خدارحم بزی
استادیار گروه جغرافیا ـ دانشگاه زابل
[ 1 ] - تأملی بر فرهنگ و اثرگذاری آن در توسعه
با توجه به تعاریف گوناگون (250 تعریف) از فرهنگ، که نشان‌دهنده عظمت، گستردگی و نقش فوق‌العاده آن در زندگی انسانی است، موارد استعمال و استفاده از آن نیز بسیار گسترده است، به‌طوریکه در بسیاری از موارد اصطلاح فرهنگ و یا بی‌فرهنگی مترادف با پیشرفت و یا عدم پیشرفت یک فر د یا جامعه تلقی می‌گردد. بنابراین با توجه به نقش گسترده فرهنگ در جامعه، مقاله حاضر با هد ف ارایه تصویری روشن از تاریخچه، تعریف، ماهی...
[ 2 ] - بررسی آثار و پیامدهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی حضور مهاجرین افغان در شهر زابل
حضور حداقل 10 هزار نفر از مهاجرین افغان (سال 1382 ) به مدت بیش از یک ربع قرن در شهر زابل، ما را بر آن داشت تا با توجه به اهمیت موضوع (بعد زمانی، جمعیتی و آثار و تبعات فعلی و آتی ) به تحقیق آن پرداخته تا از این راه، بسیاری از مسایل و مشکلات مبتلا به شهر زابل را که ناشی از این پدید ه ی سیاسی اجتماعی بوده، مورد شناسایی قرار داده و جهت حل آن ها راهکارهای لازم ارایه گردد . این تحقیق عمدتاً به صورت مط...
[ 3 ] - سنجش و ارزیابی میزان موفقیت و کارایی شهرهای جدید
چکیده انتقال تکنولوژی و توسعه صنایع بزرگ، گسترش راههای ارتباطی، امکانات فرهنگی و سایر جاذبههای فریبنده در شهرهای بزرگ، پیامدهایی نظیر خالیشدن روستاها، تبدیل روستاها به شهرهای کوچک، همچنین تبدیل شهرهای کوچک و میانی به شهرهای بزرگ و افزایش تعداد شهرها را سبب گردیده است. گسترش بیرویه و سریع، تراکم و تمرکز بیش از حد جمعیت در شهرهای بزرگ سبب گردیده است که این شهرها قادر به تداوم حیات سالم شه...
[ 4 ] - بررسی تأثیر ICT بر آشفتگی فضا و ساختار شهری؛ نمونه موردی شهر کرمان
شهرها مظهر و تجلیگاه هر نوع فنآوری و تکنولوژی جدید هستند. در عصر حاضر که عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات است، اثرات این فناوری نوین در شهرها قابل توجه میباشند. شهر کرمان از لحاظ زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات از وضعیت مناسبی برخوردار میباشد. هدف از این تحقیق دستیابی به اثرات این فناوری بر فضاها و ساختار این شهر است که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، با ابزار پرسشنامه به تعداد 382 با فرمو...
[ 5 ] - بررسی حس تعلق به مکان در محلات شهر خرم‌آباد
حس تعلق به مکان، یکی از مباحث مهم در برنامهریزی شهری است که در برنامهریزی و توسعه شهرها نقش زیادی میتواند ایفا کند. به طوری که حس تعلق بالای شهروندان به محله و شهر خود، از جهات گوناگون برای توسعه و پیشرفت شهرها بسیار سودمند است. تحقیق حاضر به دنبال بررسی مقایسه‌ای محلات مختلف شهر خرم‌آباد از لحاظ حس تعلق مکانی است. در این راستا احساس تعلق و وابستگی افراد به مکان، در هر محله مشخص شده و سپس بر...
[ 6 ] - تحلیل و برآورد آسیب‌پذیری مساکن شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: شهر گرگان)
با توجه به رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی، وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله میتواند خسارات و تلفات سنگینی را ایجاد نموده و توسعه‌ی شهرها را دچار وقفه نماید. در همین راستا هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای ساختمان‌های شهر گرگان میباشد. روش تحقیق پژوهش حاضر با توجه به موضوع آسیب‌پذیری ساختمان‌های شهری در برابر زلزله، از نوع توصیفی-تحلیلی است که پس از شناخت روش‌های مختلف ارزیابی ساختمان‌ها در...
[ 7 ] - ارزیابی نقش و جایگاه زنان در مدیریت شهری با استفاده از تکنیک TOPSIS مطالعه موردی زابل
رشد شتابان شهر و شهرنشینی و گسترش مسائل و مشکلات زندگی شهری باعث شده تا نیاز به حضور فعالانه و تأثیرگذار زنان در عرصه‌های مدیریت شهری بیش از پیش احساس شود. زنان همانطور که امور خانه را که مصداق کوچکی از امور شهری است، به راحتی مدیریت می‌کنند، می‌توانند در سطوح مختلف مدیریت شهری نقش و تأثیر چشمگیری داشته باشند. در ایران زنان در سازمان‌های اداری مرتبط با مدیریت شهری نقش بسیار ناچیزی دارند. در این...
[ 8 ] - بررسی وضع موجود و مکانیابی فضای سبز مورد نیاز شهر زابل با استفاده از GIS
شهرسازی کنونی عمدتاً به تمرکز و تجمع جمعیت در سطوح محدودتر منجر می‌گردد و افزایش تراکم در واحد سطح و گرایش شدید به استفاده از وسیله نقلیه شخصی و وسایل دیگر به افزایش آلودگی و به هم خوردن تعادل زیست‌محیطی منجر شده است. از طرف دیگر، دخالت در محیط طبیعی و ایجاد محیطهای مصنوعی، نیازهای جسمی و روحی انسان را بیشتر بروز داده است. برای رفع این نیازهاست که انسان شهرنشین اقدام به ایجاد باغ‌ها و فضاهای سب...
[ 9 ] - اهمیت‌سنجی شاخص‌های حکم‌روایی خوب شهری از دیدگاه زنان مطالعة موردی: شهر زابل
در پی گسترش روزافزون شهرها، بشر برای مدیریت و ادارة آن‌ها راهی جز زمینه‌سازی برای توسعة دموکراسی نداشته است و در این راه به شکل تازه‌ای از حاکمیت دست یافته است که برخی آن را در حد اختراع و ابداع جدید در برقراری نظام اجتماعی نوین دانسته‌اند. هدف مقالة حاضر، بررسی مؤلفه‌های حکم‌روایی خوب شهری از دیدگاه زنان در شهر زابل است که با روش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و بررسی‌های مید...
[ 10 ] - ارزیابی ترجیحات گروه های متفاوت سنی از مناظر بصری پارک ملت زاهدان
محیطهای شهری در قبل از انقلاب صنعتی با طبیعت منافاتی نداشتهاند، اما با ظهور صنعت، چهرۀ شهرها به سمت تصنعی شدن پیش رفته است که این پدیده دلزدگی مردم از محیط شهری را در پی داشته و همین امر سبب شده تا مردم در اولین فرصت به دست آمده به فضاهای طبیعی موجود در حومه شهرها پناه ببرند؛ به دنبال این ضرورت، مدیران شهری لازم دیدند در برنامهریزی شهری، پارکهای بیرون از شهر را هم لحاظ کنند.. پارک ملت زاهدا...
[ 11 ] - ارزیابی میزان فشردگی/ پراکنش رشد شهری و تأثیر آن بر افزایش هزینه-های اقتصادی خانوار در شهر بجنورد
چکیده فرم و الگوی رشد شهر به عنوان نمادی کالبدی از مراحل رشد و توسعه، در محیطهای مختلف و در ارتباط با عوامل اجتماعی، اقتصادی، طبیعی و انسانی الگویی متمایز بهخود گرفته و از سویی نیز بر این عوامل و بهویژه عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر است. هدف مقاله حاضر ارزیابی میزان فشردگی/پراکنش رشد شهری و تأثیر آن بر افزایش هزینههای اقتصادی خانوار میباشد و بر این اساس روش تحقیق تحلیلی- پیمایشی و مبتنی ...
[ 12 ] - تحلیل پراکنش مکانی خدمات شهری بر مبنای خواست مردم (مطالعه موردی: شهر استهبان)
خدمات شهری به عنوان ابزار مدیریت توسعه شهری و عامل اصلی تداوم حیات شهری است که بدون آن زندگی شهروندان از فعالیت باز می‌ماند. پراکنش بهینه و اصولی آن منطبق با خواست مردم در فرآیند برنامهریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. بر این اساس، تحلیل پراکنش مکانی خدمات شهری به عنوان مهم‌ترین هدف پژوهش حاضر مطرح است. در این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه-ای، مراجعه به سازمان‌های مربوطه، مشاهدات م...
[ 13 ] - بررسی افتراق مکانی- فضایی محله‌های شهر زابل در برخورداری از شاخص‌های مسکن سالم
مسکن سالم یکی از ابعاد شهر سالم است، از این رو توجه به مسائل و مشکلات و ارتقاء وضعیت کمی و کیفی مسکن میتواند در تبیین موضوع و تدوین الگوهای مسکن سالم به منظور تحقق اهداف شهر سالم بسیار مؤثر باشد و نیز زمینه‌های علمی و اجرایی توسعه مسکن سالم را پیش روی برنامهریزان و مدیران شهری قرار دهد. مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی، کل محیط مسکونی را در بر میگیرد، که شامل همه خدمات و تسهیلات ضروری مورد ...
[ 14 ] - ارزیابی شاخص های پایداری محله های مسکونی مطالعه موردی: شهر مامونیه- استان مرکزی
محله های شهری به مثابه کوچک ترین واحد سازمان فضایی شهر، در پایداری شهری نقشی اساسی ایفا می کنند. توسعه محله، یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی توسعه پایدار شهری و اقدامی کلیدی در جهت نیل به توسعه پایدار قلمداد می شود. دیدگاه توسعه محله پایدار، رویکرد نوینی را تقویت می کند که در آن حل مشکلات شهری را در بازگشت به مفهوم محله متصور می شود. در این مقاله شاخص های پایداری در سطح محلات شهر مامونیه و دستیاب...
[ 15 ] - ارزیابی و پایش سیاست‌های تأمین مسکن گروه‌های کم‌درآمد شهری از منظر شاخص‌های پایداری مسکن (مطالعة موردی: مسکن مهر گرگان)
مقولة مسکن بسیار گسترده است و ابعاد مختلف مکانی، معماری، کالبدی- فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی دارد. برای تأمین این کالا دولت‌ها سیاست‌های مختلفی را در پیش گرفته‌اند؛ به‌گونه‌ای که دورة پس از انقلاب سیاست‌های متنوعی در حوزة تأمین مسکن به‌منظور حمایت از اقشار و گروه‌های کم‌درآمد در کشور مدنظر قرار گرفت. یکی از مهم‌ترین و پرهزینه‌ترین سیاست‌های تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد در کشور ایران، سیاست مسکن مهر ...
[ 16 ] - اولویت‌سنجی محله‌های شهری از منظر بافت کالبدی مسکن جهت بازآفرینی شهری (مطالعه پژوهی: شهر گرگان)
مسئله پژوهش حاضر چالش وجود بافت‌های فرسوده در محلات گرگان و اولویت‌بندی ساماندهی آنهاست. وسعت این بخش از بافت شهر حدود 150 هکتار معادل 5 درصد از مساحت قانونی شهر محاسبه شده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش‌شناسی توصیفی ـ تحلیلی است. جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز به صورت اسنادی و کتابخانهای و با استفاده از داده‌های بلوک آماری سرشماری سال 1390 انجام گرفته است. در این تحقیق...