حمیدرضا توکلی
[ 1 ] - حافظ و آشنایی‌زدایی در قلمرو تلمیح
تلمیح از آشناترین و پرسابقه‌ترین شگردهای بلاغی در ادبیات ایران و جهان است. در این نوشتار به شیوه‌های کاربرد تلمیح در معنای ویژه‌تر و رایج‌تر آن که عبارت از اشارات داستانی است، در شعر حافظ توجه می‌شود. حافظ تلمیحاتی آشنا را در نمونه‌هایی چشمگیر، به شکل و شیوه‌ای ناآشنا و متفاوت روایت می‌کند. گاه داستان را از گونه‌ای دیگر می‌نگرد و گاه از ایهام و تناسب در پیچیده کردن ساختار اشاری و تداعی‌انگی...
[ 2 ] - مولانا و ابلیس امیدوار
ناامیدی از بخشایش خداوندی از بنیانیترین ویژگی‌های شخصیت ابلیس است که از دیرباز بر آن انگشت گذاشته‌اند. در مثنوی و غزلیات شمس ابلیس همان شخصیت رانده، لعین و ناامید است، اما مولانا در لحظه‌هایی ویژه سرور مهجوران را در چشمانداز امید جای می‌دهد و داستان آفرینش را از زاویه‌ای دیگر می‌نگرد. این چشمانداز با سنت دفاع از ابلیس در فرهنگ عرفانی ما پیوند می‌گیرد؛ سنتی که خود خلافآمد رویکرد سنت عرف...
[ 3 ] - تداعی، قصه و روایت مولانا
[ 4 ] - جایگاه روایت‌شناختی و بلاغی نیایش در مثنوی
اگر نیایش‌های مثنوی را از چشم‌اندازی روایت‌شناختی و بلاغی بنگریم، با جلوه‌های هنری مناجات‌ها آشنا می‌شویم و نیز جوانبی از جهان‌شناسی مولانا دربارۀ پیوند و گفت‌وگوی آدمی با خداوند. نیایش‌های مثنوی غالباً ناگهانی پدیدار می‌شوند. گاهی سرگردان می‌شویم که نیایش‌ها از زبان راوی بیرون می‌آیند یا از شخصیت داستان؛ حتی گاه در متن قصّه نیایش نیستند. نیایش‌ها بیشتر در لحظه‌هایی ویژه از ماجرا نمایان می‌شو...
Co-Authors