علی صفایی
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان
[ 1 ] - تحلیل و بررسی و مضامین اشعار در مجلات کودک دهه‌ی هشتاد
در سه دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نشریات کودک از رشد کمّی و کیفی نسبتاً خوبی برخوردار بودهاند. موضوع اصلی مقاله، بررسی مضامین اشعار دهه‌ی هشتاد نشریّات کودک است. مجموعه مضامین بررسی شده در این پژوهش به ترتیب فروانی آنها عبارتند از: 1- طبیعت (جاندار و بی‌جان)، 2- دین و مضامین آیینی، 3- مسایل اجتماعی– سیاسی، 4- تفریحات و سرگرمی، 5- آموزشی- علمی، 6- اخلاقی- تربیتی 7- سایر مضامین. در این مق...
[ 2 ] - نگاهی به گستره ی طنز و مطایبه و شگردهای آفرینش آن در آثار فرهاد حسن زاده (با تاکید بر سه جلد کتاب "روزنامه سقفی")
فرهاد حسن زاده (متولد1341) یکی از نویسندگان طنز پردازی است که در عرصه ی ادبیات کودکان و نوجوانان به خوبی درخشیده است . از بهترین آثار طنز وی مجموعه کتاب هایی به نام «روزنامه سقفی» و «لطیفه های ورپریده» است. در این کتاب ها که تقلیدی طنزآمیز از مطبوعات جدی بزرگسالان است، کارکترهای کودک و نوجوان آن در قالب هیات تحریریه یک روزنامه به بیان طنزآمیز مسایل روزمره ی کودکان و نوجوانان در جامعه امروز می پ...
[ 3 ] - بررسی گفتمان آموزشی داستان لبخند انار هوشنگ مرادی کرمانی بر مبنای نظریّة ایدئولوژی آلتوسر
جامعهشناسی ساختگرا از رویکردهای نقد ادبی معاصر است که به بازتاب ساختارهای اجتماعی در اثر ادبی توجه دارد. به عقیدة لویی آلتوسر (Louis Althusser) جامعهشناس ساختگرا، فرآیند حفظ قدرت در دورة ماقبل مدرن، از طریق دستگاههای سرکوبگر (Suppressive apparatuses) صورت میپذیرفت که در دورة مدرن، بهصورت نامحسوس و ایدئولوژیکی از طریق دستگاههای ایدئولوژیک(Ideological apparatuses) همچون آموزش(خصوصاً مدر...
[ 4 ] - طنز مرگ و نمودهایی از آن در شعر شمس لنگرودی
یکی از شاخص‌های بنیادین طنز خنده‌آمیزبودن آن است، اما وقتی طنز مقوله‌های متعالی همچون مرگ را دست‌مایه قرار دهد، گاه با دورشدن از شاخص‌های بنیادی، مثل فرح‌بخشی، صراحت و آسان‌یابی، منش رهایی‌بخشی خود را از دست می‌دهد و به تلخ‌مایگی و اندوه کشیده می‌شود. ازآنجاکه مرگ برای انسان همواره مقوله‌ای رازآمیز و تراژیک است، دست‌برد طنز در آن هرگز به گشایش و رهایش قطعی نمی‌انجامد، بلکه صرفاً می‌تواند با ایجا...
[ 5 ] - تحلیل گفتمان و گفتمان طنز در شعر
در این مقاله، شعر "حرف آخر" از احمد شاملو هدف تحلیل گفتمانی قرار گرفته و در ساحت مؤلفه‌های ادبی شعر، آنها که ازطریق طنزآفرینی، مقاصد گفتمانی را پیش می‌برند، بررسی شده‌اند. بدین‌منظور نخست در سطح خرد، یکایک جملات متن شعر ازنظر ساخت وجهی برپایه الگوی فرشیدورد بررسی و ذیل ده‌گونه دسته‌بندی و شمارش شده‌اند. سپس در سطح کلان، عناصر گفتمانی شعر برپایه الگوی "هالیدی و حسن" تحت بررسی قرار گرفته‌اند تا چ...
[ 6 ] - تحلیل الگوهای فکری مولوی در نمادپردازی‌های حیوانی
The hypothesis of the present research is that in Iranian mysticism, there is an outlook that according to Sohravardi’s opinion is called the philosophy of the spiritual insight or the Hekmat khosravāni (Philosophy of Kings) and everybody who has been in line with this philosophy is the follower of Hermes. The present research tries to show that the Hermesian chara...
[ 7 ] - تربیت غیرمستقیم مرید در حکایات عرفانی (با تکیه بر تذکره الاولیاء عطار)
One of the fundamentals of the establishment and consolidation of an age-old civilization is the effectiveness and suitability of its educational systems. In fact, the efficiency of an educational and training system necessitates a deep insight as well as the right educational method. One of the most prominent educational systems is the method offered by Muslim mystics, who taught their pupils ...
[ 8 ] - نشانه‌شناسی تقابل‌های دوگانة نمادهای حیوانی در غزلیات شمس
شاعران عارف به‌ویژه مولوی، برای بیان عرفان عملی و القای مضامین ناب عارفانه، ناچار به استفاده از زبان خاصی بودند؛ بنابراین، با بالابردن ظرفیت زبانی و استفاده از نمادهای عرفانی، سعی در انتقال این مفاهیم عمیق داشتند. از سوی دیگر، برای دریافت دلالت‌های ضمنی نمادهای اشعار مولوی، ناگزیر باید به روابط میان نشانهها توجه کرد که از جملۀ آنها روابط تقابلی است؛ چراکه دریافت الگوهای فکری مولوی، متضمن ...
[ 9 ] - نشانه‌شناسی نماد حیوانی باز در غزلیات شمس
شاعران عارف برای بیان مفاهیم عمیق عرفانی و عاطفی خود ناگزیر با بالابردن ظرفیت زبانی به هنجارشکنی و استفاده از نماد روی می‌آورند که نماد حیوانی ازجملة آن است. در این پژوهش نشانه‌شناسی نماد حیوانی باز در غزلیات شمس بررسی شده است. نشانه‌شناسی مطالعة نظام‌مند نشانهها برای دریافت پس‌زمینه‌های گوناگون فکری شاعر یا نویسنده است. با بررسی این علم در نماد حیوانی باز، زمینه‌های گوناگون فکری مولوی را می...
[ 10 ] - بررسی مؤلفه های طنز در شعر فرانو با تأکید بر اشعار اکبر اکسیر
اکبر اکسیر شاعر طنزپرداز مبدع و منتقد آذری زبان آستارایی، در زمره ادب دوستان و شعرسرایانی است که شعری بدون وزن و قافیه را با عنوان فرانو که شاخه ای از شعر نو است، با درنظر گرفتن دو عامل مسلط بر جهان حاضر یعنی سرعت و فن آوری، به بازار ادبیات معرفی می کند تا بتواند ادبیات غنی فارسی را به جنبشی نو واداشته، مخاطب جوان امروز را به دوستی مجدد با این ادبیات کهنسال دعوت نماید. او در این میان از مؤثرتری...
[ 11 ] - تحلیل نشانههای بلاغی در عاشقانههای شمس لنگرودی
نشانههای بلاغی، نقشی برجسته در فرآیند شکل‌گیری محتوا دارند و متناسب با محدودۀ رمزگانی بافت متنی از آنها استفاده می‌شود. شمس لنگرودی از شاعران معاصر ایران است که در شعرش متناسب با محتوا و هدف، استفادهای قابل بررسی از نشانههای بلاغی دارد. با توجّه به ارتباط بارز عاشقانههای شمس با این نشانهها، مقالۀ حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، نشانههای بلاغی پرکاربرد و نقش و کارکرد تعیین کنندۀ آنها را در شع...
[ 12 ] - جلوه‌های هنجارگریزی رئالیسم ایرانی در شعر دورۀ پهلوی دوم
برجسته شدن شعر یک دوره و رسیدن به سبک و زبانی نو، به هنجارگریزی و کنارگذاشتن فرم، زبان، موضوع وتصویرهای سنّتی و رایج غیرکارآمد نیاز دارد که این روند در شعر دورۀ پهلوی دوم به‌خاطر عوامل گوناگون، مخصوصاً نیاز جامعۀ ایران، انجام شد. نویسندگان در این مقاله با بررسی شعر این دوره در چهار موضوع اجتماعی، سیاسی، چریکی و مذهبی، به پژوهش جلوه و گسترش رئالیسم ایرانی توجّه کرده، شاهدهایی...
[ 13 ] - بررسی پیکرمندی در غزل‌های سعدی با تکیه بر نظریة هالیدی و حسن
در دهههای اخیر آرای گوناگونی در زمینهی نشاندادن انسجام و دستیابی به عمق معنایی اثر ارائه شده است که در همهی آنها تحلیل متن، در مرکز بازخوانیهاست؛ ازجمله نظریهی هالیدی و حسن (1976م) که در بررسی کلیت منسجم متن، سازنده و پویاست. ازاینرو در پژوهش حاضر با استفاده از نظریهی انسجام متن هالیدی و حسن در زبانشناسی ساختگرا به تحلیل و بررسی نشانههای مختلفی چون نشانههای واژگانی، آوایی، نحوی و م...
Co-Authors