وحید سینائی

استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

[ 1 ] - تأثیر جمعیت علمای اسلام در پاکستان بر طالبان در افغانستان

ظهور طالبان در سال 1994 یکی از پدیده­های مهم در تاریخ سیاسی معاصر افغانستان، آسیای جنوب غربی، خاورمیانه و جهان اسلام است. طالبان که نخست منادی وحدت و پاکسازی کشور از حاکمان محلی خودکامه، برچیدن گروه­های خودسر و ایجاد نظم و ثبات در افغانستان بود پس از کسب پیروزی­های اولیه، هدف خود را ایجاد نظامی مبتنی بر شریعت و سنت اعلام کرد. این گروه در مدت کوتاهی توانست بیشتر مناطق افغانستان را تصرف و در کابل...

[ 2 ] - فرآیند ناتمام دولت ـ ملت‌سازی و از رشد ماندگی همگرایی منطقه‌ای در خلیج فارس

خلیج فارس بسیاری از ویژه­گی­های یک منطقه را داراست. با این وجود نه‌تنها میزان همکاری کشورهای واقع در آن محدود و همگرایی میان آن­ها رشد نایافته باقی مانده؛ بلکه تنها در چهار دهه‌ی­ گذشته در آن چهار جنگ خانمان­سوز، بحران­های عمیق و اختلافات حاد منطقه­ای روی داده است. منشا بحران­ها و تعارض­های موجود در منطقه خلیج فارس در سطوح متفاوتی قابل بررسی و شناخت ­هستند. یکی از این سطوح، چالش­های داخلی یا ملّ...

[ 3 ] - دیپلماسی اقتصادی ج.ا.ایران در افغانستان و مدیریت اختلافات آبی دو کشور (با کاربست رویکرد اقتصادِ نهادگرا)

ایران و افغانستان طی قرون متمادی با حضور در یک بستر تمدنی و جغرافیایی مشترک، تقریباً نوعی همسایگی مسالمت‏آمیز را تجربه کرده‏اند. البته این قرابت سرزمینی بعلاوه برخی علل دیگر، زمینه‏ساز اختلاف بویژه بر سر میزان بهره‏برداری از آب رودخانه‏های مشترک شده است. طرفین تاکنون برای مدیریت اختلافات به روش‏های مختلف متوسل شده‏اند اما نتیجه‏ی مشخصی در پی نداشته است. این مقاله با هدف تبیین و معرفی دیپلماسی اق...

[ 4 ] - سقوط رضاشاه و تحول دولت درآثار کسروی

وقوع جنگ جهانی دوم و اشغال ایران به‌بهانه حضور نیروهای آلمانی، پیامدهای ناگواری داشت. پایان دولت رضاشاهی به‌معنای شروع دوره‌ جدیدی بود که در آن دیگر از اقتدار مطلق خبری نبود. وخیم‌تر شدن شرایط کشور، متفکران ایرانی را به تأمل درباره ایران برای دوران پسارضاشاه برانگیخت. یکی از آن‌ها احمد کسروی بود. او باتوجه به حضور چندین ساله‌اش در عرصه سیاست ایران و تجربه‌های زیسته‌اش، به بازسازی نظریه دولت در ...

[ 5 ] - سنجش وضعیت توسعۀ اقتصادی افغانستان در عصر دموکراسی سال‌های 2001 تا 2017

با سقوط طالبان و برقراری ساختار دمکراتیکِ قدرت در افغانستان انتظار می‌رفت این کشور در پرتو توسعۀ سیاسی، شاهد توسعۀ اقتصادی باشد. این نوشتار به سنجش وضعیت توسعۀ اقتصادی افغانستان در عصر مردم‌سالار‌سازی می‌پردازد. بدین منظور، ضمن بررسی تحول‌های استقرار دموکراسی و برنامه‌های کلان توسعه در این کشور، از رویکردهای نظریِ دربارۀ رابطۀ دموکراسی و توسعه و تحلیل آماری شاخص‌های توسعۀ اقتصادی بهره برده شده اس...

[ 6 ] - تعلیق مشروطیت، وضعیت استثنا؛ کامیابی رضاشاه در کسب سلطنت

قانون اساسیِ مشروطه که در دوران زوال قاجار تدوین شد،‌ به‌عنوان نتیجه مستقیم مشروطیت، نخستین متن حقوق اساسی در تاریخ ایران است. اما علی‌رغمِ مجاهدت‌هایِ مشروطه‌خواهان و عزم آنان برای ابتناء امر سیاسی بر قانون به فاصله کوتاهی مسیر قدرت‌یابی رضاشاه از طریق ایجاد یک وضعیت استثنائی هموار شد. وضعیت استثنا موقعیتی خلاء‌گونه، مبیّنِ نوعی عدمِ تعادل میان امر سیاسی و حقوق عمومی و اهرمی است که به‌واسطه آن دارند...