عصمت اسماعیلی
دانشگاه سمنان
[ 1 ] - مقایسه ایهام در اصطلاحات موسیقی شعر حافظ با دو شاعر هم‌سبک پیشین: خواجو و امیرخسرو
یکی از مشخصات بارز سبک حافظ ایهام است و در این میان ایهام‌سازی با کلمات موسیقایی نمودی آشکار دارد. از میان شاعرانی که حافظ تحت تأثیر آن‌هاست، خواجوی کرمانی و امیرخسرو دهلوی نیز به‌طور چشمگیری از ایهام موسیقایی بهره می‌برند، بهگونهای که پاره‌ای از کلمات ایهام‌ساز در شعر هر سه با ساختار مشترکی به کار رفته است. پرسش بنیادین ما این است که حافظ به چه میزان در کاربرد ایهام موسیقایی از خواجو و امیرخ...
[ 2 ] - پلنگ در باورهای اسطوره‌ای منطقه سمنان (بر اساس افسانه‌های عامیانه منطقه پرور و شهمیرزاد)
افسانه‌های عامیانه، در مرز میان خیال و واقعیت، هم‌مرز با جهان اسطوره و همسایه با جهان حقیقی هستند. مضامین مشترک میان افسانه‌های عامیانه، حاکی از اشتراک بن‌مایه‌های اسطوره‌ای آنها است. تحلیل رمزها و نشانه‌های افسانه‌ها و اسطوره‌ها به درک سیر فرهنگی و عوامل شکل‌گیری آنها یاری می‌رساند. در این مقاله کوشیده‌ایم با تحلیل یکی از نشانه‌های رمزی در افسانه ـ اسطوره‌های منطقة سمنان، به واکاوی یک نشانة مش...
[ 3 ] - سیری در کتاب «چمنستان» اثر آنندرام مخلص
آنندرام (Anand Ram)، متخلّص‌‌‌‌به «مخلص»، شاعر و نویسندۀ پارسی‌‌گوی قرن دوازدهم هجری، در سیالکوت لاهور به دنیا آمد. مخلص در شاعری، از استاد خود بیدل دهلوی پیروی می‌‌کرد و از بهترین شاگردان او بود. علاوه‌‌بر قریحۀ آنندرام در شاعری، ذوق نکته‌‌یابى و نقّادی وی نیز شایستۀ توجه است و سبک نگارش او در نثر هم به متانت و روانى مشهور بوده‌‌‌‌است؛ بهگونهای که مخلص...
[ 4 ] - بررسی پیشینه اساطیر بین‌النهرینی و هندی در منظومه غنایی گل و نوروز خواجوی کرمانی
خواجوی کرمانی، از شعرای بزرگ قرن هشتم هجری، منظومة گل و نوروز را، که به گفتۀ خود به لفظ هندی بوده است و داستان‌پردازان بابل آن را ترتیب داده‌اند، به درخواست معشوقی می‌سراید و به حامی خود تقدیم می‌کند. با وجود اینکه این منظومه شباهت‌های بسیاری به خسرو و شیرین نظامی دارد، به دلیل وجود چند داستان فرعی عاشقانه، آرایه‌های ادبی بسیار و مضامین حماسی، رزمی و عرفانی به اثری منحصربه‌فرد...
Co-Authors