شان را فراهم آورد. بر این اساس پژوهش حاضر بر آن است تا مبتنی بر رویکردی پدیدارشناسی، برساخت سرمایۀ جنسی در تجربۀ زیستۀ زنان جوان را واکاوی ک...
[ 21 ] - Women’s Agency in the Face of Symbolic Violence in the Middle Class
Extended abstract Introduction: The family has two faces. A family may be like the paradise that encompasses the feelings of love and security, and family members love each other, care for each other, and get along with each other. However, a family can also have a dark side and it can be regarded as an environment prone to violence in the society. Violence in the family occurs both against wo...
[ 22 ] - Women’s Agency in the Face of Symbolic Violence in the Middle Class
Extended abstract Introduction: The family has two faces. A family may be like the paradise that encompasses the feelings of love and security, and family members love each other, care for each other, and get along with each other. However, a family can also have a dark side and it can be regarded as an environment prone to violence in the society. Violence in the family occurs both against wo...
[ 23 ] - Extra-curricular activities and entrepreneurial orientation in the organizational culture of the university; Case Study of Ferdowsi University of Mashhad
The present study investigates the life experience of students in cultural and extra-curricular activities in a university based on the granded theory method with the aim of examining the relationship between organizational culture and the formation of social entrepreneurial inclinations. The data analysis, which was obtained through semi-structured interviews with 22 students at Ferdowsi Unive...
Co-Authors