محمد شایگان مهر

[ 1 ] - بررسی تطبیقی وصف طبیعت در اشعار ابن خفاجه و منوچهری

در این جستار وصف طبیعت در دیوان دو شاعر برجسته و بزرگ و قدیمی ایران زمین و عرب به نام‌های منوچهری دامغانی(433ق) و ابن خفاجه(533ق) مقایسه و بررسی شده است. وصف طبیعت مهم‌ترین موضوع ادبی در دیوان دو شاعر است که ابن خفاجه آن را در ادبیات عربی اندلس به یک نوع ادبی مستقل و جدا تبدیل ساخته است. در ادبیات فارسی هم منوچهری در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد. این دو شاعر از ب...

[ 2 ] - مطالعۀ تطبیقی نوستالژی مرگ و زندگی در اشعار محمود درویش و قیصر امین‌پور

نوستالژی غم غربت و دوری از وطن است که بر پایۀ آن شاعر یا نویسنده در سروده ها و نوشته‌های خویش، گذشته‌های را که در نظر دارد، حسرت‌آمیز و دردآلود ترسیم می‌کند. در این پژوهش، نوستالژی در دیوان دو شاعر عرب و ایرانی، محمد درویش و قیصر امین‌پور مقایسه و بررسی شده است. نخست، جایگاه نوستالژی بررسى و مختصرى از زندگی‌نامۀ درویش و امین‌پور آمده است، سپس به ویژگی‌های ادبی، فرهنگی و محیطی عصر دو شاعر و شعر ...

[ 3 ] - بررسی نقد روان‌شناختی عبدالقاهر جرجانی (با تکیه بر کتاب اسرارالبلاغة)

در آغاز قرن بیستم و پس از طرح نظریّات فروید و یونگ، دانش روان‌شناسی به نقد ادبی معاصر وارد شد. این نظریّات، بیشتر از زاویۀ فرستندۀ متن (نویسنده یا شاعر) بررسی روان‌شناختی می‌شد، ولی بعدها مکتب روان‌شناسی دیگری مثل گشتالت، متن را از زاویۀ تأثیرگذاری بر مخاطب نقد کرد و برخی از ناقدان معاصر عرب نیز از آنها الگو گرفتند. نویسندۀ مقاله بر آن است تا بداند آیا این نوع نقد در کتاب‌های دانشمند بلاغی و ناق...

[ 4 ] - سیمیائیة الزمکان فی شعر بدر شاکر السیاب

None

[ 5 ] - مقایسه مقامات حمیدی ادیب قرن ششم با مقامات همدانی و حریری

در اواخر قرن چهارم هجری قمری، از شاخه‌های فن قصص که در آن زمان در نثر عربی شهرت و رواجی داشت، فنی جدید ابداع شد که مبتکر آن بدیع الزمان همدانی، آن را «مقامات» نامید و سپس نثرنویسان دیگری که در زبان عربی و فارسی از آن تقلید کردند همین عنوان را برای آن برگزیده و به کار بردند. در این مقاله پیرامون کاربرد سجع در معروف‌ترین مقامات عربی و فارسی و تاریخچه مقامات مورد بررسی قرار گرفته است. همچ...

[ 6 ] - سیمیائیة الزمکان فی شعر بدر شاکر السیاب

None

[ 7 ] - مقایسه مقامات حمیدی ادیب قرن ششم با مقامات همدانی و حریری

در اواخر قرن چهارم هجری قمری، از شاخه‌های فن قصص که در آن زمان در نثر عربی شهرت و رواجی داشت، فنی جدید ابداع شد که مبتکر آن بدیع الزمان همدانی، آن را «مقامات» نامید و سپس نثرنویسان دیگری که در زبان عربی و فارسی از آن تقلید کردند همین عنوان را برای آن برگزیده و به کار بردند. در این مقاله پیرامون کاربرد سجع در معروف‌ترین مقامات عربی و فارسی و تاریخچه مقامات مورد بررسی قرار گرفته است. همچ...

[ 8 ] - بررسی تطبیقی وصف طبیعت در اشعار ابن خفاجه و منوچهری

در این جستار وصف طبیعت در دیوان دو شاعر برجسته و بزرگ و قدیمی ایران زمین و عرب به نام‌های منوچهری دامغانی(433ق) و ابن خفاجه(533ق) مقایسه و بررسی شده است. وصف طبیعت مهم‌ترین موضوع ادبی در دیوان دو شاعر است که ابن خفاجه آن را در ادبیات عربی اندلس به یک نوع ادبی مستقل و جدا تبدیل ساخته است. در ادبیات فارسی هم منوچهری در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد. این دو شاعر از ب...

[ 9 ] - مطالعۀ تطبیقی نوستالژی مرگ و زندگی در اشعار محمود درویش و قیصر امین‌پور

نوستالژی غم غربت و دوری از وطن است که بر پایۀ آن شاعر یا نویسنده در سروده ها و نوشته‌های خویش، گذشته‌های را که در نظر دارد، حسرت‌آمیز و دردآلود ترسیم می‌کند. در این پژوهش، نوستالژی در دیوان دو شاعر عرب و ایرانی، محمد درویش و قیصر امین‌پور مقایسه و بررسی شده است. نخست، جایگاه نوستالژی بررسى و مختصرى از زندگی‌نامۀ درویش و امین‌پور آمده است، سپس به ویژگی‌های ادبی، فرهنگی و محیطی عصر دو شاعر و شعر ...

[ 10 ] - بررسی تطبیقی مفهوم علم و جهل در اشعار جمیل صدقی زهاوی و ملک‌الشعرای بهار

همزمان با انقلاب مشروطه در ایران و انقلاب مردم عراق علیه عثمانی‌ها شاعرانی پا به عرصه ادبیات نهادند که مضمون‌های مشترکی در اشعارشان بود، از جمله مبارزه با جهل و طلب علم و استعمارستیزی و آزادی خواهی و... آنان پیشرفت و رشد و ترقی کشورشان را در گرو علم طلبی و دوری از نادانی می‌دانستند و این شاعران در دو کشور مسلمان و همسایه می‌زیستند. ملک الشعرای بهار و جمیل صدقی زهاوی هر دو شاعر...